Dyslipidemia to występowanie nieprawidłowego stężenia którejkolwiek z frakcji lipidów i/lub lipoprotein w osoczu krwi.
Dyslipidemia – rodzaje
Obecnie wyróżnia się 3 podstawowe rodzaje dyslipidemii:
- hipercholesterolemię;
- aterogenną dyslipidemię;
- zespół chylomikronemii.
Hipercholesterolemia
Hipercholesterolemia oznacza zwiększone stężenie cholesterolu LDL w osoczu. Zgodnie z aktualnymi wytycznymi za nieprawidłowe uznaje się stężenia LDL powyżej 3,0 mmol/l (115 mg/dl) i cholesterolu całkowitego powyżej 5,0 mmol/l (190 mg/dl). Szacuje się, że stan ten dotyczy do 60% Polaków.
Wyróżnia się hipercholesterolemię pierwotną (najczęściej uwarunkowaną genetycznie) i wtórną (będącą następstwem innych chorób). Wtórna może wystąpić w przebiegu chorób takich jak niedoczynność tarczycy, zespół nerczycowy, przewlekła niewydolność nerek czy choroby wątroby przebiegające z cholestazą. Może pojawić się również na skutek długotrwałego stosowania niektórych leków, np. kortykosteroidów.
Charakterystycznym objawem schorzenia są żółtaki płaskie powiek, żółtaki ścięgna Achillesa oraz żółtaki guzowate występujące zwykle na wyprostnych powierzchniach stawów kolanowych i stawów łokciowych. Trzeba jednak dodać, że objawy te nie zawsze występują. Pośrednim objawem hipercholesterolemii mogą być objawy miażdżycy.
Dyslipidemia aterogenna
Dyslipidemia aterogenna charakteryzuje się współistnieniem zwiększonego stężenia trójglicerydów, małego stężenia frakcji HDL i nieprawidłowych cząsteczek LDL. Według wytycznych europejskich ze zwiększonym ryzykiem sercowo-naczyniowym wiąże się:
- stężenie trójglicerydów powyżej 1,7 mmol/l (150 mg/dl);
- stężenie HDL poniżej 1,0 mmol/l (40 mg/dl) u mężczyzn i poniżej 1,2 mmol/l (46 mg/dl) u kobiet.
W rozwoju dyslipidemii aterogennej u otyłych osób z zespołem metabolicznym i u chorych na cukrzycę typu 2 kluczową rolę odgrywa oporność mięśni szkieletowych i wątroby na insulinę. Główną przyczyną małego stężenia HDL w dyslipidemii aterogennej jest zwiększony transfer cholesterolu z HDL do lipoprotein bogatych w trójglicerydy, w zamian za trójglicerydy przenoszone do HDL.
Typową zmianą dla hiperlipoproteinemii typu III według Fredricksona są żółtaki w liniach na dłoniowej powierzchni rąk. Lipidogram osocza ujawnia zwiększone stężenie trójglicerydów i małe stężenie HDL. Stężenie LDL może się mieścić w przedziale wartości pożądanych lub jest zwiększone, zwykle umiarkowanie.
Zespół chylomikronemii
Zespół chylomikronemii to dyslipidemia polegająca na stałej obecności chylomikronów w osoczu. Jest to rzadkie zaburzenie lipidowe.
Chylomikrony powstają w nabłonku jelita cienkiego i transportują trójglicerydy oraz cholesterol pokarmowy. W osoczu po 12 godzinach postu chylomikrony nie powinny występować. Ich obecność wynika z upośledzonego katabolizmu.
Zespół ten objawia się klinicznie napadowym bólem brzucha i ostrym zapaleniem trzustki. Chylomikronemia nie zwiększa zagrożenia miażdżycą.
Leczenie
Leczenie dyslipidemii opiera się przede wszystkim na zmianie trybu życia. Najważniejsza jest tutaj prawidłowo dobrana, zbilansowana i urozmaicona dieta. Stosuje się dietę o niskiej zawartości tłuszczów i węglowodanów. Pacjent powinien zrezygnować ze spożywania alkoholu. Dodatkowo należy wprowadzić codzienną aktywność fizyczną. To szczególnie istotne u osób z nadwagą czy otyłością, ponieważ jednym z najważniejszych elementów leczenia dyslipidemii jest normalizacja masy ciała. Stosuje się również leczenie farmakologiczne, które ma na celu normalizowanie zawartości poszczególnych związków lipidowych w osoczu.
Należy wspomnieć, że podstawą leczenia dyslipidemii jest ocena ryzyka sercowo-naczyniowego. Należy kompleksowo ocenić ogólny stan zdrowia pacjenta uwzględniając występowanie zarówno klasycznych, jak i nietypowych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego. Zgodnie z ogólnie przyjętymi zaleceniami ocena ta najczęściej opiera się na skali SCORE.
Bibliografia
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Tom I, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Grabańska K., Kręgielska-Narożna M., Bogdański P., Pupek-Musialik D., Najnowsze standardy diagnostyczne i terapeutyczne dyslipidemii, Forum Zaburzeń Metabolicznych, 3/2012.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
|
Spirulina 100% naturalna
Spirulina platensis - alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych takich jak m.in. białko, witaminy, minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej... |
