Mięśnie międzyżebrowe (łac. musculi intercostales) są płaskie, krótkie i cienkie. Leżą w przestrzeniach międzyżebrowych łącząc sąsiednie żebra.
Topografia
Mięśnie międzyżebrowe zewnętrzne pokryte są mięśniami przyczepiającymi się do żeber, czyli mięśniami:
- dźwigaczami żeber – od tyłu;
- piersiowymi – od boku i od przodu;
- zębatymi;
- najszerszym grzbietu;
- skośnym zewnętrznym brzucha;
- krzyżowo-grzbietowym.
Do wewnątrz przestrzenie międzyżebrowe kierują się do opłucnej, od której są oddzielone powięzią wewnątrzpiersiową.
Dodatkowo, zawartość przestrzeni międzyżebrowych prócz wyżej wymienionych mięśni stanowią naczynia i nerwy międzyżebrowe.
Mięśnie międzyżebrowe – budowa
Zawierają sporo włókien ścięgnistych. Występują w dwóch zasadniczych warstwach, w związku z czym wyróżniamy mięśnie międzyżebrowe:
- zewnętrzne (łac. musculi intercostales externi);
- wewnętrzne (łac. musculi intercostales interni).
Mięśnie międzyżebrowe zewnętrzne
Leżą w przestrzeniach międzyżebrowych począwszy od guzków żeber, aż do bocznych końców chrząstek żebrowych. Z tyłu łączą się z mięśniami dźwigaczami żeber. Natomiast z przodu, w przedłużeniu ich przednich końców, zamiast mięśni przebiegają ścięgniste i lśniące pasma łącznotkankowe – błony międzyżebrowe zewnętrzne. Zachowują one ten sam kierunek, co włókna mięśniowe.
pp:
mięśnie międzyżebrowe zewnętrzne rozpoczynają się na dolnym brzegu wyżej leżącego żebra, na zewnątrz od bruzdy żebra. Dalej włókna biegną równolegle ku dołowi oraz domostkowo.
pk:
przyczep końcowy mięśni znajduje się na brzegu górnym niżej leżącego żebra.
Mięśnie międzyżebrowe wewnętrzne
Umiejscowione są w przestrzeniach międzyżebrowych począwszy od okolicy kątów żeber, do mostka, przy czym leżą one do wewnątrz od mięśni międzyżebrowych zewnętrznych. Są przez nie pokryte aż do bocznych końców chrząstek żebrowych, następnie zaś pokrywają je błony międzyżebrowe zewnętrzne, przez które nieco przeświecają.
pp:
rozpoczynają się na brzegu dolnym wyżej leżącego żebra do wewnątrz od bruzdy żebra. Następnie włókna biegną równolegle ku dołowi i w stronę kręgosłupa, a więc w kierunku przeciwnym niż mięśnie międzyżebrowy zewnętrzne.
pk:
dalej, włókna kończą się na brzegu górnym niżej leżącego żebra.
Prawie na całej swojej długości mięśnie międzyżebrowe wewnętrzne składają się z 2 warstw:
- zewnętrznej – tzw. mięśnie międzyżebrowe pośrednie. Przylegają ściśle do mięśni międzyżebrowych zewnętrznych i tak jak one rozpoczynają się na zewnątrz od bruzdy żebra. Różnią się od nich jedynie kierunkiem włókien, sięgają przyśrodkowo, aż do mostka;
- wewnętrznej – tzw. mięśnie międzyżebrowe najgłębsze. Kończą się na granicy chrzęstno-kostnej żebra.
Z obu tych warstw przypuszczalnie tylko zewnętrzna stanowi odpowiednik mięśnia skośnego wewnętrznego brzucha.
Czynność mięśni
Mięśnie te posiadają duży przekrój fizjologiczny, a co się z tym wiąże dużą siłę.
Mięśnie międzyżebrowe zewnętrzne są mięśniami wdechowymi, ponieważ unoszą żebra podczas nabierania powietrza. W efekcie wspomagają czynność przepony.
Z kolei kwestią sporną jest, czy mięśnie międzyżebrowe wewnętrzne opuszczają żebra przy wydechu, wiele źródeł jednak wskazuje na ich pomocnicze działanie wydechowe.
Zobacz również: Ćwiczenia oddechowe w rehabilitacji.
Podczas oddychania ciśnienie w klatce piersiowej podlega ciągłym zmianom, stając się raz większe, a innym razem mniejsze od ciśnienia zewnętrznego. Z tego powodu przestrzenie międzyżebrowe dążą do uwypuklenia się lub wpuklenia w stosunku do powierzchni żeber. Mięśnie międzyżebrowe przeciwwstawiają się tym zmianom. W ten sposób, w każdej fazie oddechu ściana klatki piersiowej pozostaje mniej więcej równa, dzięki czemu ruchy oddychania nie tracą na swojej sile czy wydajności.
Zobacz również: Ruchomość klatki piersiowej.
Unerwienie
Unerwienie pochodzi od nerwów międzyżebrowych I-XI.
Unaczynienie
Unaczynienie pochodzi od tętnic międzyżebrowych tylnych i gałęzi międzyżebrowych przednich, które z kolei odchodzą od tętnicy piersiowej wewnętrznej.
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Mojkowska E., Wojciuk M., Wojciuk E., Reedukacja posturalna w hipotonii przepony – opis przypadku.
Polecane produkty:
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... | |
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |