By-passy to skrócona nazwa odnosząca się do pomostowania aortalno-wieńcowego. Choroby układu krążenia są najczęstszą przyczyną zgonów nie tylko w Polsce, ale także w większości krajów europejskich. W związku z tym częstość zakładania by-passów ostatnimi czasy znacznie wzrosła. Ich celem jest stworzenie prawidłowego przepływu krwi z aorty do zwężonych lub zamkniętych tętnic wieńcowych serca.
By-passy – charakterystyka
By-pass to naczynie krwionośne (tętnica lub żyła), której celem jest przywrócenie funkcji zwężonego lub zamkniętego naturalnego naczynia pacjenta. Dzięki takiemu rozwiązaniu krew omija część naczynia z zaawansowanym procesem miażdżycowym i bez przeszkód dociera do mięśnia sercowego, odżywiając go. Do stworzenia by-passów pobiera się zdrowe naczynie krwionośne od pacjenta, najczęściej z kończyny dolnej. Ze względu na wytrzymałość ścian, tętnice znacznie lepiej nadają się do wykonania pomostowania, choć w przypadku żył również jest to możliwe.
By-passy – jak wygląda zabieg?
Zakładanie by-passów to zabieg kardiochirurgiczny polegający na wszczepieniu pomostu (by-passu) od aorty do tętnicy wieńcowej za miejscem jej zwężenia. Pomija się więc część naczynia objęte procesem miażdżycowym. Operacja przebiega w znieczuleniu ogólnym i trwa około 3-5 godzin. Może być wykonana zarówno na bijącym sercu pacjenta, jak i po zastosowaniu sztucznego aparatu. Po znieczuleniu pacjenta, dezynfekcji miejsca zabiegowego i przygotowaniu pacjenta, kardiochirurg rozcina klatkę piersiową, uwidacznia mięsień sercowy, a następnie wykonuje pomostowanie aortalno-wieńcowe z pobranym wcześniej naczyniem. Po zabiegu pacjent pozostaje w szpitalu na około 7 dni. Musi bowiem być poddany stałej obserwacji.
By-passy – wskazania
Podstawowymi wskazaniami do wykonania by-passów są:
- zaawansowana choroba niedokrwienna serca;
- zaawansowana miażdżyca naczyń wieńcowych;
- przebyty zawał serca;
- dławica piersiowa celem profilaktyki zawału serca.
To lekarz kardiochirurg kwalifikuje pacjenta do wykonania by-passów na podstawie szczegółowych badań laboratoryjnych i obrazowych. Warto zaznaczyć, że choć o by-passach najczęściej mówi się w kontekście mięśnia sercowego i naczyń wieńcowych, tego typu pomostowanie jest możliwe do wykonania w dowolnej części układu naczyniowego. By-passy można założyć np. w obrębie kończyny dolnej (tzw. by-pass udowo-piszczelowy), gdy zmiany miażdżycowe lokalizują się właśnie w tym miejscu.
By-passy – przeciwwskazania
Operacja pomostowania jest rozległa i związana z wysokim ryzykiem powikłań, także ze zgonem pacjenta. Dlatego istnieje wiele przeciwwskazań do jej wykonania. Najważniejszymi są:
- choroba nowotworowa;
- zaawansowane zaburzenia elektrolitowe;
- zaawansowane zaburzenia krzepnięcia krwi;
- niedokrwistość i miażdżyca końcowych odcinków naczyń wieńcowych, gdy nie ma możliwości ich pominięcia;
- znaczne upośledzenie wydolności mięśnia sercowego;
- skrajnie zły stan zdrowia pacjenta.
Przed zakwalifikowaniem się do operacji pacjent przechodzi szereg badań i testów. Mają one na celu maksymalne sprawdzenie, czy stan zdrowia pacjenta umożliwia bezproblemowe wykonanie pomostowania.
Życie po założeniu by-passów
Życie po założeniu by-passów nie musi się wiele różnić od życia osoby zdrowej (właśnie taki jest cel wykonania pomostowania). Przez pierwszy okres po zabiegu pacjent musi uczęszczać na intensywną rehabilitację. Trwa ona około 3 miesiące. Po tym czasie dalej uczęszcza na rehabilitację, jednak rzadziej i ma ona na celu głównie podtrzymanie dobrej wydolności organizmu. Pacjent może wówczas wrócić do pracy, a także do aktywności, np. nordic walking, jazdy na rowerze, pływania. Po operacji wszczepienia by-passów niezmiernie ważny jest zdrowy tryb życia. Bezwzględnie wskazane jest utrzymywanie zdrowej diety (ubogiej w tłuszcze nasycone, fast-foody, słodycze, sól), unikanie używek (papierosów, alkoholu), stresu oraz systematyczna, umiarkowana aktywność fizyczna. Osoby ciężko pracujące fizycznie powinny jednak zmienić swój zawód, ponieważ nie zaleca się dźwigania ciężarów po operacji pomostowania.
Polecane produkty:
|
Omega 3
Olej Omega 3 to czysty, 100% naturalny produkt pozyskiwany z rośliny o nazwie Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens). Tłoczony jest na zimno co sprawia, że zachowuje wszystkie, cenne składniki. Stanowi m.in. wsparcie dla mózgu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Dyszy S., Kluszczyńska M., Porównanie zabiegów pomostowania aortalno-wieńcowego metodą CABG, OPCAB i MIDCAB wykonanych u pacjentów z cukrzycą i nadciśnieniem tętniczym – opisy przypadków, Piel Zdr Publ. 2020;10(3):189-195.
- Pruszczyk P., Hryniewiecki T., Wielka interna – kardiologia z elementami angiologii, Wydawnictwo Medical Tribune Polska, Warszawa 2018.
