Testy na ACL pomagają każdemu specjaliście w ocenie kondycji i czynności więzadła krzyżowego przedniego znajdującego się w stawie kolanowym. Powinny być każdorazowo uzupełnieniem procesu diagnostycznego, którego podstawę stanowią badania obrazowe, zwłaszcza tomografia komputerowa oraz USG. Są proste w wykonaniu, bezpieczne i dają natychmiastowy wynik, co jest ich ogromną zaletą.
Test Apleya (test dystrakcyjno-kompresyjny)
Pacjent leży na brzuchu. Zdrowa kończyna dolna jest wyprostowana, natomiast chora zgięta w stawie kolanowym do 90 stopni. Fizjoterapeuta stabilizuje udo nogi chorej (badanej), a następnie wykonuje obydwie rotacje stawu kolanowego, chwytając za podudzie i stopę pacjenta. Podczas testu Apleya bóle pojawiające się przy zgiętym kolanie i rotacji podudzia przemawiają za uszkodzeniem torebkowo-więzadłowym, nie wskazują jednak na konkretną strukturę anatomiczną.
Na poniższym filmie możemy zobaczyć jak wygląda test Apleya na przykładzie jednego z pacjentów naszego Centrum Fizjoterapeuty:
Test szuflady przedniej
Pacjent leży na plecach, a jego badana kończyna dolna znajduje się w zgięciu w stawie kolanowym do kąta 90 stopni. Stopa opiera się o podłoże. Fizjoterapeuta staje po stronie badanej, stabilizując swoim pośladkiem stopę pacjenta, aby kończyna znajdowała się nieruchomo. Następnie obejmuje obiema dłońmi goleń pacjenta tuż pod stawem kolanowym i pociąga je ku przodowi (do siebie). Podczas ruchu kciuki terapeuty powinny znajdować się na linii szpary stawu kolanowego, aby można było z łatwością wyczuć wszelkie przesunięcia. W warunkach fizjologicznych sprawne więzadło ACL stabilizuje kolano i chroni przed nadmiernymi przesunięciami podudzia względem kolana – przesunięcie to powinno być miękkie, ale nieznaczne. Jeśli natomiast doszło do uszkodzenia więzadła krzyżowego przedniego, przesunięcie będzie znacznie większe, na poziomie minimum 5 mm.
Na poniższym filmie możemy zobaczyć jak wygląda dodatni test szuflady przedniej wykonany u jednego z naszych pacjentów Centrum Fizjoterapeuty:
Test Lachmanna
Pacjent leży na plecach z badaną kończyną dolną zgiętą w stawie kolanowym do 15-30 stopni. Fizjoterapeuta jedną ręką chwyta i stabilizuje udo, drugą zaś pociąga podudzie ku przodowi. Podczas testu mięsień czworogłowy uda oraz mięśnie zginacze kolana muszą być maksymalnie rozluźnione. Jeśli doszło do uszkodzenia więzadła krzyżowego przedniego, podczas wykonywania tego ruchu stwierdza się charakterystyczne, znaczne przesunięcie piszczeli w stosunku do uda. Koniec ruchu powinien być miękki, bez twardego uderzenia. Uważa się, że dodatni test Lachmanna jest pewnym dowodem na niewydolność ACL.
Na poniższym filmie możemy zobaczyć jak wykonać test Lachmana i test Lachmana po stabilizacji:
Test Lachmanna można wykonać również w leżeniu na brzuchu z identycznym zgięciem badanej kończyny dolnej. Wówczas fizjoterapeuta trzyma podudzie za bliższą część piszczeli, dodatkowo stabilizując je poprzez umieszczenie pod pachą, zaś drugą ręką obejmuje udo powyżej rzepki. Następnie przesuwa piszczel w kierunku brzusznym w stosunku do uda.
Test Pivot-Shift
Pacjent leży na plecach. Fizjoterapeuta jedną ręką chwyta i fiksuje boczny kłykieć kości udowej, zaś kciukiem ocenia palpacyjnie bliższą część kości piszczelowej lub kości strzałkowej. Drugą ręką chwyta za podudzie, wykonując jego rotację wewnętrzną i odwiedzenie. W tej pozycji kończyna dolna jest następnie przez niego zginana i prostowana. Przy uszkodzeniu więzadła ACL kość piszczelowa w trakcie testu ulega podwichnięciu w kierunku przednim już w pozycji wyprostnej przy koślawieniu.
Test Martensa
Pacjent leży na plecach. Fizjoterapeuta stojący po stronie badanej kończyny jedną ręką stabilizuje podudzie od tyłu – jego palec wskazujący powinien znajdować się na kości strzałkowej. Następnie wykonuje koślawienie stawu kolanowego i podciąga w kierunku brzusznym podudzie, drugą ręką jednocześnie naciskając dystalną część uda na powierzchni przednio-bocznej. Jeśli miejsce ma uszkodzenie więzadła ACL, przy zwiększaniu zgięcia kolana z pozycji wyprostnej dochodzi do grzbietowej repozycji podwichniętej bocznej części piszczeli.
Test Lemaire Jolt
Pacjent leży na plecach. Fizjoterapeuta jedną ręką wykonuje rotację wewnętrzną stopy, drugą zaś uciska proksymalnie od zewnątrz na kłykieć boczny kości udowej. Następnie delikatnie i ostrożnie prostuje oraz zgina badaną kończynę dolną w stawie kolanowym. Jeśli doszło do przerwania ciągłości więzadła krzyżowego przedniego, przy wyproście zaobserwować można brzuszne podwichnięcie bocznej części bliższej nasady kości piszczelowej. Przy zgięciu do około 40 stopni następuje natomiast jego spontaniczna repozycja.
Test Slocuma
Pacjent leży na zdrowym boku ze zgiętym stawem biodrowym i stawem kolanowym. Górna, chora kończyna dolna znajduje się w wyproście w kolanie i biodrze, z niewielką rotacją wewnętrzną stopy. Fizjoterapeuta staje za pacjentem (od strony pleców), jedną ręką obejmuje udo, drugą zaś bliższą nasadę kości piszczelowej. Jeśli doszło do uszkodzenia więzadła ACL boczna nasada kości piszczelowej samoistnie przemieści się brzusznie, zaś zgięcie kolana do około 30 stopni wywoła jej repozycję.
Podsumowanie
Należy pamiętać, że testy funkcjonalne (choć mają wiele zalet) niekiedy mogą dać wynik błędnie ujemny. Dlatego najlepiej wykonać kilka różnych testów, a także wysłać pacjenta na badania obrazowe. Podstawą diagnostyki jest ponadto szczegółowy wywiad z pacjentem, na podstawie którego można dowiedzieć się wiele m.in. o samym mechanizmie urazu i okolicznościach jego powstania.
Polecane produkty:
|
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
|
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Buckup J., Hoffman R., Testy kliniczne w badaniu kości, stawów i mięśni, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2020.
- Karbowski M., Głowacka-Mrotek I., Nowacka K., Hagner W., Usprawnianie pacjentów po rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego, Journal of Education, Health and Sport, 7/2017.
