Skoliometr

Skoliometr jest jednym z podstawowych akcesoriów wykorzystywanych w fizjoterapii. Służy do wykrywania i oceny stopnia zaawansowania skoliozy poprzez analizę kąta skrzywienia. Zgodnie z definicją skoliozę określić można jako jedno lub więcej skrzywień bocznych kręgosłupa z rotacją kręgów lub bez i bezpośrednio lub pośrednio z nim związanych części narządu ruchu oraz klatki piersiowej, narządów wewnętrznych, powstałych głównie w okresie wzrostu człowieka.

Skoliometr

W 1984 roku Bunnell przedstawił w Stanach Zjednoczonych specjalny rodzaj inklinometru umożliwiający obiektywne określenie wartości rotacji tułowia w sposób prosty i szybki. Przyrząd ten, nazwany skoliometrem, został wówczas wykonany z tworzywa sztucznego z wtopioną centralnie rurką wypełnioną cieczą, w której porusza się (jak w poziomicy) wskaźnik. Wyrysowana podziałka służyła do odczytu kąta rotacji tułowia (KRT), zaś pośrodku dolnej krawędzi lokalizowało się wgłębienie dla wyrostka kolczystego kręgu.

Pomiaru kąta rotacji tułowia dokonuje się w miejscach największej rotacji kręgów, przykładając skoliometr bez dociskania w poprzek osi długiej kręgosłupa. W warunkach idealnej symetrii przyrząd wskazuje zero stopni. W skoliozie wartość ta wzrasta proporcjonalnie do wielkości deformacji.

Współczesne skoliometry są wciąż bardzo prostymi, intuicyjnymi narzędziami. Można je kupić w każdym sklepie medycznym za około 100 zł (w przypadku najprostszych modeli). warto więc zaopatrzyć się w nie zwłaszcza w przypadku systematycznej pracy z wadami postawy oraz z dziećmi. W takiej praktyce jest to bowiem podstawowe akcesorium każdego gabinetu fizjoterapeuty. Wyróżnia się przy tym 3 rodzaje skoliometrów:

• kieszonkowe (lekkie i przenośne);
• cyfrowe (zaawansowane technologicznie, charakteryzujące się większą precyzją);
• stacjonarne (najdokładniejsze, jednak bez możliwości ich prostego przenoszenia z miejsca na miejsce).

Jak korzystać ze skoliometru?

Zmierzenie kąta rotacji tułowia dokonać można na różnych poziomach kręgosłupa. Najczęściej w co najmniej na 3 miejscach: w odcinku piersiowym proksymalnym, piersiowym głównym i lędźwiowym, zgodnie z najczęstszą lokalizacją skolioz. Następnie sumuje się wartości kąta rotacji tułowia dla poszczególnych poziomów, uzyskując parametr STR. Wyróżnia się on globalną deformacją rotacyjną tułowia. Skoliometr znalazł więc powszechne zastosowanie w badaniach przesiewowych skolioz. Jednak zawsze wymagana jest dalsza, bardziej szczegółowa diagnostyka, zwłaszcza badania obrazowe.

Całą procedurę użycia można przedstawić w następujący sposób:

• ustawienie osoby badanej tyłem do siebie, przy zdjęciu koszulki, aby mieć dobrze uwidoczniony cały grzbiet;
• poproszenie pacjenta o wyciągnięcie rąk do przodu i złączenie dłoni, co pozwoli na odsunięcie się lekkie łopatek i uwidocznienie kręgosłupa;
• poproszenie pacjenta o powolny skłon do przodu i zatrzymanie się w momencie, gdy barki znajdą się na poziomie bioder;
• umieszczenie skoliometru na plecach w taki sposób, aby jego środkowa część znalazła się nad wierzchołkiem kręgosłupa w rzucie wyrostka kolczystego;
• oparcie skoliometru na skórze, pamiętając, aby go nie dociskać;
• odczytanie kąta obrotu.

Wyniki powyżej 7 stopni mogą wskazywać na skoliozę. Należy bezwzględnie pamiętać, że skoliometrem mierzymy kąt rotacji tułowia, nie kręgów. Jeżeli wynik wynosi 7° to kierujemy pacjenta do ortopedy. Jeżeli 4, 5, 6°, zalecana jest obserwacja i powtórne badanie za około 3-4 miesiące. Jeżeli zaś 0, 1, 2° z reguły nie ma się czym martwić, ponieważ tak drobne asymetrie są fizjologiczne dla niemal każdego człowieka. Przy wynikach od 4 do 6 stopni, w trakcie obserwacji pacjenta, prowadzona powinna być fizjoterapia. Terapia manualna wraz z indywidualnie dobranymi ćwiczeniami mogą zahamować lub cofnąć tworzącą się skoliozę w przypadku pacjentów, którzy wciąż się rozwijają (a więc u dzieci, u których kręgosłup jest jeszcze dość plastyczny).

	Plastry do kinesiotapingu Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej...
	Plastry kinesiotaping Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Raźniewski R., Badanie kliniczne i radiologiczne skolioz, 5/2013.
2. Chowańska J. Wykorzystanie metody topografii powierzchni ciała oraz skoliometru do badań przesiewowych dzieci szkolnych w kierunku wykrywania skoliozy idiopatycznej. Poznań 2011.