Tonoliza jest modyfikacją metody Hufschmidta. Polega na stymulacji mięśni spastycznych krótkim impulsem prostokątnym lub trójkątnym. Różnica między tymi zabiegami polega na tym, że w metodzie Hufschmidta zarówno mięśnie spastyczne, jak i antagonistyczne są stymulowane pojedynczym krótkim impulsem. Z kolei w tonolizie na mięśnie rozciągnięte podawana jest seria impulsów.
Metodyka tonolizy
Mięsień spastyczny pobudzany jest krótkim impulsem prostokątnym lub trójkątnym, a w okresie jego rozluźnienia mięsień antagonistyczny pobudza się serią impulsów o obwiedni trapezowej, trójkątnej lub sinusoidalnej. Możliwość regulacji czasu trwania modulacji, a opisując dokładniej – czasu osiągania maksymalnej wartości natężenia prądu w pakiecie impulsów – umożliwia dokładniejsze dobranie czas opóźnienia odpowiedniego dla danej pary mięśni.
Parametry stosowane do zabiegu tonolizy można przedstawić w skrócie:
- kształt impulsu – trójkątne lub prostokątne na mięśnie spastyczne oraz pakiet impulsów o obwiedni sinusoidalnej, prostokątnej lub trójkątnej na mięśnie antagonistyczne;
- czas trwania impulsu – 0,2-0,5 ms na mięśnie spastyczne, 100-1000 ms na mięśnie antagonistyczne;
- czas trwania przerwy – kończyna górna: 1 s, kończyna dolna: 1,5 s;
- opóźnienie – kończyna górna: 20-30 ms, kończyna dolna: 50-60 ms;
- natężenie prądu – do uzyskania widocznego submaksymalnego skurczu;
- czas trwania zabiegu – 15-20 minut.
Tonolizę zawsze należy wykonywać od stawów proksymalnych do dystalnych. Do cięższych stanów stosuje się impulsy unipolarne, zaś do lżejszych – bipolarne. Pozostałe zasady metodyki są identyczne jak w przypadku pozostałych zabiegów z wykorzystaniem prądu – w tym dbanie o odpowiednie nawilżenie podkładu, ułożenie elektrod na ciele i pozycja do zabiegu.
Tonoliza – wskazania
Jak wiadomo, zabieg wykonuje się u pacjentów ze spastycznością. Spastyczność określa przypadłość, która może występować niezależnie od wieku. W przypadku mięśni oznacza niewłaściwe, wzmożone napięcie mięśniowe. Taki stan niestety jest bardzo uciążliwy, ponieważ uniemożliwia ruch. W związku z tym wykonanie tonolizy zaleca się jeszcze przed dalszymi etapami rehabilitacji danego dnia, ponieważ taka elektrostymulacja rozluźnia zajęte mięśnie. Dzięki temu możliwe staje się wykonanie dalszych ćwiczeń czy zabiegów. Jednostkami chorobowymi, w przebiegu których najczęściej rozwija się spastyczność, są:
- stwardnienie rozsiane;
- urazy rdzenia kręgowego;
- udar mózgu;
- uraz tkanki mózgowej;
- kręcz karku;
- stwardnienie zanikowe boczne;
- mózgowe porażenie dziecięce.
Spastyczność może być również skutkiem ubocznym zabiegów neurochirurgicznych. Tonolizę uznaje się za bezpieczny i nieszkodliwy zabieg – studenci na zajęciach fizykoterapii wykonują ją na sobie, aby nauczyć się prawidłowej metodyki. Istnieją jednak wyjątki, gdy zabieg nie powinien być wykonywany.
Tonoliza – przeciwwskazania
Do głównych przeciwwskazań do wykonania tonolizy należą:
- ciąża;
- owrzodzenia na skórze, przerwanie ciągłości skóry w okolicach miejsca zabiegowego;
- wszczepiony rozrusznik serca;
- metalowe implanty w ciele;
- stany zapalne skóry i tkanek miękkich;
- gorączka;
- nowotwory;
- padaczka.
Każdorazowo przed wykonaniem zabiegu należy się upewnić, że pacjent zdjął z siebie wszystkie metalowe elementy – szczególnie biżuterię. Jej obecność może bowiem zaburzyć prawidłowy przepływ prądu i spowodować odparzenia w miejscu styku metalu ze skórą.
Polecane produkty:
Roller do masażu
Piankowy, wysokiej jakości roller do masażu wykorzystywany jest do rozluźniania mięśniowo-powięziowego. Idealnie nadaje się dla osób aktywnych fizycznie. Może posłużyć zarówno przed treningiem w ramach rozgrzewki zwiększając elastyczność więzadeł ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Olchowik B., Sobaniec W., Sołowiej E., Sobaniec P. Aspekty kliniczne zwalczania spastyczności, Neurologia Dziecięca, 18 /2009.
- Mika T., Kasprzak W., Fizykoterapia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2013.