Rozstęp mięśni brzucha

Rozstęp mięśni brzucha jest jednym z objawów ciąży i wynika z nadmiernego rozciągania tkanek miękkich w tym okresie. Dotyczy głównie mięśni prostych brzucha i jest dolegliwością, której leczenie zajmuje sporo czasu. Poprzez prowadzenie aktywnego trybu życia oraz wzmacnianie mięśni brzucha oraz głębokich mięśni tułowia (mięśni posturalnych, mięśni dna miednicy) często można zapobiegać tej patologii.

Rozstęp mięśni brzucha – przyczyny

Rozejście mięśni brzucha to częsta dolegliwość, ponieważ po porodzie zauważa się ją aż u połowy kobiet. U mniej niż 30% z nich rozstęp pojawia się już w III trymestrze ciąży. Wśród czynników ryzyka znajdują się:

• otyłość, ponieważ powoduje zwiększenie ciśnienia wewnętrznego;
• zbyt słabe lub zbyt mocne mięśnie brzucha (częściej zbyt słabe);
• duża ilość wód płodowych;
• ciąża mnoga lub ciąża kolejna, zwłaszcza w krótkim odstępie czasu od poprzedniej;
• praca zawodowa wymagająca dźwigania ciężkich przedmiotów;
• wiek kobiety powyżej 35. roku życia;
• duża masa urodzeniowa dziecka.

Do rozejścia kresy białej i mięśni prostych brzucha dochodzi w efekcie zwiększania się brzucha podczas ciąży. Im większy, tym także zwiększa się ryzyko tej dolegliwości, ponieważ dochodzi do silnego rozciągnięcia tkanek miękkich w tym obszarze.

Rozstęp mięśni brzucha – objawy

Rozstęp mięśni prostych brzucha objawia się charakterystyczną szczeliną pomiędzy pępkiem, a wyroskiem mieczykowatym mostka. Badaniem palpacyjnym można określić długość i głębokość rozstępu blaszek mięśni prostych brzucha.

Diagnostyka

Niekiedy rozstęp mięśni prostych brzucha widać, a także można je wyczuć palpacyjnie. Celem diagnostyki wykonuje się prosty test na rozejście mięśni prostych brzucha.

Test na rozstęp mięśni brzucha

Pacjentkę kładzie się na plecach z ugiętymi kończynami dolnymi, przy czym stopy leżą płasko na łóżku/kozetce. Następnie prosi się o uniesienie głowy, barków oraz łopatek z podłoża, celem napięcia mięśni prostych brzucha. Fizjoterapeuta kładzie palce w poprzek brzucha na wysokości pępka, gdyż w tym miejscu rozstęp jest zazwyczaj największy. Tym sposobem można za pomocą dłoni bardzo dokładnie wyczuć obecność rozstępu, a nawet określić jego brzegi i wypalpować rozciągniętą kresę.

Rozstęp mięśni brzucha – fizjoterapia

Uznaje się, że leczenia wymaga rozejście na 2,5-3 palce na wysokości pępka oraz na 1 palec około 4-5 cm poniżej pępka. Jednakże współcześnie leczenie podejmuje się nawet w przypadku mniejszych rozejść mięśni brzucha, ponieważ tryb życia związany z dźwiganiem (np. dziecka) czy otyłością może z czasem powodować przepuklinę kresy białej.

Rehabilitację należy rozpocząć już w pierwszej dobie po porodzie, choć zawsze pod uwagę bierze się ogólny stan zdrowia kobiety po porodzie. Postępowanie lecznicze mające na celu zlikwidowanie rozstępu mięśni brzucha może trwać wiele miesięcy, dlatego należy uzbroić się w cierpliwość i wykazać się systematycznością.

Kinezyterapia stanowi podstawę całego procesu usprawniania. Są to ćwiczenia:

• wzmacniające mięsień poprzeczny brzucha;
• rozciągające mięśnie grzbietu, zwłaszcza w odcinku lędźwiowo-krzyżowym;
• synergistyczne i izometryczne – we wczesnym okresie połogu;
• czynne – we wczesnym i środkowym okresie połogu;
• czynne z oporem – w późnym okresie połogu.

Za ćwiczenia dodatkowe uważa się te obejmujące stabilizację kręgosłupa. Wykonuje się je w późniejszych okresach po porodzie. Pacjentka znajduje się w pozycji na czworaka przy napiętym mięśniu poprzecznym do 30%. Następnie wykonuje uniesienie prawej kończyny górnej i lewej kończyny dolnej. Najlepiej ułożyć na kręgosłupie laskę gimnastyczną, która nie może się przemieścić, a musi przylegać do grzbietu na każdym jego odcinku podczas całego prowadzonego ruchu.

Ponadto terapię wspomaga się fizykoterapią – głównie elektrostymulacją mięśni brzucha, a także masażem powłok brzusznych. Obie metody można wprowadzić jednak dopiero w środkowym i późnym okresie połogu.

Kolejną metodą wspomagającą rehabilitację jest kinesiotaping. Stosuje się aplikację mięśniową, której celem jest ściąganie mięśni do siebie. Nie istnieje jednak jedna aplikacja dla każdej kobiety po porodzie, ponieważ rozstęp często bywa niesymetryczny. W związku z tym, przed wykonaniem aplikacji należy dobrze zbadać pacjentkę i dobrać najlepszą z możliwych metod.

Zobacz również: Kinesiotaping w ciąży.

	Plastry do kinesiotapingu Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej...
	Plastry kinesiotaping Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Kmieć-Nowakowska J., Diagnozowanie i planowanie procesu terapeutycznego u kobiet z rozejściem mięśni prostych w ciąży i po porodzie, Praktyczna Fizjoterapia&Rehabilitacja, styczeń 2017.
2. Kozłowska J., Rehabilitacja w ginekologii i położnictwie, Wydawnictwo AWF Kraków, Kraków 2006.