Nadciśnienie tętnicze (inaczej: hipertonia, hipertensja) to utrwalone, podwyższone ciśnienie krwi równe lub większe niż 140/90 mmHg. Szacuje się, że występuje u 20-25% populacji, a ta liczba stale wzrasta.
Nadciśnienie tętnicze – charakterystyka
Nadciśnienie dzieli się na pierwotne i wtórne. Nadciśnienie pierwotne (samoistne) jest spotykane znacznie częściej. Etiologia powstania jest nieznana, jednakże można wyróżnić czynniki ryzyka sprzyjające rozwojowi nadciśnienia. Są to m.in.:
- nadmierny i długotrwały stres;
- labilność czynnościowa układu współczulnego;
- wpływ środowiskowy i czynniki genetyczne.
Zobacz również: Sposoby na stres.
Nadciśnieniu pierwotnemu sprzyja otyłość i nadwaga.
Nadciśnienie wtórne (objawowe) najczęściej jest spowodowane chorobami nerek, nadczynnością tarczycy lub zwężeniem tętnicy nerkowej.
Nadciśnienie tętnicze – jak leczyć?
Od dawna wiadomo, że rehabilitacja w nadciśnieniu tętniczym jest nie tylko celowa, ale nawet wskazana. Podstawą postępowania jest zmniejszenie śmiertelności oraz zmniejszenie globalnego ryzyka powikłań choroby (między innymi ze strony nerek i serca). Leczenie nadciśnienia opiera się na farmakoterapii, fizjoterapii oraz zmianie stylu życia.
Leczenie niefarmakologiczne polega między innymi na zmianie dotychczasowego sposobu żywienia, co wiąże się z rezygnacją z alkoholu i ograniczeniem użycia soli kuchennej do minimum (maksymalna dawka u osób chorych na nadciśnienie wynosi 5 g dziennie). Zaleca się również rezygnację z palenia tytoniu, kontrolę masy ciała, a także unikanie sytuacji stresowych. Inne zalecenia obejmują:
- spożywanie ryb co najmniej 2 razy w tygodniu;
- regularne spożywanie świeżych owoców i warzyw (norma około 300-400 g dziennie);
- ograniczenie tłuszczów i produktów bogatych w cholesterol do minimum.
Leczenie farmakologiczne wiąże się ze stosowaniem diuretyków, beta blokerów lub blokerów kanału wapniowego (w przypadku nadciśnienia łagodnego). Badania kliniczne udowodniły, że ograniczenie stosowania leków przeciwzapalnych (szczególnie leków niesteroidowych) wpływa na spadek ciśnienia tętniczego krwi.
Zabiegi balneologiczne
Tego typu zabiegi oddziałują wszechstronnie na organizm chorego zwiększając odporność, usprawniając działanie wielu narządów wewnętrznych, poprawiając wydolność fizyczną i przyspieszając procesy regeneracji.
Przykładowe zabiegi stosowane w przypadku nadciśnienia tętniczego:
- kąpiele solankowe – o stężeniu 2% i temperaturze 36-38 stopni Celsjusza. Kąpiel stosuje się co drugi dzień lub codziennie przez 15-20 minut. Całkowita ilość zabiegów w serii wynosi 14-18;
- kąpiele kwasowęglowe – o temperaturze 32-35 stopni Celsjusza. Zabieg wykonuje się co 2-3 dni przez 10-15 minut. Chory powinien otrzymać 15 zabiegów;
- kąpiele siarczkowo-siarkowodorowe – woda taka powinna mieć minimum 50 mg H2S na litr wody. Kąpiel o temperaturze 34-37 stopni wykonuje się 3 razy w tygodniu. Czas trwania wynosi 10-15 minut, a seria składa się z 14-16 zabiegów;
- krenoterapia.
Zobacz także: Kąpiele lecznicze.
Kinezyterapia
Aktywność fizyczna w przypadku nadciśnienia tętniczego musi być indywidualnie dobrana – z uwzględnieniem wieku pacjenta, stopnia nadciśnienia oraz ogólnej wydolności organizmu. Należy wziąć pod uwagę również przebyte choroby układu sercowo-naczyniowego. Aktywność fizyczna zmniejsza nadwagę (która występuje bardzo często wspólnie z nadciśnieniem), podnosi wydolność organizmu oraz poprawia jakość życia chorego i wpływa na jego samopoczucie.
Zobacz również: Wpływ aktywności fizycznej na organizm człowieka.
Aby móc prowadzić pełną rehabilitację, podstawowym warunkiem jest dobra wydolność układu sercowo-naczyniowego umożliwiająca wykonywanie ćwiczeń. Trening prowadzony jest pod stałym nadzorem fizjoterapeuty, który regularnie kontroluje ciśnienie krwi pacjenta.
Osobie z nadciśnieniem tętniczym zaleca się 30 minutową aktywność fizyczną od 5 do 7 razy w tygodniu. Musi to być wysiłek aerobowy (tlenowy). Przykładami takiego wysiłku są:
- marsz;
- jazda na rowerze;
- pływanie.
Odradza się natomiast ćwiczenia izometryczne.
Polecane produkty:
Olej z czarnuszki siewnej w płynie
Naturalny, nierafinowany, tłoczony na zimno olej otrzymywany z nasion czarnuszki siewnej pochodzących z ekologicznych upraw. Wykorzystuje się go przy różnego rodzaju problemach skórnych ... Zobacz więcej... | |
Czarnuszka (Nigella Sativa) w kapsułkach
Czarnuszka siewna to roślina, z której pozyskuje się olej o właściwościach potwierdzonych badaniami. W składzie zawiera m.in. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), czyli takie, których organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i musimy dostarczać Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kasprzak W., Mańkowska A., Fizykoterapia, medycyna uzdrowiskowa i SPA, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.
- Michalik J., Wawryszuk M., Wolski D., Stanisławek A., Węgorowski P., Rola rehabilitacji u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, Lublin 2017.
- Tykarski A., Narkiewicz K., Gaciong Z., Januszewicz A., Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym, Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego 2015.