Wrzody żołądka określają ubytki w ścianie żołądka obejmujące błonę mięśniową i śluzową oraz tkankę podśluzową. Są coraz częściej spotykane i wiążą się głównie z nieodpowiednim trybem życia. Choroba wrzodowa należy do schorzeń cywilizacyjnych, ponieważ częstotliwość jej występowania wzrasta wraz z rozwojem społeczeństwa.
Wrzodu żołądka – lokalizacja
Wrzody lokalizują się najczęściej na krzywiźnie mniejszej żołądka, rzadziej zaś na jego tylnej ścianie. Najrzadziej można je spotkać w okolicy przedodźwiernikowej i podwpustowej.
Przyczyny
Za główną przyczynę rozwoju wrzodów żołądka uznaje się obecność bakterii Helicobacter pylori w żołądku. Coraz częściej mówi się także o chorobie wrzodowej jako chorobie psychosomatycznej, a biorąc pod uwagę częstotliwość jej diagnozowania, bez wątpienia można ją zaliczyć do chorób cywilizacyjnych.
Kolejnym czynnikiem powodującym chorobę są nadmiernie lub długotrwale stosowane leki z grupy NLPZ, które można nabyć bez recepty. Ich stosowanie powoduje trwały ślad w organizmie człowieka, niestety do jednych z najczęstszych skutków ubocznych należą uszkodzenia układu pokarmowego.
Czynniki ryzyka
Do czynników ryzyka znacznie zwiększających możliwość pojawienia się wrzodów na żołądku należą:
- palenie papierosów;
- nadmierne spożycie alkoholu;
- czynniki genetyczne;
- nadmierny, długotrwały stres;
- nieprawidłowy sposób odżywiania się.
Objawy wrzodów żołądka
W początkowym stadium choroby obserwuje się jedynie powierzchowne uszkodzenie błony śluzowej, czyli tzw. nadżerkę. Natomiast wrzody żołądka rozwijają się dopiero wtedy, gdy pojawią się ku temu sprzyjające warunki. Jeśli takie nastaną, wówczas zmiana rozrasta się, a wnikając w głąb ściany żołądka, uszkadza coraz głębiej leżące warstwy oraz siatkę naczyń krwionośnych. Wrzód najczęściej nie przekracza średnicy 5-25 mm i składa się z kraterowatego zagłębienia otoczonego stanem zapalnym. Z kolei w jego zagłębieniu znajduje się ognisko martwicy skrzepowej.
Błona śluzowa dzięki swoim dużym zdolnościom regeneracyjnym z łatwością radzi sobie z pojedynczymi zmianami. O chorobie wrzodowej mówi się dopiero wtedy, kiedy obserwuje się liczne, trudno gojące się uszkodzenia powodujące dolegliwości i powikłania. Nieleczone wrzody uszkadzając naczynia krwionośne, mogą wywołać krwotok lub w ostateczności doprowadzić do perforacji. Z kolei przenikając przez kolejne warstwy ściany żołądka, mogą spowodować przebicie do otrzewnej lub sąsiadujących narządów.
Pozostałe objawy choroby wrzodowej żołądka obejmują:
- ból pojawiający się bezpośrednio w trakcie posiłku lub krótko po nim. Dodatkowo może on promieniować ku dołowi lub do klatki piersiowej;
- nudności;
- odbijanie;
- zgaga;
- wymioty kwaśną treścią;
- utrata apetytu;
- nieregularne wypróżniania.
Należy przy tym pamiętać, że aż do 30% przypadków jest bezbólowych. Nie oznacza to jednak, że wrzody się nie rozwijają.
Do nietypowych, rzadziej występujących objawów należą:
W zaawansowanym stadium choroby mogą pojawić się poważniejsze objawy, takie jak wymioty krwią, tzw. stolce smoliste oraz niedokrwistość wywołana krwawieniem. Z kolei nagły, nieustępujący i bardzo silny ból w nadbrzuszu może świadczyć o perforacji wrzodu.
Wrzody żołądka – leczenie
Leczenie choroby powinno rozpocząć się jak najwcześniej, ponieważ dalsze prowadzenie nieodpowiedniego trybu życia i nie podjęcie żadnych środków terapeutycznych wiąże się z licznymi powikłaniami. Głównym celem leczenia jest zapobieganie nawrotom choroby i dążenie do usunięcia czynników chorobotwórczych. W efekcie najlepszym sposobem leczenia jest postępowanie zachowawcze. Obejmuje ono:
- farmakoterapię;
- odpowiednią dietę;
- uregulowany tryb życia.
Zaleca się unikanie substancji wpływających drażniąco na żołądek. Odpowiednia dieta powinna zostać przygotowana lub omówiona z dietetykiem. Poza odpowiednim doborem produktów istotną rolę odgrywają sposób przygotowania posiłków oraz temperatura podczas ich spożycia. Ponadto należy unikać sytuacji stresowych, które nasilają rozwój zmian wrzodowych, a także zrezygnować z używek.
Najważniejsze zasady diety obejmują:
- regularne podawanie posiłków, co 3-4 godziny, w niewielkich porcjach;
- powolne spożycie posiłków, bez pośpiechu;
- dokładne przeżuwanie kęsów;
- umiarkowaną temperaturę posiłków;
- unikanie produktów bogatotłuszczowych i potraw smażonych, a spożywanie tych lekkostrwanych;
- wyeliminowanie wszelkich napojów gazowanych oraz kofeiny;
- ograniczenie spożycia błonnika;
- w miarę możliwości rezygnację z NLPZ.
W rezultacie odpowiednie leczenie sprawia, że objawy choroby wrzodowej można całkowicie wyeliminować.
Polecane produkty:
|
Czarnuszka (Nigella Sativa) w kapsułkach
Czarnuszka siewna to roślina, z której pozyskuje się olej o właściwościach potwierdzonych badaniami. W składzie zawiera m.in. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), czyli takie, których organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i musimy dostarczać Zobacz więcej... |
|
Olej z czarnuszki siewnej w płynie
Naturalny, nierafinowany, tłoczony na zimno olej otrzymywany z nasion czarnuszki siewnej pochodzących z ekologicznych upraw. Wykorzystuje się go przy różnego rodzaju problemach skórnych ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Janowska M., Prystupa A., Choroba wrzodowa jako jednostka psychosomatyczna, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 4/2012.
- Sikorski T., Marcinowska-Suchowierska E., Choroba wrzodowa: rozpoznawanie, leczenie i zapobieganie, Postępy Nauk Medycznych, 5/2009.
- Kołodziej G., Klasik-Ciszewska S., Profilaktyka i terapia żywieniowa w chorobie wrzodowej żołądka, Medycyna Rodzinna, 3/2018.
