Skolioza jest schorzeniem, które znacznie częściej dotyka dzieci niż dorosłych. Może ona ujawnić się na różnych etapach rozwoju, a jej szczególnie nasilona postać przypada często na okres dojrzewania, kiedy to następuje nagły i intensywny wzrost. W związku z tym, że nie jest to wada ciała, która z biegiem czasu sama zaniknie, bardzo ważne jest nielekceważenie przez rodziców wszelkich objawów mogących wskazywać na te schorzenie. Jakie zatem są to dokładnie objawy oraz czym charakteryzuje się skolioza?
Co to jest skolioza?
Skolioza jest wadą postawy, często kojarzoną i określaną jako boczne skrzywienie kręgosłupa, gdzie odchylenie może przebiegać w prawą lub lewą stronę. Jednakże jest to pewne uproszczenie, bowiem skolioza nie jest tylko i wyłącznie skrzywieniem bocznym ale i trójpłaszczyznowym. Obejmuje płaszczyznę czołową (boczne skrzywienie kręgosłupa), poziomą oraz strzałkową (określaną jako lordoskolioza lub kifoskolioza).
Charakterystyczne dla skoliozy jest to, że kręgosłup chorego zamiast swojej naturalnej formy przybiera postać litery S. Jest to schorzenie, które przede wszystkim dotyczy piersiowego odcinka kręgosłupa, a dokładniej górnej części pleców. Może także rozwijać się pomiędzy odcinkiem piersiowym lub odcinkiem lędźwiowym, czyli w środkowej części naszych pleców. Natomiast bardzo rzadko skolioza dotyczy samego odcinka lędźwiowego.
Skoliozę znacznie częściej diagnozuje się u dzieci, niż u osób dorosłych. Pojawia się w różnym wieku, dlatego też można podzielić je następująco:
- skolioza wczesnodziecięca – do 3 roku życia;
- skolioza dziecięca – między 3 a 10 rokiem życia;
- młodzieńcza – w okresie dojrzewania.
Zobacz również: Podział skolioz.
Jak rozpoznać skoliozę?
Warto wiedzieć, że badanie kręgosłupa często nie wymaga od nas żadnego specjalistycznego sprzętu. Należy tylko znać elementy ciała, na które powinniśmy zwrócić szczególną uwagę. W przypadku zauważenia niepokojących zmian należy udać się do specjalisty. Aby skutecznie zaobserwować zmiany w postawie dziecka, mogące świadczyć o skoliozie, wystarczy aby stanęło ono prosto w lekkim rozkroku, plecami skierowanymi w naszą stronę. Gdy zaobserwujemy uniesione bądź wystawione łopatki, asymetryczne ustawienie barków lub trójkąta talii czy też kolców biodrowych tylnych górnych (w miejscu dołeczków około 2 cm od kręgosłupa), możemy przypuszczać, że są to zmiany charakterystyczne dla skoliozy. Zaleca się także zrobić przez dziecko skłon w przód na prostych kolanach. A to dlatego, ponieważ u osób chorujących na te schorzenie występuje garb żebrowy lub wał lędźwiowy, które są związane z rotacją kręgosłupa (test Adamsa).
W mniej klarownych przypadkach lekarz wykonuje badanie radiologiczne RTG, tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny.
Skolioza – przyczyny
Aż w ponad 80% przypadków u dzieci nie można ustalić przyczyn powstania skoliozy. Określa się to mianem skoliozy idiopatycznej. Źródeł jej powstania dopatruje się w nagminnym przyjmowaniu przez dziecko złej postawy ciała oraz unikaniu ruchu. A co w takim razie z resztą przypadków?
