Badanie więzadeł pobocznych stawu kolanowego (piszczelowego i strzałkowego) jest podstawową czynnością przy podejrzeniu uszkodzenia w stawie kolanowym. Staw ten buduje wiele struktur, a określenie przyczyny dolegliwości niekiedy bywa trudne. W tym celu powstało wiele testów, które potwierdzają lub wykluczają uszkodzenie więzadeł pobocznych.
Charakterystyka więzadeł pobocznych
Więzadło poboczne przyśrodkowe (łac. ligamentum collaterale mediale), więzadło poboczne piszczelowe (łac. ligamentum collaterale mediale) kolana – MCL – jest szerokie i płaskie, posiada trójkątny kształt. W jego budowie wyróżnić można pasmo głębokie i powierzchowne. Od strony bliższej przyczepia się do nadkłykcia przyśrodkowego kości udowej, tuż poniżej guzka przywodzicieli. Z kolei za przyczep końcowy uznaje się przyśrodkowy kłykieć piszczeli oraz przyśrodkową jej powierzchnię. MCL zapobiega koślawieniu stawu kolanowego, ogranicza rotację zewnętrzną. Jego przebieg do przodu sprawia, że jest on synergistą więzadła krzyżowego przedniego (ACL). Właśnie z tego względu zwykle bada się nie tyle samo więzadło poboczne piszczelowe, o ile cały kompleks przednio-przyśrodkowy.
Więzadło poboczne boczne (łac. ligamentum collaterale laterale), więzadło poboczne strzałkowe (łac. ligamentum collaterale fibulare) kolana – LCL – biegnie od nadkłykcia bocznego kości udowej, aż do bocznej powierzchni głowy strzałki. Nie jest połączone z torebką stawową, ponieważ obie struktury oddziela warstwa tkanki tłuszczowej. LCL usztywnia staw kolanowy w pozycji wyprostowanej, ogranicza rotację wewnętrzną, a także zapobiega nadmiernemu szpotawieniu kolana.
Badanie więzadeł pobocznych stawu kolanowego
Najpopularniejszym testem służącym do oceny MCL jest test koślawienia. Podobny test (szpotawienia) wykonuje się w celu oceny LCL. Wykonanie oraz interpretacja obu testów zostały opisane poniżej.
Test koślawienia
Pacjent w leżeniu tyłem, kończyna dolna badana zgięta w stawie kolanowym do około 30 stopni. Badając więzadło poboczne piszczelowe jedną ręką obejmujemy staw kolanowy tak, aby kłąb kciuka opierał się na kłykciu bocznym kości udowej. Drugą rękę przykładamy do podudzia od strony przyśrodkowej. Wykonujemy próbę zepchnięcia uda przyśrodkowo, a podudzia bocznie.
W przypadku dodatniego testu zauważa się reakcję bólową podczas próby koślawienia. Dodatkowo wynik jest dodatni, jeśli wystąpi koślawość kolana. Świadczy to o uszkodzeniu więzadła pobocznego piszczelowego (niestabilność przyśrodkowa).
Test szpotawienia
Analogicznie bada się więzadło poboczne strzałkowe. Pacjent znajduje się w takiej samej pozycji wyjściowej. Fizjoterapeuta wykonuje przeciwne ruchy niż w teście koślawienia, czyli spycha staw kolanowy bocznie, a podudzie przyśrodkowo.
Również interpretacja będzie się opierać na takiej samej zasadzie. Dodatni test wiąże się z dolegliwościami bólowymi w obrębie kolana oraz otwarciem szczeliny bocznej. W rezultacie reakcje te świadczą o uszkodzeniu tego więzadła (niestabilność boczna).
Zobacz również: Rehabilitacja po rekonstrukcji ACL.
Podsumowanie
Staw kolanowy pełni bardzo ważną rolę w motoryce człowieka, ponieważ jego prawidłowe funkcjonowanie zapewnia zdolność poruszania się i wykonywania wielu czynności dnia codziennego oraz sportowych.
W związku z tym podejrzenie uszkodzenia któregokolwiek z więzadeł stawu kolanowego należy natychmiast zweryfikować u specjalisty, aby następnie jak najszybciej wdrożyć leczenie. Wcześnie rozpoczęta rehabilitacja przyczynia się do szybszego powrotu funkcjonalności stawu, zmniejsza także ryzyko powikłań czy reakcji kompensacyjnych organizmu.
W większości przypadków wystarczy leczenie zachowawcze. Operacje wykonuje się zwykle w uszkodzeniach III stopnia lub uszkodzeniach I i II stopnia powikłanych.
Na poniższym filmie pokazujemy przykład pacjenta z naszego Centrum Fizjoterapeuty, u którego doszło do urazu więzadła pobocznego piszczelowego:
Polecane produkty:
|
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
|
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Radziyevsky P., Malinowska A., Marciniak M., (i inni), Diagnostyka i fizjoterapia funkcjonalna w uszkodzeniach kompleksu przednio-przyśrodkowego stawu kolanowego, Pedagogika i Psychologia, 5/2012.
- Buckup K., Buckup J., Testy kliniczne w badaniu kości, stawów i mięśni, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
