Szukaj
Szukaj

Fonoforeza

Spis treści

Kolagen naturalny do picia

Kolagen naturalny do picia

Fonoforeza to miejscowe wprowadzanie w głąb tkanek związków chemicznych za pomocą ultradźwięków. W trakcie zabiegu na pacjenta działają więc dwa czynniki takie jak fala ultradźwiękowa oraz zastosowany lek.

 

Fonoforeza

Podstawy chemiczno-fizyczne

W związku z tym, że cząsteczki leku zostają wprowadzane za pomocą fali mechanicznej, rodzaj ładunku elektrycznego substancji czynnej jest bez znaczenia.

Duże znaczenie natomiast ma postać leku – spełnia ona rolę substancji sprzęgającej. Może on być maścią, kremem, żelem lub płynem, jednak zawsze powinna dobrze przewodzić ultradźwięki. Wybrany lek można z powodzeniem dodać do substancji sprzęgającej (w ten sposób wprowadza się choćby witaminy rozpuszczalne w tłuszczach – witamina A, D, E). Słowem wyjaśnienia – im większa gęstość substancji sprzęgającej o dużym współczynniku absorpcji, tym wyższe będzie przegrzanie powierzchownych warstw skóry, a co się z tym wiąże – mniejsza zdolność wnikania fal ultradźwiękowych przez skórę. W efekcie można podsumować, że kremy i maści są słabszym przewodnikiem fal niż żele.

Podsumowując, stwierdza się, że skuteczność fonoforezy zależy między innymi od:

  • masy cząsteczkowej leku (jest ona odwrotnie proporcjonalna do przenikalności tego leku);
  • stężenia oraz rodzaju leku;
  • właściwości skóry (jej uwodnienia, ukrwienia, przepuszczalności naskórka);
  • ekspozycji na falę (ciągła, pulsująca);
  • czasu trwania zabiegu.

Zobacz również: Ultradźwięki w rehabilitacji.

Metodyka zabiegu

Przed przystąpieniem do zabiegu skórę należy oczyścić. Warto ją również ogrzać, ponieważ czynność ta zwiększa ukrwienie skóry, co ułatwia penetrację leku do głębiej położonych warstw. Pacjent powinien znajdować się w wygodnej, stabilnej pozycji, która zapewnia maksymalne rozluźnienie mięśni.

Sklep Spirulina
Sklep Spirulina

Następnym krokiem jest ustalenie dawki oraz częstotliwości ultradźwięków. W fizjoterapii nie stosuje się częstotliwości większej niż 3 MHz – najpopularniejsze głowice emitują fale ultradźwiękowe o częstotliwości, 800, 1000, 2400 i 3000 kHz. Im większa częstotliwość, tym płytsze przenikanie fal w głąb skóry.

Dawkę określa się w zależności od indywidualnych potrzeb pacjenta. Wyróżnia się 3 podstawowe dawki:

  • słaba – 0,05-0,5 W/cm2
  • średnia – 0,5-1,5 W/cm2
  • silna – 1,5-2,0 W/cm2

Dawka powyżej 3 W/cm2 wykazuje działanie destrukcyjne na tkanki. Najczęściej stosuje się dawki słabe.

Fonoforeza trwa zwykle od 3 do 5 minut. Jest to czas wystarczający, aby wprowadzić lek w głąb tkanek. Średni czas zabiegu wynosi od 4 do 9 minut, natomiast długi – powyżej 10 minut.

W następnej kolejności na oczyszczonej skórze pacjenta rozprowadza się żel (bądź inną substancję sprzęgającą) i przystępuje do wykonania fonoforezy. Najczęściej zabieg przeprowadza się metodą labilną. To znaczy przesuwając głowicą po skórze ruchami okrężnymi – około 3 sekundy na jedno okrążenie (wolniejsze tempo może doprowadzić do zjawiska tzw. fal stojących).
Należy pamiętać, aby zarówno ultradźwięków jak i fonoforezy nie wykonywać w okolicach kręgosłupa szyjnego powyżej poziomu C4, ze względu na obecność rdzenia przedłużonego.

Po upływie czasu należy oczyścić skórę pacjenta z substancji sprzęgającej oraz ją osuszyć. Niedopuszczalne jest, aby pacjent samodzielnie wykonywał sobie zabieg.

Wskazania

  • stany po urazach narządu ruchu (gdy ustąpi zagrożenie krwawienia i wysięku)
  • choroby reumatyczne w okresie małej aktywności
  • zespoły przeciążeniowe stawów i ścięgien, przykurcze ścięgien oraz mięśni
  • zespoły bólowe, np. poamputacyjne
  • blizny i bliznowce
  • obrzęki

Zobacz również: Kompleksowa terapia obrzęków.

Przeciwwskazania

  • ciąża
  • choroby nowotworowe do 5 lat od ich wyleczenia
  • zaawansowana osteoporoza
  • przerwanie ciągłości tkanek w miejscu zabiegowym
  • okolice nasad kości u dzieci i młodzieży
  • wyniszczenie, bardzo ciężki stan pacjenta
  • obecność w ciele metalowych ciał obcych w okolicy zabiegowej
  • zakrzepowe zapalenie żył
  • znacznego stopnia zaburzenia rytmu serca
  • znacznego stopnia zaburzenia krążenia tętniczego
  • niewydolność układu krążenia
  • ostre choroby zapalne
  • infekcje, np. na tle gruźliczym

Bibliografia

  1. Mika T., Fizykoterapia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 1996.
  2. Kasprzak W., Mańkowska A., Fizykoterapia, medycyna uzdrowiskowa i SPA, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.


Polecane produkty:

Zapisz się do newslettera!

Szukaj
Kategorie wpisów
Centrum Fizjoterapeuty
Sklep Fizjoterapeuty
Bezpłatne konsultacje
Kubek dla Fizjoterapeuty
Oferty pracy

Popularne w zdrowie

Zostań z nami

Polecane artykuły

2 odpowiedzi

  1. W pierwszym akapicie jest napisane, że im większe przegrzenie tym słabsze przenikanie fal. W drugim piszecie, że dobrze najpierw ogrzać skórę to bedzie lepiej przenikać. To jak w koncu? Zdecydujcie sie

    1. Sprawdzone, jest dobrze, tak jak w książkach źródłowych. Najpierw jest napisane, że mniejsze przenikanie fal przy większym przegrzaniu skóry, a później że ciepło rozszerza naczynia krwionośne, więc lek sprawniej krąży w układzie żylnym i do niego wnika. Czyli pierwszy akapit jest o skórze i falach, a drugi o leku i krwi, dwa różne tematy. A żeby jeszcze lepiej zrozumieć, przegrzanie skóry wskutek nałożenia gęstej substancji (jeszcze z dodatkowo wysokim współczynnikiem absorpcji) utrudnia wnikanie fal. Dlatego stosuje się żel, który tego współczynniku nie ma tak wysokiego, wtedy jeśli głębsze warstwy skóry są ogrzane, te w których przebiegają naczynia krwionośne, naczynia są rozszerzone i lek dobrze wnika 🙂 Trudno wyjaśnić, ale takie są fakty 😉

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *