Ból biodra promieniujący na nogę to uciążliwy problem ortopedyczny, który może mieć różne podłoże. Wiele zależy od zgłaszanych przez pacjenta objawów, jego wieku oraz stylu życia. Może mieć różnorodne przyczyny, od przeciążeń i zmian zwyrodnieniowych, przez ucisk struktur nerwowych, aż po urazy. W każdym przypadku wskazana jest konsultacja ze specjalistą, najczęściej fizjoterapeutą, a w razie potrzeby również lekarzem ortopedą, który może zlecić dodatkowe badania obrazowe w celu rozszerzenia diagnostyki. Większość pacjentów bardzo dobrze reaguje na odpowiednio dobraną rehabilitację, która pozwala poprawić komfort życia, zmniejszyć dolegliwości, a nawet je usunąć.
Ból biodra promieniujący na nogę
Ból biodra promieniujący na nogę nie jest jednostką chorobową samą w sobie, lecz objawem, który może mieć wiele źródeł. Niekiedy dolegliwości wynikają bezpośrednio z nieprawidłowości w obrębie samego stawu biodrowego, a innym razem ich przyczyną okazują się schorzenia kręgosłupa lub tkanek miękkich (np. zespół mięśnia gruszkowatego). U niektórych pacjentów ból pojawia się nagle, np. w wyniku urazu, u innych narasta stopniowo w przebiegu chorób przewlekłych. Do najczęściej spotykanych przyczyn zalicza się m.in.:
- koksartrozę (zwyrodnienie stawu biodrowego);
- dyskopatie i inne problemy z kręgosłupem;
- zapalenie kaletki krętarza większego kości udowej;
- urazy stawu biodrowego.
Koksartroza
Najczęstszą przyczyną bólu biodra promieniującego do nogi, zwłaszcza u osób starszych, jest choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego, nazywana koksartrozą. Coraz częściej diagnozuje się ją jednak już u pacjentów powyżej 40-45. roku życia. Schorzenie rozwija się wskutek stopniowego zużycia chrząstki stawowej, co prowadzi do bólu promieniującego do uda lub kolana, szczególnie w trakcie aktywności fizycznej. Typowym objawem jest także sztywność biodra, najbardziej odczuwalna po dłuższym siedzeniu lub leżeniu. Ograniczone są ruchy rotacji i odwiedzenia. Do rozwoju koksartrozy przyczyniają się m.in. przeciążenia stawu, brak regularnej aktywności fizycznej skutkujący niedoborem mazi stawowej, a także mikrourazy biodra. Niezależnym, niemodyfikowalnym czynnikiem ryzyka pozostaje naturalne starzenie się organizmu.
Na poniższym obrazowaniu (RTG) możemy zobaczyć jak wygląda koksartroza na przykładzie jednego z pacjentów Centrum Fizjoterapeuty, który zgłosił się w celu podjęcia rehabilitacji.
Dyskopatie i problemy z kręgosłupem
Charakterystyczne dolegliwości promieniujące do kończyny mogą również wynikać z dyskopatii, czyli grupy schorzeń krążka międzykręgowego, zwłaszcza na odcinku lędźwiowo-krzyżowym. Jest to klasyczna rwa kulszowa lub rwa udowa, w zależności od tego, na którym segmencie kręgosłupa dochodzi do ucisku. Wówczas dolegliwości bólowe mogą promieniować od kręgosłupa, pośladka, pachwiny lub właśnie biodra poprzez udo, bok lub tył nogi, niekiedy nawet aż do stopy. Dolegliwości te nasilają się w szczególności podczas ruchów miednicą oraz podczas zginania się i prostowania w kręgosłupie lędźwiowym. Najczęstszą formą dyskopatii jest wypuklina kręgosłupa i przepuklina kręgosłupa, które z reguły występują w odcinku L5-S1.
Poniższe zdjęcie MRI (rezonans magnetyczny) pokazuje dyskopatię jednego z pacjentów naszego Centrum Fizjoterapeuty, który zgłosił się na leczenie.
