Zatoka Douglasa (łac. fossa douglasi) to zagłębienie odbytniczo-maciczne występujące u kobiet. Stanowi najniżej zlokalizowany zachyłek otrzewnej, znajdując się pomiędzy tylną ścianą macicy, a przednią ścianą odbytnicy. W przypadku mężczyzn odpowiednikiem tej struktury jest zagłębienie odbytniczo-pęcherzowe. U kobiet zdrowych zatoka Douglasa jest najczęściej pusta, nie wypełnia ją żadna treść. Wyjątkiem są określone dni cyklu miesiączkowego, gdy może znajdować się tam niewielka ilość płynu. Większe ilości są zjawiskiem patologicznym.
Zatoka Douglasa – lokalizacja
Chcąc omówić dokładną lokalizację zatoki Douglasa należy skupić się na miednicy mniejszej. Zatoka Douglasa znajduje się bowiem między tylną ścianą macicy, częścią nadpochwową szyjki macicy i tylnym sklepieniem pochwy, a przednią ścianą odbytnicy. Jest to stosunkowo niewielki obszar, który przez większość czasu powinien pozostać pusty. Zatokę Douglasa wyściela otrzewna, czyli cienka błona.
W związku z tym, że jest to najniżej położony punkt otrzewnej, można łatwo się domyśleć, że wszystkie płyny, np. krew, będą przemieszczać się właśnie tutaj, zgodnie z działaniem sił grawitacyjnych.
Płyn w zatoce Douglasa – przyczyny
Jak wspomniano, niewielkie ilości płynu w zatoce Douglasa mogą pojawiać się w poszczególne dni cyklu menstruacyjnego. Zwłaszcza bezpośrednio po owulacji (niedługo po połowie cyklu). Jednak niekiedy można zauważyć większe ilości płynu pojawiające się bez związku z cyklem. Wówczas do patologicznych, możliwych przyczyn tego zjawiska zaliczamy:
- pęknięcie torbieli jajnika;
- endometriozę;
- stany zapalne przydatków lub miednicy mniejszej;
- nowotwory jajnika;
- marskość wątroby;
- ciążę pozamaciczną;
- wodniak jajnika;
- zapalenie otrzewnej;
- niewydolność krążenia;
- przestymulowanie hormonalne (np. w trakcie terapii).
Obecność płynu można szybko stwierdzić podczas badania USG jamy brzusznej i miednicy mniejszej. Powinno skłaniać do wykonania bardziej szczegółowej diagnostyki. Lekarzem zajmującym się diagnostyką i terapią tego typu schorzeń jest ginekolog.
Zobacz również: Zespół policystycznych jajników.
Płyn w zatoce Douglasa – objawy
Sama obecność płynu w zatoce Douglasa często nie daje żadnych objawów. Objawy wiążą się z występowaniem choroby, która spowodowała ten stan, dlatego obraz kliniczny może być różny. Przykładowo, pęknięcie torbieli jajnika generuje bóle podbrzusza, a także powoduje zaburzenia miesiączkowania i bóle jajnika. Do objawów, które mogą pojawić się niezależnie od przyczyny podstawowej zaliczamy wymioty, nudności, osłabienie oraz gorączkę lub stan podgorączkowy.
Płyn w zatoce Douglasa – leczenie
Jak w przypadku każdej dolegliwości, tak i tutaj dąży się do wyleczenia choroby podstawowej. Tak więc jeśli przyczyną była torbiel, należy poddać ją usunięciu na drodze zabiegu chirurgicznego. Z kolei ciążę pozamaciczną usuwamy laparoskopowo. Ustabilizowanie stanu zdrowia pacjentki poskutkuje uwolnieniem płynu z zatoki Douglasa.
Polecane produkty:
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Morawiecka-Pietrzak M., Klimaszewska-Adamus K., Pukas-Bochenek A., Fryś-Kubala M., Ziora K., Torbiel enterogenna w zatoce Douglasa – opis przypadku, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 2/2018.
- Huras H., Lachowska A., Packing miednicy mniejszej w położnictwie, Ginekologia i Perinatologia Polska, 5/2017.