Asystolia (gr. asystole) opisuje brak czynności elektrycznych serca. W zapisie EKG objawia się w postaci linii zbliżonej do linii poziomej w co najmniej dwóch sąsiadujących odprowadzeniach EKG. Pojawienie się asystolii oznacza zazwyczaj całkowity brak czynności skurczowej serca (poza przypadkami asystolii rzekomej). Można zatem podsumować, że asystolia jest rodzajem zatrzymania pracy serca.
Asystolia – przyczyny
Asystolia może wystąpić w przebiegu niektórych chorób układu sercowo-naczyniowego, między innymi:
- migotania komór;
- częstoskurczu komorowego bez tętna;
- trzepotania komór;
- PEA.
W przypadku wystąpienia asystolii rzekomej linia izoelektryczna w zapisie EKG wynika z problemów technicznych sprzętu do rejestracji EKG, błędów w technice badania lub ze złego przylegania elektrod do skóry. Czynność mechaniczna serca jest w tych przypadkach zachowana.
Przyczyny można podzielić na pierwotne i wtórne. Pierwotne dotyczą chorób bezpośrednio związanych z mięśniem sercowym, z kolei wtórne mogą dotyczyć np. zatrzymania oddechu w wyniku uduszenia czy ciała obcego.
Asystolia – objawy
Asystolia charakteryzuje się całkowitym brakiem pobudzeń mięśnia sercowego, a co się z tym wiąże brakiem skurczów. Linia izoelektryczna jest zatem płaska, podczas gdy powinna zawierać zespoły QRS, załamki oraz odcinki.
Już trwająca 4 sekundy asystolia powoduje u człowieka zawroty głowy, a nawet utratę przytomności. Jeśli trwa dłużej stanowi poważne zagrożenie utraty życia.
Do objawów współwystępujących z asystolią zaliczamy:
- brak oddechu i tętna;
- utratę świadomości;
- mogące poprzedzać asystolię – omdlenia, zawroty głowy, palpitacje, osłabienie i duszności.
Często do zatrzymania akcji serca dochodzi jednak bez poprzedzających zjawisko objawów. Każda sytuacja wymaga jednak natychmiastowej interwencji.
Implantacja układu stymulującego
Asystolia może pojawić się również podczas implantacji układu stymulującego. Pierwszorazowo jednak występuje bardzo rzadko.
U chorych zagrożonych konieczne jest założenie przed zabiegiem implantacji elektrody czasowej i podjęcie stymulacji ze stymulatora zewnętrznego. Jeśli to możliwe warto nastawić stosunkowo niewielką częstość tej stymulacji, np. 45/min. Zwykle umożliwia to dokonanie podczas zabiegu pomiarów amplitudy impulsów kardiotropowych.
Stymulowanie pacjenta z prawidłową częstością (np. 70/min.) prowadzi z reguły do stłumienia aktywności ośrodków zastępczych i asystolii.
Przedłużająca się asystolia wymaga natychmiastowego leczenia. Energiczne, powtarzane uderzenie w dolną część mostka, skłonienie pacjenta do kaszlu często prowadzą do powrotu skutecznego hemodynamicznie rytmu zastępczego.
Duże ryzyko asystolii występuje podczas przerywania stymulacji zewnętrznej oraz w czasie oznaczania progu pobudliwości komory.
Asystolia – leczenie
W przypadku wystąpienia asystolii konieczne jest natychmiastowe podjęcie resuscytacji krążeniowo-oddechowej. Jeśli doszło do nagłego zatrzymania krążenia i jest możliwość skorzystania z automatycznego defibrylatora zewnętrznego, należy natychmiast skorzystać z tej okazji. Urządzenia są coraz częściej udostępniane w miejscach publicznych wraz z instrukcją obsługi.
Postępowanie lecznicze różni się w zależności od przyczyny zatrzymania akcji serca. Niestety, w przypadku asystolii defibrylacja jest nieskuteczna. Urządzenie do defibrylacji wyłączy się i zaleci rozpoczęcie resuscytacji według schematu uciśnięć i oddechów ratunkowych.
W każdym przypadku zatrzymania akcji serca należy niezwłocznie wezwać pomoc, ponieważ w ciągu kilku minut może dojść do śmierci organizmu. Czas podjęcia leczenia jest niezwykle ważny, gdyż już krótkie niedotlenienie powoduje obumieranie wrażliwych komórek układu nerwowego.
Polecane produkty:
Spirulina 100% naturalna
Spirulina platensis - alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych takich jak m.in. białko, witaminy, minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej... | |
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2005.
- Straburzyńska-Migaj E., Lesiak M., Kardiologia w gabinecie lekarza Podstawowej Opieki Zdrowotnej, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
- Krupienicz A., Stymulacja serca, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.