Cytokiny

Cytokiny to peptydowe substancje hormonopodobne, produkowane głównie przez komórki układu odpornościowego. To cząsteczki działające w sposób parakrynny i tym samym regulujące odpowiedź immunologiczną.

Czym są cytokiny?

Cytokiny są substancjami nazywanymi ze względu na ich działanie, np. czynnik różnicowania komórek B, czynnik 2 stymulujący limfocyty B. Jednakże przyjęta konwencja stanowi, że po oznaczeniu sekwencji aminokwasów tworzących dany czynnik u ludzi jego nazwę zmienia się na interleukinę. W związku z tym nazwa „czynnik różnicowania limfocytów B” została zmieniona na „interleukina 4”. Cytokiny są syntezowane nie tylko przez limfocyty i makrofagi, ale również przez komórki śródbłonka, gleju, neurony i inne. Oddziałują na komórki poprzez odpowiednie receptory powierzchniowe, które przekazują sygnał do wnętrza komórki.

Jak działają cytokiny?

Niektóre cytokiny wykazują działanie parakrynne – zarówno ogólne, jak i miejscowe. Nie można jednak dokładnie określić ogólnego działania dla całej grupy tych substancji. Każda cytokina pełni bowiem nieco inną funkcję. Poniżej przedstawiono przykłady wybranych cytokin wraz z ich funkcjami. Tak więc interleukina:

• 1 – aktywuje limfocyty T i makrofagi, odpowiada za wywołanie stanu zapalnego. Prawdopodobnie uczestniczy w patogenezie wstrząsu septycznego i reumatoidalnego zapalenia stawów;
• 2 – aktywuje limfocyty i komórki NK. W medycynie stosuje się ją do indukowania komórek NK aktywowanych limfokinami i w leczeniu przerzutów raka nerek;
• 4 – aktywuje limfocyty i monocyty. Dodatkowo, dzięki zdolnościom do stymulowania wytwarzania IgE odgrywa istotną rolę w uwrażliwianiu komórek tucznych;
• 5 – różnicuje eozynofile. Ponadto w medycynie stosuje się ją do hamowania eozynofilii późnej fazy indukowanej antygenami;
• 6 – aktywuje limfocyty, różnicuje limfocyty B i stymuluje syntezę białek ostrej fazy. Działa jako autokrynny czynnik wzrostu dla szpiczaka;
• 8 – odpowiada za chemotaksję neutrofili, bazofili i limfocytów T. Ponadto jest potencjalnym markerem aktywności neutrofilii;
• 11 – stymuluje wytwarzanie białek ostrej fazy. Stosuje się ją celem zmniejszania trombocytopenii spowodowanej chemioterapią nowotworów złośliwych.

Podsumowując, cytokiny to przekaźniki chemiczne odpowiadające za liczne reakcje na poziomie komórkowym. Biorą również udział w odpowiedzi immunologicznej organizmu na działanie antygenu. Regulują procesy wzrostu komórek, ich różnicowanie, migrację i apoptozę. Odgrywają kluczową rolę w reakcjach odpornościowych, reakcjach zapalnych, w procesach rozwoju, regeneracji i utrzymania homeostazy tkanek.

Co to są chemokiny?

Chemokiny stanowią zupełnie inną nadrodzinę cytokin. To substancje, które przyciągają neutrofile oraz inne krwinki białe do obszarów objętych procesem zapalnym lub w miejsca reakcji odpornościowej. Dotychczas zróżnicowano ponad 40 różnych chemokin. Receptory dla chemokin są receptorami serpentynowymi działającymi przez heterotrymeryczne białko G, powodującymi między innymi wydłużanie pseudolipidów i migrację komórek w stronę źródła chemokin.

Bibliografia

1. Robak T., Cytokiny stosowane jako leki, Alergia Astma Immunologia, 1/1996.
2. Chechlińska M., Rola cytokin w procesach nowotworzenia, Journal of Oncology, 53/2003.
3. Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
4. Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017.

	Czarnuszka (Nigella Sativa) w kapsułkach Czarnuszka siewna to roślina, z której pozyskuje się olej o właściwościach potwierdzonych badaniami. W składzie zawiera m.in. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), czyli takie, których organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i musimy dostarczać Zobacz więcej...
	Olej z czarnuszki siewnej w płynie Naturalny, nierafinowany, tłoczony na zimno olej otrzymywany z nasion czarnuszki siewnej pochodzących z ekologicznych upraw. Wykorzystuje się go przy różnego rodzaju problemach skórnych ... Zobacz więcej...