Uszkodzenie rogu tylnego łąkotki bocznej to uraz ortopedyczny niemal zawsze wymagający zaopatrzenia chirurgicznego. Jeśli uszkodzenie staje się rozległe lub przewlekłe, powoduje silny ból utrudniający chodzenie i bieganie. Zdarza się jednak, że uszkodzenia łąkotek przebiegają bezobjawowo. Dlatego tak mocno podkreśla się rolę szczegółowej diagnostyki za pomocą badań obrazowych.
Uszkodzenie rogu tylnego łąkotki bocznej – przyczyny
Wśród młodych pacjentów urazy związane ze sportami kontaktowymi są najczęstszą przyczyną uszkodzeń łąkotek, które bardzo często wiążą się jednocześnie z urazem więzadła krzyżowego przedniego (ACL). Sportami z grupy ryzyka są zwłaszcza: narciarstwo, piłka nożna, siatkówka i hokej. Róg tylny łąkotki bocznej uszkadza się z reguły w momencie, w którym kolano znajduje się w lekkim zgięciu i w tym momencie zostanie skręcone, zwłaszcza przy jednoczesnym obciążeniu nogi.
Innym mechanizmem uszkodzenia rogu tylnego łąkotki bocznej są zmiany zwyrodnieniowe. Zarówno te związane wraz z wiekiem, jak i te wynikające z sumujących się na przestrzeni lat mikrouszkodzeń łąkotkowych. W grupie ryzyka znajdują się tu zwłaszcza osoby otyłe, ciężko pracujące fizycznie, dźwigające ciężary, biegające oraz uprawiające sporty związane ze skokami lub ciągłymi ruchami skrętnymi kolana (np. tancerze, gimnastycy).
Uszkodzenie rogu tylnego łąkotki bocznej – objawy
Tuż po urazie rogu tylnego łąkotki bocznej pojawić się mogą objawy takie jak ból, opuchlizna i zablokowanie kolana. Ból opisuje się jako raczej ostry, zlokalizowany po bocznej stronie stawu kolanowego. Zaobserwowano, że łąkotka przyśrodkowa ulega rozdarciu znacznie częściej niż łąkotka boczna, co wiąże się z jej mniejszą ruchomością i powiązaniem z torebką stawową. Urazy łąkotki bocznej uznawane są jednak za trudniejsze, ponieważ przenosi ona około 60% wszystkich obciążeń w kolanie. Tego typu uszkodzenia mają więc gorsze warunki do zagojenia się, a sama łąkotka jest mocniej forsowana podczas chodu.
Jak wspomniano we wstępie, zdarza się, że uszkodzenia rogu tylnego łąkotki bocznej przebiegają bezobjawowo, ponieważ łąkotki są strukturami bardzo słabo unerwionymi i unaczynionymi. Ból pojawia się więc w momencie, w którym w kolanie gromadzi się obrzęk lub gdy fragment łąkotki zaczyna drażnić bardziej unerwione, sąsiednie struktury, np. chrząstkę stawową lub torebkę stawową. Niektóre osoby chodzą z przewlekłym uszkodzeniem łąkotki bocznej przez wiele lat i nie odczuwają dolegliwości. Jednak jest to patologiczne zachowanie. 95% urazów rogu tylnego łąkotki bocznej nie zagoi się samoistnie, lecz będzie się pogłębiać, co utrudnia wdrożenie optymalnego leczenia w późniejszym czasie.
Diagnostyka uszkodzenia rogu tylnego łąkotki bocznej
Złotym standardem diagnostyki uszkodzeń rogu tylnego łąkotki bocznej (i każdego innego urazu łąkotek lub więzadeł stawu kolanowego) jest rezonans magnetyczny. Powinien zostać wykonany u każdego pacjenta, u którego podejrzewa się uraz łąkotki. USG czy RTG nie znajdują zastosowania.
W praktyce fizjoterapeutycznej ocena strukturalna łąkotek opiera się przede wszystkim na zastosowaniu standaryzowanych testów prowokacyjnych, które umożliwiają wstępną identyfikację uszkodzeń poprzez wywołanie charakterystycznych objawów. Jednym z powszechnie stosowanych jest test Apleya, wykorzystywany do różnicowania patologii łąkotek oraz struktur więzadłowo-torebkowych stawu kolanowego. Technikę wykonania tego badania możemy zobaczyć na poniższym materiale wideo:
Uszkodzenie rogu tylnego łąkotki bocznej – leczenie
Potencjał łąkotek do samoregeneracji jest niewielki z uwagi na ograniczenie ich unaczynienia jedynie do obszaru brzegu zewnętrznego. Obszar ten medycznie nazywa się „red-red” i zawiera także unerwione rogi łąkotek. Rozdarcia, które pojawiają się w strefie unaczynionej mają największą szansę na regenerację poprzez leczenie nieoperacyjne. Niezbędne jest jednak odciążenie kończyny przez 6 tygodni bezpośrednio od momentu urazu i tym samym stworzenie łąkotce optymalnych warunków do gojenia. Uważa się, że leczenie zachowawcze należy stosować w przypadku rozdarć podłużnych do 10 mm w strefie unaczynionej i do 3 mm w strefie nieunaczynionej.
W każdym innym przypadku oraz gdy rozdarcie rogu tylnego łąkotki bocznej jest rozległe lub ma charakter zwyrodnieniowy, należy rozważyć szycie łąkotki. Wyróżnia się trzy techniki zszywania: outside-in, inside-out oraz all-inside. Technikę outside-in dedykuje się rogom przednim i rozdarciom radialnym łąkotki bocznej. Z kolei metoda inside-out bardzo dobrze sprawdza się przy urazie rogu tylnego, rozdarciach na brzegach i typu rączka od wiadra.
Meniscektomia była w przeszłości uznawana za złoty standard w przypadku bólu kolana i ciągle jest powszechnie stosowana, pomimo tego, że wzmaga postęp choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego i powoduje wzrost niestabilności kolana. Doświadczony, profesjonalny chirurg ortopeda zrobi wszystko, aby uratować łąkotkę innowacyjnymi metodami. Meniscektomia częściowa lub całkowita jest już ostatecznością.
Po każdym zabiegu łąkotki niezbędna jest ukierunkowana rehabilitacja. Zaleca się również odpowiednio dobraną suplementację (mi.in. kolagen, kwas hialuronowy i witamina d + witamina K) w celu wspomagania procesu gojenia się tkanek.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Drwięga M., Łąkotka – jak wygląda i do czego służy?, 2020.
- Pukaluk A., Ryniewicz A., Łąkotki stawu kolanowego – metody regeneracji. Aktualne Problemy Biomechaniki, nr 12/2017.
