Polipy to miękkie, guzowate twory wyrastające ze śluzówki, powstające na skutek przewlekłych stanów zapalnych. Mogą dotyczyć każdej części ciała, która objęta jest błoną śluzową.
Rodzaje polipów
Przeważnie w medycynie opisuje i bada się polipy:
- nosa;
- żołądka;
- dwunastnicy;
- jelita grubego.
Charakterystyka omawianych zmian jest bardzo różnorodna. Biorąc pod uwagę lokalizację i przyczyny wyróżnia się zatem wiele postaci polipów.
Polipy nosa
Polipy nosa zwykle rozwijają się w przebiegu alergicznego nieżytu nosa. Mogą dotyczyć do 5% chorych. Stanowią gładkie, niebolesne twory w kształcie winogron, powstające z zapalnie zmienionej błony śluzowej zatok przynosowych. Mogą się wpuklać do światła jamy nosowej i ograniczać jej drożność. W większości przypadków w nacieku zapalnym dominują eozynofile. Polipy nosa pojawiają się często w przebiegu astmy, przy czym zwykle towarzyszy temu nadreaktywność oskrzeli.
W przypadku polipów nosa stosuje się leczenie chirurgiczne lub za pomocą glikokortykosteroidów podawanych donosowo za pomocą aerozoli. Inną opcją jest doustne zażywanie glikokortykosteroidów przez 1-2 tygodni, ale nie częściej niż co 4 miesiące.
Polipy żołądka i dwunastnicy
W przeciwieństwie do np. jelita grubego, polipy w żołądku stwierdza się znacznie rzadziej, przy czym tylko kilka procent z nich to polipy gruczolakowe. Z kolei spośród wszystkich niezłośliwych guzów jelita cienkiego około 25% to gruczolaki (polipy gruczolakowe) najczęściej występujące w dwunastnicy, szczególnie w okolicy brodawki Vatera. Mimo tego, polipy dwunastnicy są stosunkowo rzadko spotykaną zmianą. Jeśli już wystąpią, mogą być zarówno pojedyncze, jak i mnogie. Histologicznie stanowią zazwyczaj zmiany o charakterze łagodnym.
Polipy jelita grubego
Polipem nazywa się każde uwypuklenie ponad powierzchnię błony śluzowej w kierunku światła jelita. Wyróżnia się zmiany nienowotworowe oraz nowotworowe. W związku z tym polip nowotworowy jest rozrostem nabłonka jelita z cechami dysplazji, natomiast polip rzekomy powstaje w wyniku zniszczenia błony śluzowej z oszczędzeniem jej fragmentu, który wystaje w kierunku światła. Na podstawie kształtu polipy podzielono na uszypułowane i siedzące (o szerokiej podstawie).
Najczęstszym typem u dorosłych są polipy nowotworowe – gruczolaki. Ich istotą jest rozrost komórek nabłonka gruczołowego, a wspólną cechą – dysplazja komórek nabłonkowych, czyli takie zmiany cytologiczne i architektoniczne, które jednoznacznie wskazują na ich nowotworowy charakter. W zależności od nasilenia wyróżnia się dysplazję małego i dużego stopnia. Jeśli komórki z dysplazją dużego stopnia przekraczają blaszkę mięśniową błony śluzowej i naciekają tkankę podśluzową, mówimy o raku inwazyjnym.
Wiele polipów jelita grubego rozwija się bezobjawowo, w związku z czym wykrywa się je zupełnie przypadkowo, podczas rutynowych badań. W przypadku objawowych polipów główną ich manifestacją jest krwawienie z odbytnicy. Stwierdzenie polipa jelita grubego jest wskazaniem do jego usunięcia.
Rodzaje polipów nienowotworowych jelit
Wyróżnia się kilka rodzajów polipów zlokalizowanych w obszarze jelit (zarówno cienkiego, jak i grubego), które jednocześnie wykazują charakter nienowotworowy. Są to polipy:
- młodzieńcze;
- Peutza i Jaghersa;
- hiperplastyczne;
- zapalne.
Polipy młodzieńcze stanowią najczęstszą postać polipów i zarazem najczęstszą przyczynę krwawienia jelitowego wśród dzieci i młodzieży. Zazwyczaj występują one pojedynczo w odbytnicy lub esicy. Polipy Peutza i Jeghersa mogą lokalizować się w każdym odcinku układu pokarmowego, lecz przeważnie dotyczą jelita cienkiego. Ujawniają się zwykle u młodych dorosłych, u których bywają przyczyną krwawienia z odbytnicy, niedokrwistości, a nawet wgłobienia jelita. Na zespół o tej samej nazwie, dziedziczony jako cecha dominująca, składają się polipy o budowie hamartoma oraz przebarwienia skóry i błony śluzowej wokół ust. Polipy hiperplastyczne mają postać drobnych zmian o średnicy 2-3 mm, zbudowanych z wydłużonych i poszerzonych cew gruczołowych. Często są mnogie i występują w odbytnicy. Z kolei polipy zapalne (rzekome) towarzyszą zapaleniom jelita grubego o dowolnej etiologii lub są śladem przebytego zapalenia. Najczęściej występują we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego.
Pojedyncze polipy nienowotworowe nie ulegają przemianie złośliwej. Sposób ich leczenia jest taki sam jak w przypadku gruczolaków. Należy pamiętać, że to twory, które mogą rozwinąć się u każdej osoby, bez względu na wiek czy płeć.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, tom I i II, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Niedzielska I., Orawczyk T., Szaniewski K., Ziaja K., Polip a rak jelita grubego, Chirurgia Polska, 1/2008.
- Zasada J., Rembiasz K., Budzyński A., Gwóźdź A., Matłok M., Budzyński P., Dyduch G., Endoskopowa, kęsowa polipektomia dużego polipa gruczolakowatego dwunastnicy, Przegląd Lekarski, 4/2009.
