Szukaj

Więzadło krzyżowe tylne (PCL)

Spis treści

Kolagen naturalny do picia

Kolagen naturalny do picia

Więzadło krzyżowe tylne (łac. ligamentum cruciatum posterius – PCL) to istotna struktura stawu kolanowego odpowiadająca za jego stabilność (wspólnie z pozostałymi elementami aparatu więzadłowego, m.in.: ACL, MCL, LCL, a także z łąkotkami). Rozciąga się między kością udową a kością piszczelową, chroniąc przed nadmiernym ruchem piszczeli w kierunku tylnym. Wszelkie uszkodzenia więzadłowe diagnozuje się na podstawie obrazu rezonansu magnetycznego.

Więzadło krzyżowe tylne (PCL)
Ryc.1. Rezonans magnetyczny (MRI) z zaznaczonym więzadłem krzyżowym tylnym (PCL).

Więzadło krzyżowe tylne – anatomia

Przyczepy więzadła krzyżowego tylnego można określić w następujący sposób:

  • przyczep początkowy (pp): przednio-boczna część kłykcia przyśrodkowego kości udowej;
  • przyczep końcowy (pk): pole międzykłykciowe tylne kości piszczelowej.

Anatomicznie PCL składa się z czterech bardzo wytrzymałych taśm, które dokładnie określają, jaka część włókien więzadła pojawia się najpłycej w dole miedzykłykciowym. Niektórzy badacze twierdzą jednak, że stanowi ono jednolitą całość i nie można wydzielić w nim poszczególnych pęczków, a więc morfologicznie patrząc, jest pojedynczą jednostką – monolitem. Według innych więzadła krzyżowe tylne posiadają oddzielne pęczki: przednio-boczne i tylno-przyśrodkowe, jednak nie są one jasno wyodrębnione.

Więzadło krzyżowe tylne jest krótsze i mocniejsze od więzadła krzyżowego przedniego. Lokalizuje się ono śródstawowo i zewnątrzmaziówkowo. Jego średnia długość wynosi 38 mm, natomiast szerokość około 17 mm. Wykazano, że przyczep początkowy PCL jest ponad dwukrotnie większy od przyczepu końcowego (piszczelowego) co spowodowane jest koncentrycznym przebiegiem włókien kolagenowych.

Więzadło krzyżowe tylne – funkcje

Więzadło krzyżowe tylne odpowiada przede wszystkim za profilaktykę nadmiernego ruchu kości piszczelowej do tyłu w stosunku do kości udowej w trakcie ruchów prostowania i zginania kolana.

Jego rola biomechaniczna jest jednak znacznie bardziej skomplikowana. Przyjmuje się, że PCL jest napięte przy maksymalnym zgięciu, jednak w rzeczywistości napięta jest wówczas większość włókien więzadła. W tej pozycji znaleźć można jednak także włókna rozluźnione, które napinają się tylko w pozycjach pośrednich. W obrębie więzadła występuje ponadto cienkie pasmo, napięte stale i nazywane jest przez niektórych włóknem przewodzącym, niezmiernie bogatym w receptory i mającym istotny związek z ośrodkowym układem nerwowym.

Patronite
Patronite

Choć mówi się, że PCL stabilizuje kolano głównie w płaszczyźnie strzałkowej, wpływa też na płaszczyznę czołową i poprzeczną. Uczestniczy w zapewnieniu prawidłowej kinematyki stawu, tworząc układ funkcjonalny, prowadzący ruch kości piszczelowej względem udowej oraz umożliwiający płynne przejście ruchu toczenia w ślizg, wymagany przy prawidłowym chodzie lub biegu.

Dodatkowo warto wspomnieć, że w więzadle znajdują się receptory czucia głębokiego (tzw. proprioceptory) pełniące rolę neurosensoryczną. Odpowiadają one za regulację napięcia mięśni otaczających staw kolanowy.

Więzadło krzyżowe tylne – uszkodzenie

Na wszelkie urazy PCL narażone są w szczególności osoby uprawiające sporty drużynowe związane z biegiem i nagłymi zmianami kierunków, takie jak np. piłka nożna. Izolowane uszkodzenia występują bardzo rzadko. Zwykle towarzyszą masywniejszym urazom, w których uszkodzone są też łąkotki i/lub więzadło krzyżowe przednie. Objawy obejmują:

Zobacz również: Badanie więzadeł pobocznych stawu kolanowego.

Zdarza się jednak, że pacjent odczuwa wyłącznie niestabilność, dlatego uszkodzenia PCL bywają ignorowane, co negatywnie wpływa na biomechanikę stawu kolanowego i predysponuje do dalszych urazów. Leczenie uszkodzeń PCL może być zachowawcze wyłącznie do 10 mm translacji tylnej części kolana (przemieszczenia się kości piszczelowej do tyłu względem kości udowej). W pozostałych przypadkach, a także wtedy, gdy obserwuje się uszkodzenie łąkotek lub ACL, konieczna jest ingerencja chirurga ortopedy. Po zakończonym leczeniu operacyjnym należy jak najszybciej wprowadzić fizjoterapię w celu powrotu do pełnej sprawności.



Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Oleś I., Rekonstrukcja więzadła krzyżowego tylnego u młodej kobiety – leczenie i rehabilitacja – opis przypadku, Fizjoterapia w medycynie i ochronie zdrowia człowieka, 2023.
  2. Bilewicz-Stebel M., Krenzel I., Stebel R., Bilewicz-Wyrozumska T., Słoma M., Szwajnoch M., Nowak D., Fizjoterapia wybranych metod leczenia uszkodzeń
    więzadła krzyżowego tylnego, Katowice.
Sklep Spirulina
Sklep Spirulina

Zapisz się do newslettera!

Szukaj
Kategorie wpisów
Centrum Fizjoterapeuty
Sklep Fizjoterapeuty
Bezpłatne konsultacje
Kubek dla Fizjoterapeuty

Popularne w zdrowie

Zostań z nami

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Materiały znajdujące się na Portalu Fizjoterapeuty są chronione prawem autorskim. Zabrania się kopiowania w jakiejkolwiek formie bez uprzedniej zgody autora.