Endoprotezoplastyka stawu biodrowego to zabieg chirurgiczny polegający na wszczepieniu do stawu biodrowego sztucznych elementów. Celem jest poprawa jakości życia pacjenta poprzez zwiększenie zakresu ruchomości w chorym stawie, zniesienie bólu, a także usprawnienie funkcji lokomocyjnych pacjenta. Zazwyczaj głównym powodem wykonania zabiegu są zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe niepoddające się leczeniu zachowawczemu.
Endoprotezoplastyka stawu biodrowego – rehabilitacja
Proces rehabilitacji po endoprotezoplastyce stawu biodrowego musi być przeprowadzony przez doświadczonego fizjoterapeutę, ponieważ źle prowadzona terapia może skutkować nawet wyłamaniem się wszczepionych elementów.
Kinezyterapia
Kinezyterapia jest podstawą całej rehabilitacji. Dzięki odpowiednio prowadzonym ćwiczeniom pacjent stopniowo odzyskuje sprawność operowanej kończyny i jest w stanie powrócić do czynności dnia codziennego.
Dzień 1
W pierwszym dniu po operacji wprowadza się czynne ćwiczenia izometryczne tułowia i kończyn, a także ćwiczenia synergistyczne i ćwiczenia oddechowe. Zaleca się także ćwiczenia czynne stopy kończyny operowanej. Bardzo ważne w pierwszym dniu są pozycje ułożeniowe operowanej kończyny, które będą stosowane przez najbliższy czas.
Dzień 2-3
Do wymienionych wyżej ćwiczeń dołącza się ćwiczenia rozluźniające i samowspomagane kończyny operowanej. Wprowadza się także ruchy bierne na szynie maksymalnie do zgięcia 90 stopni w biodrze przez 15 minut dziennie.
Po 2-3 dniach można rozpocząć wstępną pionizację pacjenta za pomocą półsiadów i siadów na łóżku. Pacjent rozpoczyna naukę chodzenia z balkonikiem krokiem trójtaktowym.
Zobacz również: Pionizacja pacjenta i nauka chodu.
Dzień 4
Można zmieniać pozycję pacjenta z leżenia tyłem do leżenia przodem i bokiem (tylko na zdrowym boku). W przypadku leżenia bokiem między nogami pacjenta należy umieścić klin lub wałek.
Wprowadza się ćwiczenia czucia głębokiego. Po zdjęciu szwów można rozpocząć delikatną mobilizację blizny i drenaż limfatyczny.
Zobacz również: Leczenie blizny w sposób kompleksowy.
Dzień 5
Od dnia 5 uznaje się, że pacjent przeszedł do okresu późnego rehabilitacji po operacji.
Na tym etapie stosuje się:
- ćwiczenia czynne stawu skokowego kończyny operowanej oraz czynne wolne kończyn górnych i kończyny dolnej nieoperowanej;
- ćwiczenia oddechowe;
- wstawanie z łóżka i przemieszczanie się przy pomocy sprzętu ortopedycznego;
- ćwiczenia izometryczne całego ciała;
- ćwiczenia synergistyczne;
- ruchy bierne operowanej kończyny do zgięcia 90 stopni w biodrze;
- ćwiczenia czucia głębokiego kończyny operowanej;
- stopniowe zwiększanie obciążenia kończyny operowanej;
- naukę wchodzenia i schodzenia ze schodów.
Dzień 6
Kontynuuje się poprzednie ćwiczenia zwiększając ich intensywność i liczbę powtórzeń. Należy pamiętać, aby nie unosić operowanej kończyny przy wyprostowanym stawie kolanowym.
Jeśli nie ma powikłań i przeciwwskazań, po pierwszym tygodniu pacjent zostaje wypisany do domu.
Tydzień 2
Nacisk kładzie się na ćwiczenia poprawiające ruchomość w operowanym stawie i na ćwiczenia wzmacniające mięśnie posturalne oraz gorset mięśniowy.
Zaleca się ćwiczenia chodu o kulach po różnym podłożu. Można wykorzystać wszelkie przeszkody i utrudnienia, a także techniki rytmicznej stabilizacji i stabilizacji zwrotnej z PNF.
Tydzień 3
Można wprowadzić ruchy skrętne uda operowanej kończyny dolnej wyprostowanej w stawie kolanowym. Operowaną kończynę w dalszym ciągu ćwiczy się izometrycznie i czynnie przy możliwym dla pacjenta zakresie ruchomości.
Tydzień 4
Jeśli pacjent jest w stanie, można rozpocząć chodzenie bez pomocy sprzętu ortopedycznego lub z częściowym odciążeniem (np. jedna kula). Wykonuje się ćwiczenia hamujące nawyk utykania i ćwiczenia poprawnego stawiania stopy (ćwiczenia poszczególnych faz chodu). Należy wzmacniać prostowniki i odwodziciele stawu biodrowego.
Fizykoterapia
Zabiegi fizykalne (fizykoterapia) są dopełnieniem rehabilitacji. Mają na celu zmniejszanie dolegliwości bólowych, likwidację obrzęków oraz przygotowywanie organizmu do wysiłku fizycznego. Ich stosowanie umożliwia szybsze gojenie się rany pooperacyjnej i zwiększa regenerację tkanek.
Stosowane zabiegi obejmują:
- ciepłolecznictwo – w późniejszych fazach w celu zmniejszania bólu;
- zimnolecznictwo – w początkowej fazie po operacji w celu zmniejszania obrzęków i wywołania działania przeciwbólowego;
- laseroterapię – miejscowo, na okolicę stawu biodrowego;
- promieniowanie IR;
- jonoforezę – z odpowiednim lekiem, nie przekraczając natężenia 0,1 mA/cm2;
- metodę TENS;
- magnetoterapię (pole elektromagnetyczne małej częstotliwości);
- hydroterapię.
Masaż
Metodą przyspieszającą powrót do zdrowia często jest masaż. Będąc po zabiegu jakim jest endoprotezoplastyka stawu biodrowego można zastosować masaż klasyczny, limfatyczny lub pneumatyczny kończyny operowanej. Coraz częściej wykonuje się także masaż tkanek głębokich.
Zobacz również: Metodyka masażu mięśni szkieletowych.
Polecane produkty:
|
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
|
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
Bibliografia:
- Ridan T., Ogrodzka K., Kliś A., Postępowanie rehabilitacyjne po endoprotezoplastyce stawu biodrowego, Praktyczna fizjoterapia & rehabilitacja 2013, nr 43.
- Czernicki K., Jaworski J.M., Endoprotezoplastyka stawu biodrowego, Kraków 2015.
- Księżopolska-Orłowska K., Fizjoterapia w reumatologii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2013.
