Hipermobilność stawów u dzieci nie zawsze jest problemem, ponieważ dzieci do pewnego wieku z reguły są bardziej elastyczne. Także w kontekście połączeń kostnych, a więc stawów. Jeśli jednak zakres ruchomości jest wyraźnie wyższy od fizjologicznego bądź towarzyszą temu jakiekolwiek dolegliwości, warto skonsultować się z pediatrą lub lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej.
Hipermobilność stawów u dzieci – jak wygląda?
Hipermobilność, bez względu na to, czy występuje u dzieci, czy u osób dorosłych, ma pewne charakterystyczne cechy. W zależności od przyczyn może dotyczyć stawów całego organizmu, choć częściej są to wyłącznie:
- stawy łokciowe;
- stawy kolanowe;
- stawy paliczków.
W obrazie klinicznym zaobserwować można nadmierny zakres ruchomości, a więc wyginanie się stawów w zgięciu i w wyproście powyżej oczekiwanych, fizjologicznych norm. Przykładowo, jeśli norma fizjologiczna dla stawu kolanowego w wyproście czynnym wynosi 0 stopni, natomiast w wyproście biernym może pojawiać się fizjologiczny przeprost 5-10 stopni, u osób z hipermobilnością stawów kolano w wyproście czynnym często ma większy przeprost, niż występuje to fizjologicznie w przypadku wyprostu biernego osoby standardowej.
Może to wpływać na codzienne funkcjonowanie takiego dziecka, ponieważ znacznie wzrasta ryzyko wad postawy, które utrwalą się na tym podłożu w przyszłości, jak również wzrasta ryzyko kontuzji. Jeśli dany staw jest hipermobilny, nie ma odpowiednio wysokiej, wypracowanej stabilności. Może dochodzić do jego podwichnięcia, skręcenia, a także przyspieszonego tworzenia się zmian zwyrodnieniowych w późniejszym wieku. W przypadku dzieci patologiczna hipermobilność niekiedy utrudnia i spowalnia ogólny rozwój motoryczny.
Zobacz również: Sprawność motoryczna.
Hipermobilność stawów u dzieci – przyczyny
Hipermobilność stawów jest dość częstym problemem w grupie dzieci czy osób dorosłych. Bardzo często zaobserwować ją można w przebiegu zespołów genetycznych, które wiążą się z zaburzeniami w obrębie tkanki łącznej. Są to między innymi:
- zespół Ehlersa-Danlosa;
- zespół Marfana;
- wrodzona łamliwości kości;
- trisomia 21 pary chromosomów (zespół Downa);
- BHJS (łagodny zespół hipermobilności stawów).
Na rozwój hipermobilności wpływają ponadto wszelkiego rodzaju przeciążenia związane z urazami stawów i mięśni czy zaburzenia hormonalne, co w dzieciństwie jest jednak dość rzadkie. Częstszą przypadłością będą wymienione wyżej wady genetyczne, ewentualnie uwarunkowania anatomiczne. Niektóre dzieci po prostu rodzą się z hipermobilnością, jednak są przy tym całkowicie zdrowe. Dokładne przyczyny takiego stanu nie są znane, choć upatruje się ich w indywidualnej budowie strukturalnej kolagenu i elastyny u takiego dziecka.
Pozostając w temacie przyczyn hipermobilności stawów u dzieci, warto dokładniej opisać BHJS. To schorzenie dziedziczone, dotyczące nieprawidłowości w strukturze tkanki łącznej całego organizmu. Przejawia się zaburzeniami w proporcjach kolagenu. Do najważniejszych objawów tego zespołu należą:
- wiotkość torebek stawowych i więzadeł;
- zwiększenie zakresów ruchomości w stawach;
- liczne zaburzenia w czynności narządów oraz układów zawierających tkankę łączną.
Diagnostyka hipermobilności stawów u dzieci
Chcąc upewnić się co do przyczyny i stopnia zagrożenia hipermobilności stawów u dziecka, zawsze warto odwiedzić fizjoterapeutę dziecięcego lub pediatrę. Specjaliści ustalą, czy jest to norma fizjologiczna, czy może już patologia, a także, w jakiej kondycji znajdują się mięśnie. Nie bez znaczenia pozostaje ogólna postawa dziecka, którą też należy przeanalizować. Przy podejrzeniu zespołu genetycznego konieczne jest wykonanie badań genetycznych zaleconych przez lekarza. Jeśli hipermobilność dotyczy wyłącznie jednego stawu, warto wykonać jego USG lub rezonans magnetyczny, aby upewnić się, że nie jest to konsekwencja lub powikłanie urazu.
Hipermobilność stawów u dzieci – leczenie
Podstawą leczenia hipermobilności, a dokładniej mówiąc – zwiększania propriocepcji i czucia ciała, równowagi, koordynacji oraz stabilności stawów, są indywidualnie i odpowiednio dobrane ćwiczenia. Wzmocnią one mięśnie otaczające staw, przez co będzie on w pewien sposób zabezpieczony, aby nie dochodziło do jego niestabilności i kontuzji. Takie ćwiczenia powinny być jednak wykonywane systematycznie na przestrzeni miesięcy i lat. W terapii hipermobilności u dzieci zachowuje się szczególną ostrożność przy ćwiczeniach rozciągających, a stretching stawowy jest przeciwwskazany.
W przypadku dzieci pomocne są techniki m.in.:
- z zakresu PNF;
- kinesiotaping;
- masaż tkanek głębokich (jeśli są napięcia mięśni lub ich przeciążenia wskutek hipermobilności).
Wady postawy należy korygować jak najwcześniej. Zwykle ćwiczenia prowadzone są w formie zabawy. Będą wtedy dla małego pacjenta przyjemne i tym samym łatwiej zachowa systematyczność ich wykonywania.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Pereira C., Bridges A., Hipermobilność stawów, Wydawnictwo Vital, Białystok 2022.
- Mirska A., Kalinowska A., Topór E., Okulczyk K., Kułak W., Łagodny zespół hipermobilności stawów, Neurologia Dziecięca, 20/2011.
- Pocinki A., Joint Hypermobility and Joint Hypermobility Syndrome, 2010.
