Nerwy międzyżebrowe (łac. nn. intercostales) to gałęzie brzuszne nerwów piersiowych, kierujące się ku przodowi do klatki piersiowej i jamy brzusznej. Przebiegają przeważnie między kolejnymi żebrami, stąd ich nazwa. Każdy człowiek posiada 12 nerwów międzyżebrowych, odpowiedzialnych za unerwianie zarówno czuciowe, jak i ruchowe. W neurologii często diagnozuje się tzw. neuralgię międzyżebrową, u której podłoża leży uszkodzenie omawianych nerwów.
Nerwy międzyżebrowe – przebieg
Nerwy międzyżebrowe biegną przez niemal całą długość przestrzeni międzyżebrowych, kończąc się w okolicach mostka i praktycznie wszystkie posiadają taką samą budowę. Wyróżniamy górne i dolne nerwy międzyżebrowe. Górne, odchodzące od Th1-Th6 i wyróżnia się w ich przebiegu 4 główne odcinki:
- I – od kręgosłupa do kąta żebra, gdzie są ograniczone mięśniami międzyżebrowymi oraz błoną międzyżebrową wewnętrzną od tyłu i powięzią wewnątrzpiersiową od przodu;
- II – od kąta żebra, biegnąc między mięśniami międzyżebrowymi zewnętrznymi i wewnętrznymi;
- III – część boczna;
- IV – odcinek przedni, między mięśniami międzyżebrowymi pośrednimi, powięzią wewnątrzpiersiową i mięśniem poprzecznym klatki piersiowej.
W odcinku przednim nerwy międzyżebrowe docierają w okolicę mostka, gdzie krzyżują się z nimi naczynia piersiowe wewnętrzne. Przebijając się przez mięsień piersiowy większy nerwy międzyżebrowe kończą się jako gałęzie skórne przednie. Omawiane nerwy, biegnąc przez przestrzenie międzyżebrowe, towarzyszą naczyniom chłonnym i tętnicom międzyżebrowym.
Z kolei dolne nerwy międzyżebrowe, czyli wszystkie pozostałe, posiadają nieco bardziej złożony przebieg. Można go przedstawić następująco:
- przestrzenie międzyżebrowe, wspólnie z nerwami międzyżebrowymi górnymi;
- wnikanie między mięsień skośny wewnętrzny brzucha, a mięsień poprzeczny brzucha, krzyżując chrząstki międzyżebrowe bądź biegnąc poniżej żebra;
- przebijanie mięśnia prostego brzucha, rozgałęzianie się częściowo w mięśniu, okrążanie go.
Także nerwy międzyżebrowe dolne kończą się jako gałęzie skórne przednie, przebijając mięsień prosty brzucha. Ostatni, czyli dwunasty nerw międzyżebrowy, ze względu na swoją lokalizację zyskał nazwę nerwu podżebrowego.
Odgałęzienia nerwów międzyżebrowych
Od nerwów międzyżebrowych odchodzą liczne rozgałęzienia. Są to przede wszystkim gałęzie mięśniowe, gałęzie skórne, gałęzie stawowe i okostnowe, a także gałęzie zaopatrujące otrzewną. Wszystkie one zapewniają prawidłowe unerwienie klatki piersiowej i brzucha.
Obszar unerwienia
Ze względu na swoją lokalizację i przebieg, omawiane nerwy unerwiają spory obszar ciała. Ruchowo unerwiają:
- mięśnie międzyżebrowe;
- mięsień poprzeczny klatki piersiowej;
- mięsień poprzeczny brzucha;
- mięsień prosty brzucha;
- mięsień piramidowy;
- mięsień zębaty tylny górny;
- mięsień zębaty tylny dolny;
- mięśnie dźwigacze żeber.
Z kolei w obszar unerwienia czuciowego zaliczamy:
- skórę przedniej i bocznej ściany tułowia;
- stawy żebrowo-kręgowe;
- żebra;
- opłucną;
- otrzewną ścienną.
Ze względu na tak rozległe funkcje, uszkodzenie nerwów międzyżebrowych może objawiać się na wiele sposobów. Dolegliwość zawsze wymaga konsultacji neurologicznej.
Polecane produkty:
Wałek igłowy – aplikator wieloigłowy
Wałek igłowy to aplikator przeznaczony do wykonywania masażu na różne części ciała. Wysoka efektywność znalazła zastosowanie w kompleksowej terapii różnych schorzeń, a także profilaktyce ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom V, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Gołąb B., Anatomia czynnościowa obwodowego układu nerwowego, Wydawnictwo Czelej, Lublin 1998.