Zapalenie kaletki biodra
Zapalenie kaletki przykrętarzowej to dość często występujący problem zdrowotny, wynikający z powtarzających się mikroprzeciążeń i mikrourazów, upadków na biodro, uprawiania aktywności sportowej bez zachowania właściwej techniki ćwiczeń. Do rozwoju stanu zapalnego może przyczynić się również napięcie pasma biodrowo-piszczelowego oraz osłabienie mięśni pośladkowych. Dość typowe jest w tym przypadku pojawienie się bólu po zewnętrznej stronie biodra, często nasilające się przy ruchach (chodzenie, wchodzenie po schodach) lub podczas leżenia na bolącym boku, a także tkliwość na dotyk. Występujące dolegliwości mogą promieniować w dół uda, a w niektórych przypadkach pojawia się uczucie trzasku w biodrze. Na poniższym filmie możemy zobaczyć przykład pacjenta z Centrum Fizjoterapeuty, który zgłosił się z przeskakującym biodrem w celu podjęcia rehabilitacji.
Urazy stawu biodrowego
Wszelkiego rodzaju urazy i kontuzje w obrębie stawu biodrowego również mogą dawać promieniujący do nogi ból, zwłaszcza jeśli znajdują się w stanie ostrym. Obrzęk, stan zapalny, nagłe uszkodzenia tkanek są sporym czynnikiem ryzyka omawianych dolegliwości. Mowa o takich urazach jak: skręcenie i zwichnięcie stawu biodrowego, złamanie szyjki kości udowej lub innych struktur w obrębie miednicy i uda, naderwanie mięśni w okolicy obręczy biodrowej, stłuczenia. Tego typu kontuzje zawsze wymagają badań obrazowych, zwłaszcza RTG oraz innego badania pokazującego tkanki miękkie, na przykład USG lub rezonansu magnetycznego.
Ból biodra promieniujący na nogę – leczenie
W wielu przypadkach leczenie opiera się na starannie dobranej fizjoterapii, której podstawą są indywidualnie ustalone ćwiczenia wzmacniające obręcz miedniczną oraz tułów. Na wizycie u fizjoterapeuty specjalista może użyć różnego rodzaju technik terapii manualnej, na przykład pracy mobilizacyjnej bezpośrednio na stawie oraz różnych technik rozluźniania tkanek miękkich okolicy biodra, aby przywrócić balans tkanek i zadziałać przeciwbólowo.
Mobilizacja stawu biodrowego i tkanek miękkich
W leczeniu bólu biodra ważne miejsce zajmują techniki manualne, które poprawiają ruchomość stawu i zmniejszają napięcie okolicznych struktur. Na poniższym filmie możemy zobaczyć przykład mobilizacji stawu biodrowego oraz pracy z tkankami miękkimi, które pomagają zmniejszyć dolegliwości bólowe i poprawić funkcję biodra.
Trakcja stawu biodrowego
Drugą skuteczną metodą jest trakcja stawu biodrowego, czyli technika odciążająca powierzchnie stawowe. Pozwala ona zredukować ból, zwiększyć przestrzeń w stawie oraz przygotować pacjenta do dalszej terapii ruchowej. Na filmie można zobaczyć, jak w praktyce wygląda wykonanie trakcji biodra.
Bardzo ważne jest, aby każdego dnia pacjent ćwiczył samodzielnie w domu w celu podtrzymania efektów terapii. W przypadku choroby zwyrodnieniowej można dodatkowo rozważyć iniekcje dostawowe, suplementacją kolagenu i kwasu hialuronowego, a skrajnym rozwiązaniem jest endoprotezoplastyka stawu biodrowego.
Lekarz doraźnie (przeciwbólowo i przeciwzapalnie) przepisać może leki, jednak działają one objawowo, a nie przyczynowo. To właśnie fizjoterapia, ewentualnie leczenie chirurgiczne (przykładowo przy złamaniu szyjki kości udowej lub przy zaawansowanej chorobie zwyrodnieniowej) jest rozwiązaniem przyczynowym pozwalającym przywrócić pacjentowi funkcjonalność i bezbolesną, codzienną aktywność.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Maxey L., Magnusson J., Pooperacyjna rehabilitacja pacjentów ortopedycznych, Wydawnictwo DB Publishing, 2018.
- Nowakowski A., Mazurek T., Ortopedia i traumatologia – podręcznik dla studentów medycyny, Wydawnictwo Exemplum, Poznań 2024.
