Szukaj
Szukaj

Hipertonia

Spis treści

Kolagen naturalny do picia

Kolagen naturalny do picia

Hipertonia to zwiększone napięcie mięśni szkieletowych. Pojawia się przy wielu chorobach i schorzeniach. Należy do często występujących zaburzeń napięcia mięśniowego, może rozwinąć się w każdym wieku.

 

Kontrola napięcia mięśniowego

Aby człowiek mógł normalnie funkcjonować niezbędne jest prawidłowe napięcie mięśniowe. Odpowiada za nie szereg struktur:

  • móżdżek – scala i różnicuje czynności ruchowe poprzez liczne drogi aferentne i połączenia wielopoziomowe;
  • układ pozapiramidowy – reguluje odruchu postawne i antygrawitacyjne oraz reakcje statyczne i dynamiczne decydujące o sprawności ruchowej;
  • twór siatkowaty – współdziała w regulacji świadomości, snu i czuwania, pobudza odruchy miotatyczne i zwiększa napięcie mięśniowe;
  • kora mózgowa – hamuje w rdzeniu bezpośrednio motoneurony alfa i pośrednio motoneurony gamma.

Na napięcie mięśniowe wpływają ośrodki nerwowe podwzgórza poprzez zwiększenie napięcia psychicznego, jednocześnie aktywując układ hormonalny i nerwowy autonomiczny.

Zaburzenia napięcia mięśniowego

Zaburzenia napięcia mięśniowego są klinicznie zróżnicowane, zarówno pod względem topografii, jak i jakości (umiejscowienie i rozległość uszkodzenia). Dotyczą zaburzeń aktywności motoneuronów alfa i/lub gamma. Ze względu na umiejscowienie ogniska patologicznego prawidłowe napięcie mięśni (normotonia) może ulec wzmożeniu (hipertonia) lub obniżeniu (hipotonia). Z kolei całkowity brak napięcia mięśniowego zwie się atonią.

Wzmożone napięcie mięśniowe, czyli hipertonia, może przybrać dwie główne postacie: spastyczność oraz sztywność. Postacie te znacznie się od siebie różnią, mimo iż obydwie dotyczą wzmożonego napięcia mięśniowego. Hipertonia przebiegająca ze sztywnością może być dodatkowo pozapiramidowa oraz odmóżdżeniowa.

Hipertonia spastyczna

Spastyczność to zaburzenie związane z uszkodzeniem na różnym poziomie ośrodkowego neuronu ruchowego, które wyłącza hamujące działanie układu piramidowego. W efekcie miejsce ma przewaga mechanizmów pobudzających i torujących ośrodków niżej położonych. Zgodnie z powszechnie przyjętą definicją spastyczność stanowi zaburzenie ruchowe ze wzmożeniem tonicznych odruchów na rozciąganie zależne od szybkości rozciągania mięśnia, ze wzmożeniem odruchów głębokich w wyniku odhamowania odruchu rozciągowego.

Hipertonia obejmująca sztywność

Sztywność powstaje wskutek uszkodzenia układu pozapiramidowego. Jest skutkiem wyłączenia hamującego działania zwojów podstawy. W odróżnieniu od spastyczności, sztywność jest plastycznym wzmożeniem napięcia mięśniowego, a opór przy rozciąganiu mięśnia jest równomierny przez cały okres ruchu lub przebiega skokami. Rozróżnia się 2 typy takiej hipertonii:

Sklep Spirulina
Sklep Spirulina
  • typ koła zębatego – podczas biernego ruchu kończyną chorego stwierdza się opór, który podlega nagłym zmianom o charakterze oscylacji, spowodowanych nakładaniem się drżenia rozciąganego mięśnia;
  • typ rury ołowianej – opór stawiany przez mięśnie kończyny jest jednakowy w zakresie pełnego ruchu.

Sztywność dotyczy w równym stopniu wszystkich grup mięśniowych uruchamiających dany staw, co jest zazwyczaj skutkiem uniemożliwienia lub utrudnienia wykonywania ruchów.

Z czego wynika hipertonia?

Hipertonia – w zależności od rodzaju – może mieć różne przyczyny. Spastyczność wynika najczęściej z:

Natomiast hipertonia obejmująca sztywność – jak wspomniano – wynika z uszkodzenia układu pozapiramidowego. Miejsce ma zaburzenie równowagi między elementami tego układu modulującego czynność motoneuronów alfa i gamma. Do zachwiania tej równowagi dochodzi w wyniku uszkodzenia istoty szarej i niedoboru dopaminy.

Hipertonia, jako wzmożone napięcie mięśniowe, bardzo często występuje w przebiegu różnych chorób, w tym także wrodzonych dziecięcych. To częsty objaw mózgowego porażenia dziecięcego i innych poważnych schorzeń. Może wystąpić także w wyniku zatrucia toksynami oraz nowotworów.

Leczenie hipertonii

W przypadku hipertonii najskuteczniejsza jest odpowiednio prowadzona fizjoterapia. Unieruchomienie jest najgorszym rozwiązaniem dla takiego pacjenta i prowadzi do trwałych, negatywnych zmian w ustroju. Aby utrzymać sprawność, konieczna jest kinezyterapia (leczenie ruchem), co jest wspomagane fizykoterapią, kinesiotapingiem i masażami. Wraz z rozwojem fizjoterapii i medycyny powstaje wiele metod ukierunkowanych na zmniejszanie hipertonii, w tym metoda NDT-Bobath czy metoda Vojty (stosowana zwłaszcza u dzieci).

W niektórych przypadkach należy podawać pacjentowi leki zwiotczające mięśnie, takie jak np. diazepam. Farmakoterapia nie może jednak stanowić podstawy leczenia takich osób. Najlepiej, aby połączyć kilka metod i działać kompleksowo.



Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Kwolek A., Fizjoterapia w neurologii i neurochirurgii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.
  2. Ficek W., Lewandowicz A., Hipertonia ortostatyczna – łatwa do przeoczenia i nadal o niejasnym znaczeniu, Gerontologia Polska, 26/2018.

Zapisz się do newslettera!

Szukaj
Kategorie wpisów
Centrum Fizjoterapeuty
Sklep Fizjoterapeuty
Bezpłatne konsultacje
Kubek dla Fizjoterapeuty
Oferty pracy

Popularne w zdrowie

Zostań z nami

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *