Szukaj
Szukaj

Jama brzuszna

Spis treści

Kolagen naturalny do picia

Kolagen naturalny do picia

Jama brzuszna jest obszerną przestrzenią w ciele człowieka, zlokalizowaną pomiędzy jamą klatki piersiowej a miednicą. Schorzenia narządów jamy brzusznej są jednymi z częściej występujących. W medycynie wyszczególnia się 9 okolic jamy brzusznej wydzielonych przez poszczególne płaszczyzny. Umożliwia to określenie dokładnej lokalizacji ważnych organów wewnętrznych, a więc diagnostykę schorzeń.

Jama brzuszna

Jama brzuszna – budowa

Na jamę brzuszną składają się jama otrzewnowa oraz przestrzeń zewnątrzotrzewnowa, którą dodatkowo dzieli się na 3 przestrzenie:

  • przestrzeń zaotrzewnowa – od tyłu w stosunku do jamy otrzewnej;
  • przestrzeń podotrzewnowa – umiejscowiona w miednicy mniejszej;
  • przestrzeń przedotrzewnowa – między otrzewną ścienną a tylną powierzchnią przedniej ściany jamy brzusznej.

Cała przestrzeń jamy brzusznej od góry odgraniczona jest przeponą (ważnym mięśniem oddechowym), w dolnej zaś sąsiadując z miednicą. Ściany jamy brzusznej utworzone są z kilku warstw silnych i wytrzymałych tkanek (powięzi, mięśni, silnie rozwiniętej tkanki tłuszczowej, skóry), które chronią ważne narządy wewnętrzne przed uszkodzeniami. W części tylnej znajdują się mięśnie grzbietu oraz kręgosłup.

Całe wnętrze jamy brzusznej wyściela otrzewna, bardzo cienka błona tkanki łącznej. Dzieli się ona na 2 części: ścienną (przylega do ścian jamy brzusznej) oraz trzewną (okala bezpośrednio narządy). Większość tych narządów znajduje się w swoistym worku utworzonym właśnie z otrzewnej. Takie ich umiejscowienie nazywamy wówczas wewnątrzotrzewnowym. Celem otrzewnej jest utrzymywanie ich na właściwej pozycji. Istnieje także przestrzeń zaotrzewnowa, do której należą trzustka, nerki z nadnerczami oraz większość moczowodu.

Sklep Spirulina
Sklep Spirulina

Podział jamy brzusznej

Podstawowy podział wyróżnia 2 części jamy brzusznej – piętro gruczołowe oraz piętro jelitowe. W piętrze gruczołowym znajdują się m.in.: trzustka, wątrobą, żołądek i śledziona. Z kolei do piętra jelitowego zaliczamy głównie jelita. Bardziej szczegółowy podział odnosi się do 9 kwadrantów, wewnątrz których znajdują się narządy brzucha. Przykładowo, prawy górny kwadrant odnosi się do wątroby, z kolei lewy górny do żołądka.

Ból jamy brzusznej

Dolegliwości bólowe jamy brzusznej są wyjątkowo często spotykane w praktyce lekarskiej. Na podstawie charakteru bólu oraz jego lokalizacji można wysnuć wnioski wskazujące na konkretną dolegliwość, bądź narząd, który te dolegliwości generuje. W zależności od lokalizacji bólu sytuacja prezentuje się następująco:

  • prawy górny kwadrant – np. ostre zapalenie wątroby, zapalenie trzustki, niedrożność jelit, zapalenie wyrostka robaczkowego położonego zakątniczo, kolka nerkowa nerki prawej;
  • nadbrzusze – np. dyspepsja czynnościowa, choroba refluksowa przełyku, niedokrwienie jelita, tętniak aorty brzusznej, zawał serca, choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy;
  • lewy górny kwadrant – np. ropień śledziony, torbiele rzekome trzustki, odmiedniczkowe zapalenie nerek, zapalenie dolnego płata lewego płuca;
  • śródbrzusze – np. kolka nerkowa, nieswoiste zapalenia jelit, niedrożność jelit, przepuklina;
  • okolica pępkowa – np. zapalenie wyrostka robaczkowego we wczesnym stadium, nieżyt żołądkowo-jelitowy, tętniak aorty brzusznej, zapalenie jelit;
  • prawy dolny kwadrant – np. kolka nerkowa, odmiedniczkowe zapalenie nerek, zapalenie przydatków, torbiel lub skręt jajnika, endometrioza, ciąża pozamaciczna, zapalenie stawu krzyżowo-biodrowego;
  • podbrzusze – np. zapalenie uchyłków, niedrożność jelit, swoiste zapalenia jelit, zespół jelita drażliwego, zapalenie pęcherza moczowego;
  • lewy dolny kwadrant – np. ostre zapalenie uchyłków, przepuklina, kolka nerkowa, ropień w miednicy, zapalenie nerek, pęknięcie jajnika.

Należy mieć na uwadze, że ból w jamie brzusznej często ma tendencję do odniesienia (tzw. ból odniesiony). Oznacza to, że ból w konkretnym miejscu pojawia się wskutek stanów patologicznych toczących się w zupełnie innej lokalizacji. Dzieje się tak za sprawą wspólnego unerwienia wielu narządów i struktur. Leczeniem chorób jamy brzusznej zajmuje się na ogół gastroenterolog, choć może on kierować pacjenta do innych specjalistów, w zależności od diagnozy. Przykładowo, tętniaki znajdują się w zakresie zainteresowań kardiologa, natomiast z bólami brzucha pochodzenia odjajnikowego należy skierować się do ginekologa.

Jama brzuszna – unerwienie

Ściany jamy brzusznej unerwione są czuciowo i ruchowo przez nerwy międzyżebrowe, nerw podżebrowy, nerw biodrowo-podbrzuszny oraz nerw biodrowo-pachwinowy. Większość narządów z kolei unerwianych jest przez włókna autonomicznego układu nerwowego, co pozostaje wyłączone ze świadomej kontroli. W jamie brzusznej znajduje się ważny splot nerwowy, czyli splot trzewny (tzw. splot słoneczny).



Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom II, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
  2. Putowski M., Podgórniak M., Piróg M., Zawiślak J., Opielak G., Cyganok M., Smoleń A., Ból brzucha jako częsta przyczyna interwencji medycznych lekarzy pierwszego kontaktu, Journal of Education, Health and Sport, 6/2016.
  3. Górecki R., Ostry brzuch. Dylematy ratownika medycznego w oparciu o wybrane przypadki kliniczne, Kraków 2016.

Zapisz się do newslettera!

Szukaj
Kategorie wpisów
Centrum Fizjoterapeuty
Sklep Fizjoterapeuty
Bezpłatne konsultacje
Kubek dla Fizjoterapeuty
Oferty pracy

Popularne w zdrowie

Zostań z nami

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *