Zawał serca

28 lipca, 2019
15:39

Aktualizacja: 14 marca, 2023

Zawał serca w większości przypadków jest spowodowany miażdżycą naczyń wieńcowych, najczęściej z nakładającym się zakrzepem wieńcowym. Schorzenie częściej obejmuje lewą komorę i przegrodę międzykomorową. Zawał prawej komory występuje znacznie rzadziej, ponieważ tylko u tych chorych, którzy mają zawał ściany tylnej i tylnej części przegrody. Ostry zawał serca to nagłe, długotrwałe (>20 min.) niedokrwienie części mięśnia sercowego z powodu ustania lub znacznego ograniczenia dopływu krwi do tego obszaru, z następczą jego martwicą.

Zawał serca – przyczyny

Rozwój miażdżycy naczyń wieńcowych zależy od bardzo wielu czynników, a jego końcowym efektem jest powstanie blaszki miażdżycowej. Zwęża ona światło tętnicy wieńcowej i może stać się czynnikiem sprawczym powstania skrzepliny, która dalej zwęża światło naczynia lub zamyka je całkowicie.

Na podstawie licznych badań stwierdzono, że choć miażdżyca jest czynnikiem inicjującym rozwój procesu zawałowego, to właściwą przyczyną jest skrzeplina w świetle naczynia wieńcowego.

Mówiąc o mechanizmach zawału należy wspomnieć o skurczu naczyniowym, który (choć rzadko) może być przyczyną ostrego zawału, zarówno w naczyniach niezmienionych w ocenie angiograficznej, jak i w naczyniach ze zmianami miażdżycowymi, lecz o szerokim świetle.

Inne procesy patologiczne mogące być przyczyną zmian w naczyniach wieńcowych i powodować w efekcie ostry zawał serca to:

zapalenia lub urazy naczyń wieńcowych (kiła, choroba Takayasu, guzkowe zapalenie tętnic);
embolia naczyń wieńcowych;
anomalie naczyń wieńcowych;
dysproporcja w zaopatrzeniu mięśnia sercowego w tlen;
przyczyny hematologiczne (wielopłytkowość, czerwienica prawdziwa).

Rodzaje zawałów serca

Z punktu widzenia zmian anatomopatologicznych wyróżnia się 2 typy zawałów:

Pełnościenne – w których martwica obejmuje całą grubość ściany komory.
Niepełnościenne (podwsierdziowe) – w których martwica obejmuje warstwę śródścienną lub obydwie warstwy łącznie.

Dodatkowo wyróżnia się zawał niepowikłany oraz powikłany. Pacjenci z zawałem niepowikłanym leczeni są zwykle na oddziale intensywnej opieki kardiologicznej do 24 godzin. Po upływie pierwszej doby zmniejsza się znacznie prawdopodobieństwo wystąpienia powikłań. Chorzy z zawałem powikłanym powinni przebywać na oddziale intensywnej opieki kardiologicznej co najmniej 48 godzin od chwili opanowania powikłań.

Zawał serca – objawy

Zawałowi o typowym przebiegu towarzyszy ból lub ucisk w klatce piersiowej, najczęściej za mostkiem i/lub w okolicy szyi. Dodatkowo promieniuje on do barków (częściej lewego), żuchwy oraz niekiedy do kręgosłupa piersiowego lub lewej łopatki. Zwykle ból ten ma charakter opasujący, przypominający ucisk obręczy założonej na klatkę piersiową.

Często występuje również duszność, a także uczucie słabości lub znacznego wyczerpania. Towarzyszy temu lęk i niepokój psychoruchowy oraz ustawiczne poszukiwanie pozycji, która mogłaby tym odczuciom zaradzić.

Pozostałe objawy obejmują:

obfite poty;
duszności i wymioty;
tzw. „maski bólowe”, czyli bóle o nietypowej lokalizacji.

Diagnozowanie

O rozpoznaniu zawału w głównej mierze decyduje obraz kliniczny, jednak bardzo pomocne są: zapis EKG i badania enzymatyczne. Często zawał przebiega bezbólowo na skutek tzw. niemego niedokrwienia. Czasem też w pierwszych godzinach nie objawia się charakterystycznym zapisem EKG. Przyjęto zatem, że jeśli dwa spośród trzech – ból wieńcowy, EKG, badania enzymatyczne – wypadną dodatnio, należy stwierdzić wystąpienie świeżego zawału serca.

Zobacz również: Asystolia – przyczyny, objawy, leczenie.

Zawał serca – leczenie

W leczeniu ostrej fazy zawału należy wyodrębnić 2 okresy: przedszpitalny i szpitalny. Nie należy bagatelizować ani pomijać leczenia przedszpitalnego, ponieważ większość chorych umiera przed przybyciem do szpitala, zwykle w wyniku migotania komór.

Postępowanie w okresie przedszpitalnym nakazuje natychmiastowe:

unieruchomienie chorego;
podanie leków przeciwbólowych;
rozpoczęcie leczenia zapobiegającego powikłaniom okołozawałowym;
jak najwcześniejsze umieszczenie chorego w szpitalu.

Polecane produkty:

	Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej...
	Spirulina 100% naturalna Spirulina platensis - alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych takich jak m.in. białko, witaminy, minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej...