Tkanka tłuszczowa

Tkanka tłuszczowa to główny zapas energetyczny w organizmie każdego człowieka. Jej podstawowym materiałem budulcowym są adipocyty, czyli komórki posiadające zdolność magazynowania tłuszczu i składników odżywczych w tkance podskórnej. Wyróżnia się żółtą tkankę tłuszczową i brunatną tkankę tłuszczową, a różnią się one między sobą występowaniem, budową oraz funkcją. Pewna ilość tkanki tłuszczowej jest wskazana dla prawidłowego rozwoju organizmu i zachowania zdrowia.

Rodzaje tkanki tłuszczowej

U człowieka (oraz innych ssaków) występują 2 rodzaje tkanki tłuszczowej:

• biała tkana tłuszczowa – zwana także żółtą tkanką tłuszczową;
• brunatna tkanka tłuszczowa – występująca głównie u niedawno urodzonych dzieci.

Zwłaszcza tkanka tłuszczowa brunatna ma znaczenie w fizjologii i rozwoju organizmu.

Brunatna tkanka tłuszczowa

Tkanka tłuszczowa brunatna jest znaczącym źródłem ciepła, zwłaszcza u noworodków i niemowląt. Posiada duże tempo przemiany materii, a jej zdolność produkcji ciepła porównuje się do koca elektrycznego. W okresie niemowlęcym lokalizuje się głównie w okolicy międzyłopatkowej, wzdłuż kręgosłupa, na szyi, w dole pachowym oraz w okolicy okołonerkowej. Choć dawniej uznawano, że wraz z rozwojem organizmu tkanka tłuszczowa brunatna stopniowo zmniejsza swoją objętość, aż ostatecznie całkowicie zanika, nie zostało to potwierdzone naukowo. Udowodniono jednak, że śladowe jej ilości występują także u ludzi dorosłych. Uważa się, że u człowieka dorosłego jej funkcją jest nie tylko generowanie niewielkich ilości ciepła, ale również zapobieganie insulinooporności oraz utrzymywanie należnej masy ciała.

Tkanka tłuszczowa brunatna posiada specyficzną budowę. Wyróżnia się w niej liczne krople tłuszczu z jednym, okrągłym i centralnie zlokalizowanym jądrem komórkowym. Swoje brunatne zabarwienie zawdzięcza ona dużej ilości mitochondriów.

Żółta tkanka tłuszczowa

Żółta tkanka tłuszczowa gromadzi się podskórnie oraz między narządami wewnętrznymi. To właśnie jej nadmiar odpowiada za nadwagę i otyłość. Uważa się, że podstawową rolą tego typu tkanki tłuszczowej jest:

• magazynowanie kwasów tłuszczowych w celach energetycznych;
• ochrona narządów wewnętrznych przed urazami i uszkodzeniami;
• izolacja termiczna;
• magazynowanie i produkcja niektórych hormonów, białek oraz cytokin.

Udowodniono, że tkanka tłuszczowa u dorosłego człowieka wpływa na poziom hormonów takich jak insulina czy leptyna, a także reguluje stany zapalne toczące się w organizmie człowieka. Nagromadzenie się żółtej tkanki tłuszczowej zależy od wieku, płci i przede wszystkim stylu życia danej osoby. Brak aktywności fizycznej, siedzący tryb życia i nadmiar stresu przy jednoczesnej nieodpowiedniej diecie sprzyjają otyłości, a więc nadmiernemu gromadzeniu się żółtej tkanki tłuszczowej. U kobiet najczęściej lokalizuje się ona w okolicy ud i pośladków, natomiast u mężczyzn w okolicy brzucha.

Charakterystyczną cechą w budowie żółtej tkanki tłuszczowej jest niska masa istoty międzykomórkowej. Komórki zawierają jedną, dużą kroplę tłuszczu otoczoną cienką warstwą cytoplazmy oraz jedno, bocznie umiejscowione jądro komórkowe.

Białka produkowane przez żółtą tkankę tłuszczową

Bardzo ważną rolą jest produkcja przez żółtą tkankę tłuszczową białek niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Są to przede wszystkim:

• czynnik tkankowy i inhibitor aktywatora plazminogenu 1 (białka związane z układem krzepnięcia);
• składowe dopełniacza, w tym adipsyna i adiponektyna;
• cytokiny i białka związane z cytokinami, w tym leptyna i czynnik martwicy nowotworów alfa;
• białka transportujące estry cholesterolu;
• angiotensynogen – białko układu renina-angiotensyna.

Adipocyty posiadają wiele receptorów odpowiedzialnych za ich wrażliwość na regulujące czynniki humoralne, a tym samym umożliwiających interakcje tkanki tłuszczowej z układami dokrewnym, układem nerwowym i układem odpornościowym.

Rozwój tkanki tłuszczowej

Adipocyty (komórki tkanki tłuszczowej) występują już u 14-tygodniowego płodu. W chwili narodzin tkanka tłuszczowa stanowi około 13% masy ciała noworodka, zaś pod koniec 1. roku życia już 28%. W okresie dojrzewania tkanka tłuszczowa również powiększa swoją objętość, dlatego typowym zjawiskiem jest jej przyrost u nastolatków, co zazwyczaj ma charakter przemijający. Obie wymienione fazy rozwoju tkanki tłuszczowej organizmu wyraźnie się różnią. W ciągu 1. roku życia masa tkanki tłuszczowej wzrasta przede wszystkim wskutek wzrostu wielkości adipocytów. Z kolei w okresie pokwitania proces ten jest spowodowany wzrostem liczby komórek tłuszczowych.

Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
2. Wójcik B., Górski J., Brunatna tkanka tłuszczowa u dorosłego człowieka: występowanie i funkcja, Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii, 1/2011.
3. Skowrońska B., Fichna M., Fichna P., Rola tkanki tłuszczowej w układzie dokrewnym, Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii, 3/2005.
4. Siemińska L., Tkanka tłuszczowa. Patofizjologia, rozmieszczenie, różnice płciowe oraz znaczenie w procesach zapalnych i nowotworowych, Endokrynologia Polska, 4/2017.