Kardiowersja to metoda przywracania prawidłowego rytmu serca – rytmu zatokowego. Wykorzystuje się ją najczęściej w przypadku nadkomorowych zaburzeń rytmu (migotanie przedsionków lub trzepotanie przedsionków, rzadziej częstoskurczu nadkomorowego i komorowego). Przezklatkowa kardiowersja elektryczna prądem stałym jest współcześnie podstawą niefarmakologicznego przywracania rytmu zatokowego u chorych z przetrwałym lub niedawno rozpoznanym migotaniem przedsionków.
Kardiowersja – na czym polega?
Klasyczna kardiowersja elektryczna to zabieg, podczas którego prąd elektryczny przepływa przez elektrody żelowe umieszczane na powierzchni klatki piersiowej pacjenta. Współcześnie stosuje się nowoczesną technikę bazującą na użyciu prądu dwufazowego, co umożliwia nie tylko zwiększenie skuteczności zabiegu, ale i obniżenie wyjściowej, skutecznej dawki prądu elektrycznego. Efektem jest redukcja potencjalnych uszkodzeń tkanki mięśnia sercowego przez wyładowanie prądu oraz zmniejszenie ryzyka poparzenia skóry. Do innych możliwości przeprowadzenia zabiegu należą: kardiowersja bezpośrednia przy użyciu elektrod-łyżek, stosowana w trakcie zabiegu kardiochirurgicznego oraz kardiowersja przezprzełykowa lub endokawitarna.
Kardiowersja może być stosowana samodzielnie lub w połączeniu z lekami przeciwarytmicznymi. Skuteczność zabiegu w przywracaniu rytmu wynosi 95%, niestety u 75% pacjentów w ciągu 2 lat następuje ponowny napad migotania przedsionków. Należy pamiętać, że kardiowersja elektryczna jest jednak wyłącznie działaniem objawowym. Skuteczność zabiegu nie oznacza, że efekt interwencji będzie trwały. Należy wdrożyć odpowiednie leczenie przyczynowe.
Jak wygląda zabieg kardiowersji?
W klasycznym zabiegu kardiowersji wykorzystuje się 2 elektrody umieszczane odpowiednio w okolicy podobojczykowej prawej oraz w okolicy koniuszkowej (V międzyżebrze w linii środkowoobojczykowej lewej). Mają zwykle kształt prostokątny i powierzchnię około 10 cm2. Podczas zabiegu pacjent znajduje się w znieczuleniu ogólnym, dlatego nie odczuwa żadnych przykrych dolegliwości związanych z wyładowaniem prądu. Wszystko trwa maksymalnie do 30 minut.
Kardiowersja – wskazania
Podstawowym wskazaniem do przeprowadzenia kardiowersji jest migotanie przedsionków. Charakteryzuje się ono chaotyczną czynnością elektryczną przedsionków, przejawiającą się niemiarowością zupełną rytmu komór serca. Przekłada się to na hemodynamiczne zmniejszenie rzutu minutowego nawet o 20%. Kardiowersja elektryczna zewnętrznym impulsem elektrycznym pozwala przywrócić homogenność elektryczną serca.
Kardiowersja – przeciwwskazania
W zasadzie nie istnieją znane przeciwwskazania do wykonania zabiegu kardiowersji elektrycznej. Jest to zabieg ratujący życie pacjenta.
Kardiowersja – powikłania
Kardiowersja jest bezpieczna i skuteczna, powikłania zdarzają się rzadko. Najczęściej są to powierzchowne oparzenia skóry związane z działaniem prądu na tkanki i wydzielaniem się ciepła. Oparzenia takie przeważnie nie wymagają leczenia i goją się samoistnie w ciągu kilku dni. Niekiedy po zabiegu obserwuje się hipotonię i przejściowe objawy niewydolności serca. Prawdopodobnie wiąże się to z brakiem funkcji hemodynamicznej przedsionków, utrzymującym się przez pewien czas po zabiegu. Odmiennym problemem są ewentualne działania niepożądane znieczulenia ogólnego.
Kardiowersja a defibrylacja
Oba zabiegi są do siebie podobne, jednak nie można ich ze sobą mylić. Kardiowersja to prosty zabieg kardiologiczny, polegający na przepuszczeniu impulsu elektrycznego o małej energii przez mięsień sercowy pomiędzy elektrodami przyłożonymi do klatki piersiowej. Wykonuje się ją planowo, a także w stanach zagrożenia życia, gdy zaburzenia rytmu serca prowadzą do pogorszenia się stanu pacjenta. Z kolei defibrylacja to zabieg reanimacyjny często ratujący życie chorego. Stosuje się go w migotaniu komór – bagatelizowane niemal zawsze prowadzi do śmierci pacjenta. Różnica między kardiowersją a defibrylacją polega także na braku synchronizacji z zapisem EKG. Używany sprzęt jest jednak taki sam.
Polecane produkty:
Koenzym Q10 kapsułki
Koenzym Q10 to jeden z najważniejszych antyoksydantów. Nie tylko tylko chroni organizm przed wolnymi rodnikami. Bierze on również udział w każdej, podstawowej funkcji komórki ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Berent D., Ptaszyński P., Ruta J., Goch J., Kardiowersja elektryczna migotania przedsionków – 40 lat od wprowadzenia metody do praktyki klinicznej, Folia Cardiologica Excerpta, 9/2006.
- Kamińska A., Zapolski T., Wysokiński A., Miejsce kardiowersji w terapii migotania przedsionków, Postępy Nauk Medycznych, 8/2015.