Powięź jest to tkanka miękka wchodząca w skład układu tkanki łącznej, który przenika ludzki organizm. Tkanki powięziowe można również określić jako włókniste tkanki kolagenowe, stanowiące część układu przenoszącego napięcie. Bardziej szczegółowa wiedza na temat powięzi zaczęła wzrastać dopiero w XXI wieku, ponieważ skonstruowano urządzenia, które umożliwiają obserwację struktury w jej naturalnym środowisku.
Powięź – budowa
W skład sieci powięziowej wchodzą powięzi właściwe: przegrody międzymięśniowe, torebki stawowe, rozcięgna, troczki, torebki narządów wewnętrznych oraz zagęszczenia sieci powięziowej, czyli ścięgna i więzadła.
Częścią sieci są tkanki łączne kolagenowe o mniejszej twardości, takie jak powięź powierzchowna czy wewnątrzmięśniowa warstwa śródmięsnej. Do powięzi zalicza się także oponę twardą, okostną, onerwie, krążki międzykręgowe oraz tkankę łączną tworzącą oskrzela czy krezkę brzuszną.
Zbudowana jest głównie z włókien kolagenowych oraz elastyny. Pojedyncze włókna są ze sobą powiązane za pomocą nieupostaciowionej macierzy uwodnionych proteoglikanów. Włókna kolagenowe są mechanicznie podtrzymywane dzięki wiązaniom kowalencyjnym, co wpływa między innymi na sztywność i wytrzymałość kolagenu.
Sieć powięziowa dostosowuje układ swoich włókien oraz ich rozmieszczenie do potrzeb miejsca i funkcji. Przykładem jest bardzo elastyczna powięź w tkance skórnej oraz bardzo wytrzymała powięź w mięśniach i ścięgnach.
Charakterystyka
Układ powięziowy cechuje ciągłość. Rozwija się wraz z organizmem i dostosowuje do wymogów strukturalnych danej części ciała. Jest systemem włókien poddawanych stałym napięciom, dlatego pod wpływem różnych czynników może dojść do densyfikacji powięzi – modyfikacji konsystencji substancji podstawowej.
Powięź – funkcje
Powięzie pełnią w organizmie człowieka cztery podstawowe funkcje:
- Tworzą „opakowanie” dla tkanek i elementów ludzkiego ciała. Mówi się, że powięzie otaczają, kształtują oraz zapewniają odpowiednie ułożenie poszczególnych części ciała względem siebie.
- Chronią organy i narządy wewnętrzne, stanowią również bardzo istotny mechanizm podpierający.
- Odgrywają szczególną rolę w wytyczaniu dróg i kanałów dla nerwów, naczyń limfatycznych, żył i tętnic.
- Biorą udział w utrzymywaniu postawy ciała. Powięź jest biernym elementem, który łączy napięcia generowane przez mięśnie.
Rola powięzi jest o tyle istotna, że występują w niej wolne zakończenia nerwowe, receptory bólowe czy proprioceptory. Uznaje się, że powięź posiada zdolność aktywnego kurczenia się, ponieważ w jej strukturze obecne są komórki o charakterze mięśnia gładkiego.
System powięziowy tworzy ciągłą sieć (nieprzerwaną strukturę) – od wewnętrznych części czaszki aż do części podeszwowej stopy. Można stwierdzić więc, iż stanowi pewien fundament, na którym zbudowane jest ciało.
Uszkodzenia powięzi
W przypadku chronicznych przeciążeń powięź podlega adaptacji i wykazuje skłonność do deformacji. Jest to szczególnie istotne z medycznego punktu widzenia, ponieważ utrata ruchomości jednej części systemu powięziowego może negatywnie wpływać na odległe elementy i struktury organizmu.
Osteopatia
Techniki osteopatyczne wpływają na powięzie poprzez:
- poprawę gry stawowej;
- likwidację dysfunkcji mięśniowo-powięziowych i trzewnych;
- poprawę wydolności układów: tętniczego, żylnego i limfatycznego;
- poprawę wydolności układu oddechowego.
Tym samym poprawiają funkcję nie tylko narządów wewnętrznych, ale i całego organizmu.
Techniki osteopatyczne mogą być wykonywane na różne sposoby. Odpowiednią należy dobrać indywidualnie do potrzeb danego pacjenta. Wyróżnia się następujące techniki:
- energii mięśniowej – do których zalicza się hamowanie zwrotne, poizometryczną relaksację, bierne i czynne rozciąganie po napięciach izometrycznych czy ekscentryczne, izotoniczne rozciąganie;
- napięcia i przeciwnapięcia – fizjoterapeuta lub osteopata biernie prowadzi staw wyszukując pozycję największego komfortu. Diagnostyka oparta jest na znajomości punktów wrażliwych, specyficznych dla każdego stawu i możliwych do wykrycia jedynie palpacyjnie;
- ułatwionego pozycyjnego rozluźniania – do poprzedniej techniki dodano kompresję lub delikatny skręt. Pozwala to zmniejszyć nadmierne napięcie mięśniowo-powięziowe i stawowe;
- rozluźniania mięśniowo-powięziowego – gdzie stosuje się pojęcie tzw. „bariery tkankowej”, do której dochodzi się poprzez naciąganie lub przesuwanie tkanki na odpowiedniej głębokości.
Techniki te wpływają na przywrócenie prawidłowej przesuwalności i ruchomości powięzi, a co się z tym wiąże – obniżają napięcie mięśniowe i zwiększają zakres ruchów w stawach. Działają na mięśnie, ścięgna i odpowiednie poziomy powięziowe.
Kinesiotaping
Kinesiotaping (zwany inaczej dynamicznym plastrowaniem) jest jedną z metod fizjoterapii, polegającą na wykorzystaniu w celach leczniczych specjalnych plastrów pokrytych klejem.
Zobacz również: Jak oklejać plastrami do kinesiotapingu?
Podstawowym zadaniem kinesiotapingu jest wspomaganie układu mięśniowo-powięziowego poprzez stosowanie różnego rodzaju aplikacji.
Polecane produkty:
|
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
|
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2016.
- Mosiejczuk H., Lubińska A., Ptak M., Szylińska A., Kemicer-Chmielewska E., Laszczyńska M., Rotter I., Kinesiotaping jako interdyscyplinarna metoda terapeutyczna, Pomeranian Journal of life Sciences, 1/2016.
- Majchrzycki M., Osteopatia i powięź, Praktyczna Fizjoterapia & Rehabilitacja, 3/2016.
- Mikołajczyk A., Kocięcki M., Zaklukiewicz A., Listewnik M., Gębska M., Zastosowanie koncepcji tensegracji strukturalnej w manipulacjach powięziowych według Stecco, Annales Academiae Medicae Stetinensin, 2/2014.