Część z nich obejmuje skoliozę wrodzoną, która niejako towarzyszy innym schorzeniom. Skolioza może także wynikać z zaburzeń napięcia mięśni, występujących przy porażeniach lub przykurczach, a także nieprawidłowościach, które nie dotyczą bezpośrednio kręgosłupa. Mowa tutaj o nierównej długości nóg, mózgowym porażeniu dziecięcym, wadach budowy miednicy czy nowotworu kości (skolioza nabyta). Inne przyczyny to choroby opłucnej, zwyrodnienie stawów międzykręgowych (u dorosłych) czy też operacje na klatce piersiowej.
Skolioza – objawy
Do typowych objawów skoliozy zalicza się:
- wcięcie w talii bardziej widoczne po jednej stronie tułowia;
- odstające łopatki;
- nierówna wysokość ramion jak i bioder;
- wał lędźwiowy;
- wygięcie kręgosłupa na bok;
- wystawienie barku do przodu oraz ku górze z jednej strony.
Jak zostało już wcześniej wspomniane, niektóre z tych objawów można czasem zaobserwować samemu. Dlatego też niezwykle ważne jest, aby starać się w miarę możliwości „diagnozować” oraz obserwować dziecko we własnym zakresie. W ten sposób będziemy mogli w porę rozpocząć prawidłowe leczenie.
Skolioza – leczenie
W przypadku skoliozy im szybciej zostanie postawiona diagnoza tym lepiej dla nas lub naszego dziecka. Mamy wtedy większe szanse na jak najlepsze postępy w leczeniu, gdyż wada ta nie jest wtedy tak mocno rozwinięta. Wszelkie zalecenia w tym przypadku musi wydać oczywiście lekarz specjalista po przeprowadzeniu dokładnych badań.
Uważa się, że skolioza jest jednym z najtrudniejszych problemów ortopedii. Sposób leczenia jest uzależniony od wieku osoby chorej oraz stopnia zaawansowania wady postawy. Często bywa ono długotrwałe oraz uciążliwe. Niestety, im później wykryta skolioza tym często ciężej o zadowalające wyniki odbywanego leczenia.
Pacjentom, u których skoliozę wykryto odpowiednio wcześnie, zaleca się ćwiczenia na basenie lub też gimnastykę korekcyjną. Oprócz tego dla kręgosłupa korzystne są ćwiczenia rozciągające, które wykonywać można zarówno w domu jak i na zajęciach dodatkowych, na przykład w szkole tańca. Bardzo ważna jest tu systematyczność oraz staranność.
Zobacz również: Masaż przy skoliozie.
Niektóre przypadki wymagają noszenia specjalnych gorsetów ortopedycznych, naciskających na nasz kręgosłup. W ten sposób wymuszana jest prawidłowa postawa ciała. Gdy skolioza wynika z różnicy w długości kończyn stosowane są wtedy wkładki ortopedyczne.
Natomiast osoby z zaawansowanym skrzywieniem muszą przebyć operacje skoliozy, czyli poddać się zabiegowi inwazyjnemu, podczas którego zostaną wszczepione specjalne aparaty i implanty. Zabieg najczęściej wykonywany jest u nastolatków w wieku 13-15 lat.
Podsumowanie
Każdy doskonale wie, że o zdrowie trzeba dbać przez całe swoje życie, już od najmłodszych lat. Nieleczone lub niezdiagnozowane schorzenia kręgosłupa mogą w przyszłości negatywnie wpłynąć na nasz organizm oraz stać się uciążliwym elementem codzienności, dlatego też ważna jest odpowiednia profilaktyka jak i stosowanie się do zaleceń lekarzy.
Polecane produkty:
|
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
|
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Nowotny J., Nowotny-Czupryna O., Czupryna K., Rottermund J., O skoliozach inaczej, podstawi fizjologiczne i fizjopatologiczne terapii skolioz, Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego, 3/2012.
- Spliter Ł., Malak R., Atarowska M., Samborski W., Usprawnianie dziecka ze skoliozą i zespołem Ehlersa-Danlosa, Forum Reumatologiczne, 4/2017.
- Wilczyński J., Korekcja wad postawy człowieka, Wydawnictwo Anthropos, Starachowice 2005.
