Mięsień prosty brzucha (łac. musculus rectus abdominis) leży symetrycznie po obu stronach linii pośrodkowej. Rozpina się między mostkiem, środkowymi żebrami i kością łonową, przy czym jest szerszy u góry w porównaniu ze swoją dolną częścią. Mięsień ten obejmuje pochewka ścięgnista.
Topografia
Mięsień prosty brzucha przylega poprzez swoją pochewkę do powięzi poprzecznej brzucha z tyłu, a z przodu do skóry. Bezpośrednio do niego przylega od przodu także mięsień piramidowy. W obrębie pochewki, wzdłuż powierzchni tylnej mięśnia, biegną 2 tętnice, które się zespalają – tętnica nabrzuszna górna i dolna. Przyśrodkowy brzeg mięśnia oddziela od przeciwległego kresa biała.
Zobacz również: Mięśnie brzucha – podział, funkcje.
Mięsień prosty brzucha – budowa
Mięsień prosty brzucha rozpoczyna się na:
- przedniej powierzchni V-VII chrząstki żebrowej;
- wyrostku mieczykowatym;
- więzadłach żebrowo-mieczykowych.
Włókna mięśniowe biegną równolegle ku dołowi. Dzielą je poprzecznie biegnące smugi ścięgniste o szerokości około 1 cm na poszczególne odcinki.
U dołu włókna mięśniowe biegną zbieżnie i przyczepiają się silnym, płaskim ścięgnem do górnej gałęzi kości łonowej oraz do powierzchni przedniej spojenia łonowego. Krzyżują się tym samym z włóknami strony przeciwległej.
W skrócie można więc opisać przyczepy tego mięśnia następująco:
pp: przednia powierzchnia V-VII chrząstki żebrowej, wyrostek mieczykowaty, więzadła żebrowo-mieczykowate;
pk: górna gałąź kości łonowej, przednia powierzchnia spojenia łonowego.
Smugi ścięgniste
Smugi ścięgniste (łac. intersectiones tendineae) występują najczęściej w liczbie 3-4, przy czym ich stopień rozwoju jest bardzo zmienny.
Między dwiema sąsiednimi smugami włókna mięśniowe przebiegają podłużnie (rzadko przebiegają ściśle poprzecznie). Bardzo często nie przedzielają mięśnia w całej jego grubości. Ponadto są ściśle złączone z blaszką przednią pochewki i tylko dzięki temu umocowaniu możliwe są skurcze poszczególnych części mięśnia prostego.
Czynność mięśnia prostego brzucha
Czynność mięśnia prostego brzucha polega na zginaniu tułowia ku przodowi. Tak więc dzięki jego pracy możliwe jest unoszenie górnej części tułowia bądź samej miednicy z położenia leżącego na plecach.
Podczas zginania tułowia mięsień ten równocześnie opuszcza żebra, działa zatem jako mięsień wydechowy. Poza tym wpływa na statykę zawartości jamy brzusznej i wzmacnia tłocznię brzuszną.
Mięsień prosty brzucha jest najsilniejszym antagonistą mięśnia prostownika grzbietu.
Unaczynienie
Unaczynienie mięśnia prostego brzucha pochodzi od tętnic nabrzusznych – górnej i dolnej, które się ze sobą zespalają. Zespalają się także tętnice nabrzuszne dolne – prawa i lewa.
Unerwienie
Mięsień zawdzięcza swoje unerwienie nerwom międzyżebrowym VI-XII.
Mięsień prosty brzucha – ćwiczenia
Aby utrzymać mięśnie proste brzucha w formie warto je wzmacniać oraz rozciągać. Poniżej przedstawiono przykłady takich ćwiczeń.
- Ćwiczenie wzmacniające – przykładem takiego ćwiczenia mogą być zwykłe brzuszki. W tym celu należy położyć się na plecach, ugiąć nogi w biodrach i kolanach i oprzeć stopy stabilnie o podłoże. Następnie należy zapleść dłonie na karku i unosić górną część tułowia do około 45 stopni;
- Ćwiczenie rozciągające – leżenie przodem, nogi wyprostowane, dłonie na wysokości barków spoczywają na podłożu po obu stronach ciała. Następnie należy unieść górną część tułowia prostując łokcie i utrzymać.
Rozstęp mięśni prostych brzucha
Rozstępem mięśni brzucha nazywa się rozejście się na boki mięśni prostych brzucha w obrębie linii pośrodkowej jamy brzusznej na szerokość większą niż grubość 2-3 palców. Stanowi częstą dolegliwość po połogu, w związku z czym wiele kobiet wymaga rehabilitacji z tego powodu.
Czynniki przyczyniające się do występowania tego zjawiska obejmują:
- duży płód;
- kolejne ciąże;
- otyłość;
- dużą objętość wód płodowych;
- ciążę bliźniaczą;
- wzmożoną pracę mięśni brzucha pod koniec ciąży.
Rozstęp mięśni prostych brzucha może prowadzić do nieprawidłowej postawy ciała, a co się z tym wiąże, do powstawania przepuklin. Badania wskazują jednak, że regularna aktywność fizyczna przed porodem znacznie zmniejsza ryzyko tej dolegliwości.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004.
- Słomko W., Zamojska P., Dzierżanowski M., Fizjoterapia w dolegliwościach okresu połogu, Journal of Education, Health and Sport, 7/2017.
