Endometrioza (łac. endometriosis) to powszechna choroba wśród kobiet w wieku rozrodczym, ponieważ dotyka aż do 10% kobiet. Schorzenie może w dużym stopniu ograniczać płodność i obniżać jakość życia. Endometriozę definiuje się jako występowanie błony śluzowej trzonu macicy poza jej naturalnym umiejscowieniem.
Endometrioza – przyczyny
Choroba rozwija się w efekcie wypływu wstecznego komórek i tkanek endometrium w trakcie miesiączki. Elementy te są bardzo wrażliwe na działanie hormonów steroidowych. Zagnieżdżają się one na powierzchni otrzewnej wywołując po pewnym czasie odpowiedź zapalną. To z kolei prowadzi do angiogenezy, powstawania zrostów, zwłóknień i zbliznowaceń. Następuje naciekanie nerwów i zaburzenie anatomii, co z kolei wywołuje szereg objawów klinicznych.
Czynniki ryzyka obejmują:
- zaburzenia wypływu krwi menstruacyjnej;
- ekspozycję na dietylostilbestrol lub endogenne estrogeny;
- krótkie cykle miesiączkowe;
- niską masę urodzeniową;
- ekspozycję na związki chemiczne zakłócające funkcjonowanie układu dokrewnego.
Rodzaje endometriozy
Wyróżnia się 4 podstawowe rodzaje endometriozy w zależności od stopnia nasilenia choroby:
- endometrioza minimalna – zmiany lokalizują się na jajnikach i w jajowodach, przy czym nie przekraczają 5 mm;
- endometrioza łagodna – zmiany utrzymują poprzednią lokalizację, przy czym ich wielkość przekracza 5 mm. Dodatkowo mogą być widoczne w zagłębieniu odbytniczo-macicznym (zatoka Douglasa);
- endometrioza umiarkowana – zmiany przekraczają 5 mm i obejmują również więzadła krzyżowo-maciczne;
- endometrioza ciężka – torbiele mogą dochodzić do kilku centymetrów, przy czym macica jest nieruchoma i zgięta w tył, przyrośnięta do jelit. Zmiany pojawiają się w wielu innych tkankach i narządach, np. na pęcherzu moczowym, w pochwie, szyjce macicy czy wyrostku robaczkowym.
Endometrioza – objawy
Endometrioza objawia się dość typowo. Podstawowymi objawami są dolegliwości bólowe w obrębie miednicy mniejszej oraz obniżenie płodności. Ból może występować podczas owulacji, miesiączki czy stosunku płciowego. Może również dotyczyć oddawania moczu. Lokalizuje się przeważnie w obrębie miednicy mniejszej, jednak równie często obejmuje okolicę krzyżową kręgosłupa. Do pozostałych objawów można zaliczyć:
- nieregularne cykle miesiączkowe i obfite krwawienia;
- biegunki i zaparcia;
- nudności, wymioty, wzdęcia;
- przewlekłe zmęczenie.
Jedynie u około 20-25% pacjentek choroba przebiega bezobjawowo. Szczególną uwagę należy zwrócić na powiązanie endometriozy z bezpłodnością. Choroba może prowadzić do niepłodności, rozpoznaje się ją u około połowy niepłodnych kobiet. Wskaźnik prawdopodobieństwa zajścia w ciążę u zdrowej kobiety wynosi 20%. Porównując, w przypadku kobiety z endometriozą wynosi zaledwie 4,7%, czyli prawdopodobieństwo ciąży jest tu niemal niemożliwe.
Zobacz również: Bezpłodność u kobiet – co może pomóc?
Endometrioza – diagnostyka
Podstawą wykrycia wszelkich nieprawidłowości jest podstawowe badanie ginekologiczne. Przezbrzuszne lub przezpochwowe badanie USG to badanie diagnostyczne pierwszego wyboru służące do wykrywania zmian guzowatych przydatków i oceny innych struktur znajdujących się w obrębie miednicy mniejszej. Z kolei rezonans magnetyczny może wykryć torbiele endometrialne. Zaleca się również wykonanie badania krwi pod kątem oceny poziomu poszczególnych hormonów.
Endometrioza – leczenie
Endometrioza wymaga zastosowania leczenia farmakologicznego, które ma na celu zmniejszenie ewentualnych dolegliwości bólowych oraz zahamowanie dalszego rozwoju ognisk endometrialnych. W efekcie celem jest przywrócenie płodności. Lekami pierwszego rzutu są niesteroidowe leki przeciwzapalne, preparaty estrogenowo-progestagenowe i preparaty progestagenowe, przy czym kombinacja środków farmakologicznych zawsze dobierana jest indywidualnie do pacjentki.
W przypadku wystąpienia endometrialnych torbieli jajników czy głęboko naciekającej endometriozy może okazać się konieczna interwencja chirurgiczna (przeważnie laparoskopia). Leczenie chirurgiczne dzieli się na radykalne i zachowawcze. Leczenie zachowawcze stosuje się u pacjentek planujących zajście w ciążę, obejmuje ono uwolnienie zrostów czy usunięcie torbieli. Z kolei leczenie radykalne stosuje się u pacjentek nieplanujących już zajścia w ciążę i polega na obustronnym usunięciu jajników.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnuszki siewnej w płynie
Naturalny, nierafinowany, tłoczony na zimno olej otrzymywany z nasion czarnuszki siewnej pochodzących z ekologicznych upraw. Wykorzystuje się go przy różnego rodzaju problemach skórnych ... Zobacz więcej... |
|
Czarnuszka (Nigella Sativa) w kapsułkach
Czarnuszka siewna to roślina, z której pozyskuje się olej o właściwościach potwierdzonych badaniami. W składzie zawiera m.in. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), czyli takie, których organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i musimy dostarczać Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Sobstyl M., Tkaczuk-Włach J., Jakiel G., Farmakologiczne leczenie endometriozy, Przegląd Menopauzalny, 3/2010.
- Drews K., Barlik M., Łukaszewski T., Leczenie zachowawcze endometriozy, Ginekologia Polska, 83/2012.
- Sroślak K., Ziętalewicz U., Pyrcz P., Wpływ endometriozy i metod jej leczenia na jakość życia i funkcjonowanie seksualne kobiet – przegląd najnowszych badań, Przegląd Seksuologiczny, 1/2017.
