Zespół policystycznych jajników (PCOS) to częste schorzenie endokrynologiczne rozpoznawane aż u do 15% kobiet znajdujących się w wieku rozrodczym. To główna przyczyna androgenizacji, zaburzeń związanych z owulacją i miesiączkowaniem oraz problemów z zajściem w ciążę.
Zespół policystycznych jajników – przyczyny
Przyczyny tego schorzenia nie zostały do końca wyjaśnione. Najbardziej trafna hipoteza postawiona do tej pory zakłada jednak korelację między PCOS a insulinoopornością oraz hiperinsulinemią, co z kolei prowadzi do hiperandrogenizmu. Z zespołem policystycznych jajników często współwystępują zaburzenia metabolizmu glukozy. Bardzo często u pacjentek diagnozuje się zespół metaboliczny.
Zespół policystycznych jajników – rozpoznanie
Schorzenie rozpoznaje się na podstawie występujących objawów. Istnieją 2 rodzaje kryteriów, stosowane często zamiennie.
Pierwsze kryteria rozpoznania PCOS pochodzą z 2003 roku i zostały ustalone w Rotterdamie. Zgodnie z nimi, do zdiagnozowania schorzenia należy potwierdzić obecność dwóch z trzech poniżej wymienionych kryteriów:
- oligoowulacja lub całkowity brak owulacji;
- kliniczne i/lub biochemiczne objawy hiperandrogenizmu;
- obecność policystycznych jajników w badaniu USG.
Oczywiście wcześniej należy wykluczyć inne możliwe przyczyny powyższych zaburzeń. Kolejne kryteria pochodzą z roku 2006. Zgodnie z nimi do rozpoznania PCOS konieczne jest potwierdzenie wszystkich wymienionych kryteriów:
- hiperandrogenizm;
- dysfunkcja jajników;
- wykluczenie obecności innych schorzeń endokrynnych, które mogą dawać podobne objawy, np. zespołu Cushinga, zaburzeń czynności tarczycy lub guzów wydzielających androgeny.
Do objawów hiperandrogenizmu można zaliczyć między innymi występowanie trądziku, łysienie typu męskiego, obniżenie barwy głosu, niska wysokość ciała czy hirsutyzm (nadmierne owłosienie występujące u kobiet i dziewcząt). Poziom androgenów wzrasta w wyniku wzmożonej produkcji nadnerczowej i jajnikowej.
W przezpochwowym badaniu ultrasonograficznym widać natomiast w obu jajnikach 20 lub więcej pęcherzyków o średnicy przeważnie 2-9 mm. Jednocześnie nie wykazuje się obecności pęcherzyka dominującego lub ciałka żółtego.
Zespół policystycznych jajników – objawy
Zespół policystycznych jajników należy podejrzewać u każdej kobiety, która wykazuje zaburzenia miesiączkowania lub ma problemy z poczęciem potomstwa, zwłaszcza gdy towarzyszą temu objawy związane z wydzielaniem męskich hormonów w nadmiernej ilości.
U kobiet ze stwierdzonym PCOS znacznie częściej diagnozuje się:
- otyłość i nadwagę;
- nadciśnienie tętnicze;
- dyslipidemię;
- miażdżycę;
- cukrzycę typu 2.
Właśnie z tego względu tak dużą wagę przykłada się do prawidłowego stylu życia pacjentek. U kobiet z zespołem policystycznych jajników dominuje nieprawidłowe rozmieszczenie tkanki tłuszczowej, a także charakterystyczna dla mężczyzn otyłość brzuszna. Stwierdzono również, że u kobiet z tym schorzeniem znacznie częściej diagnozuje się depresję czy zaburzenia seksualne.
Współcześnie uważa się zespół policystycznych jajników za czynnik ryzyka rozwoju chorób sercowo-naczyniowych.
Zespół policystycznych jajników – leczenie
Wykazano, że zmiana stylu życia mająca na celu zwiększenie insulinowrażliwości prowadzi do wznowienia cyklów miesiączkowych oraz owulacji. Obejmuje ono między innymi wprowadzenie aktywności fizycznej, zmianę diety i rezygnację ze szkodliwych używek, a także przyjmowanie leków normalizujących czynność wewnątrzwydzielniczą i metabolizm.
Wykazano, że skutecznym, efektywnym środkiem terapeutycznym może być metformina. Lek ten szybko redukuje poziom insuliny i wpływa na kliniczne przejawy hiperandrogenizmu.
Ważne jest także leczenie przyczynowe schorzeń współwystępujących. Ostatecznie tylko tego typu leczenie jest w stanie przynieść oczekiwane rezultaty. Przykładowo, jeśli u kobiety z zespołem policystycznych jajników zdiagnozuje się nadciśnienie tętnicze lub cukrzycę należy bezwzględnie podjąć kroki w kierunki leczenia tych chorób. W przypadku wszystkich schorzeń cywilizacyjnych podstawą jest zmiana trybu życia na zdrowy.
PCOS – podsumowanie
Zespół policystycznych jajników to częsta dolegliwość kobiet w okresie rozrodczym. Objawia się zaburzeniami cyklu miesiączkowego i problemami z owulacją, co z kolei może prowadzić do bezpłodności. Schorzenie występuje przede wszystkim u kobiet prowadzących nieprawidłowy tryb życia oraz cierpiących na cywilizacyjne choroby sercowo-naczyniowe i choroby metaboliczne. Zespół policystycznych jajników może prowadzić do rozwoju wielu poważnych chorób.
Polecane produkty:
|
Czarnuszka (Nigella Sativa) w kapsułkach
Czarnuszka siewna to roślina, z której pozyskuje się olej o właściwościach potwierdzonych badaniami. W składzie zawiera m.in. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), czyli takie, których organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i musimy dostarczać Zobacz więcej... |
|
Olej z czarnuszki siewnej w płynie
Naturalny, nierafinowany, tłoczony na zimno olej otrzymywany z nasion czarnuszki siewnej pochodzących z ekologicznych upraw. Wykorzystuje się go przy różnego rodzaju problemach skórnych ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Skałba P., Dąbkowska-Huć A., Metaboliczne aspekty zespołu policystycznych jajników (PCOS), Endokrynologia Polska, 6/2005.
- Drosdzol-Cop A., Sidło-Stawowy A., Sajdak D., Skrzypulec-Plinta V., Rozpoznanie zespołu policystycznych jajników u dziewcząt, Ginekologia Polska, 85/2014.
- Rodriguez-Paris D., Remlinger-Molenda A., Kurzawa R., Głowińska A., Spaczyński R., Rybakowski F., Pawelczyk L., Banaszewska B., Występowanie zaburzeń psychicznych u kobiet z zespołem policystycznych jajników, Psychiatria Polska, 130/2019.
- Kruszyńska A., Słowińska-Srzednicka J., Zespół policystycznych jajników a ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego, Postępy Nauk Medycznych, 11/2012.
