Oparzenia to urazy polegające na oddziaływaniu na skórę prądu, promieniowania, substancji chemicznej lub ciepła. Powoduje to uszkodzenie nie tylko skóry, ale często również tkanki podskórnej, a nawet umiejscowionych pod nią narządów. Skóra jest największą barierą ochronną organizmu, dlatego jej uszkodzenie powoduje utratę płynów międzykomórkowych. Efektem tego może być wstrząs. Uznaje się, że do wstrząsu dochodzi podczas oparzeń co najmniej 15% ciała u dorosłych i 10% u dzieci. Naruszenie ciągłości skóry zaburza wewnętrzną homeostazę i staje się przyczyną zagrożenia zdrowia czy życia.
Stopnie oparzeń
Skalę oparzeń stosuje się do oceny ich głębokości. Wyróżnia się w niej 4 stopnie:
- I – oparzenie powierzchowne dotyczące naskórka. Towarzyszy temu lekki obrzęk i zaczerwienienie. Oparzenia tego stopnia są zwykle spowodowane promieniowaniem słonecznym;
- II A – oparzenie tego typu nie dotyczy pełnej grubości skóry, ponieważ głębsze warstwy z gruczołami potowymi oraz mieszkami włosowymi nie ulegają uszkodzeniu. W miejscu oparzenia pojawiają się pęcherze;
- II B – widoczna jest powierzchowna martwica naskórka, a także głębszych warstw skóry. Oparzenie dodatkowo uszkadza naczynia krwionośne;
- III – skóra w miejscu oparzenia jest twarda, obszary te mają kolor śnieżnobiały lub brązowo-czarny. Następuje także uszkodzenie receptorów skóry;
- IV – oparzenie obejmuje pełną grubość skóry oraz tkankę mięśniową wraz z powięziami i kośćmi. Zauważa się całkowite zwęglenie tych obszarów.
Reguła piątek i dziewiątek
Reguła dziewiątek obowiązuje u dorosłych. Jest to procentowa ocena powierzchni oparzenia. Oparzenie głowy ocenia się na 9% całego ciała, kończynę górną również na 9%, kończynę dolną, przód tułowia lub tył tułowia na 18%, natomiast krocze stanowi 1%.
U niemowląt stosuje się regułę piątek. Przyjmuje ona, że powierzchnia głowy, przodu i tyłu tułowia stanowi po 20% powierzchni ciała, natomiast na każdą kończynę przypada po 10%.
Leczenie oparzeń
Leczenie oparzeń drobnych zwykle nie obejmuje działań szpitalnych bądź fizjoterapeutycznych. Miejsce poparzenia smaruje się maściami, kremami, żelami, a w przypadku dolegliwości bólowych stosuje się farmakoterapię. Niezwykle pomocne bywają również zimne okłady.
Bardzo poważne oparzenia, obejmujące duże powierzchnie ciała lub głębokie warstwy tkanek wymagają często przeszczepu, uzupełniania krwi i białka oraz profilaktyki przeciwtężcowej.
Wśród ratowników medycznych oraz lekarzy istnieje niepisana zasada która stwierdza, że każde oparzenie jest cięższe niż wydaje się na pierwszy rzut oka.
Fizjoterapia
Blizny pooparzeniowe można leczyć wykorzystując zabiegi fizykalne. Przyspieszają one gojenie się tkanek miękkich, zmniejszają opuchliznę oraz działają przeciwbólowo. Najczęściej zaleca się:
- laseroterapię – daje uczucie zmniejszenia napięcia tkanek oraz działa stymulująco na regenerację i odbudowę komórek skóry;
- światło spolaryzowane lampą bioptron – skóra staje się bardziej elastyczna, ponieważ światło działa na błony komórkowe, stymuluje metabolizm, a także aktywizuje procesy wymiany tlenu;
- jonoforezę lub fonoforezę z użyciem leku rozmiękczającego blizny;
- zabiegi przeciwbólowe, np. metodę TENS stosowaną w ten sposób, aby elektrody nie dotykały uszkodzonego miejsca, lecz aby znajdowało się ono między nimi;
- naświetlanie promieniowaniem podczerwonym lub nadfioletowym;
- masaże wirowe – lecz tylko w przypadku, gdy nie występują pęcherze surowicze na skórze czy strupy.
Dobry efekt ma również wykorzystanie w terapii masażu mobilizującego blizny pooparzeniowe, jeśli są one głębsze.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnuszki siewnej w płynie
Naturalny, nierafinowany, tłoczony na zimno olej otrzymywany z nasion czarnuszki siewnej pochodzących z ekologicznych upraw. Wykorzystuje się go przy różnego rodzaju problemach skórnych ... Zobacz więcej... |
|
Czarnuszka (Nigella Sativa) w kapsułkach
Czarnuszka siewna to roślina, z której pozyskuje się olej o właściwościach potwierdzonych badaniami. W składzie zawiera m.in. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), czyli takie, których organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i musimy dostarczać Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Mika T., Fizykoterapia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1996.
- Roczniak W., Babuśka-Roczniak M., Zahaczewski K. (i inni), Postępowanie przedszpitalne i szpitalne w ciężkich oparzeniach ciała. Opis przypadku, Medycyna ogólna i nauki o zdrowiu, 1/2013.
- Tiffert M., Wpływ późnej rehabilitacji szpitalnej na poprawę funkcji ręki u pacjentów oparzonych.
