Główny podział skolioz opiera się na etiologii wad. Istnieje wiele podziałów skolioz, jednak najczęściej stosuje się podział na skoliozy czynnościowe i strukturalne według Cobba.
Podział skolioz
Skoliozy czynnościowe stanowią jedną grupę wad. Z kolei skoliozy strukturalne zostały przez Cobba dodatkowo podzielone na:
- kostnopochodne – wrodzone, torakopochodne, układowe;
- neuropochodne – wrodzone, porażenne wiotkie, porażenne spastyczne, inne;
- mięśniopochodne – wrodzone, w przebiegu dystrofii mięśniowej, inne;
- idiopatyczne.
Skoliozy czynnościowe (funkcjonalne)
Charakteryzują się nieutrwalonym bocznym wygięciem, które łatwo koryguje się w pozycji leżącej, niskim stopniem skrzywienia (10-20 stopni) oraz brakiem zmian strukturalnych w kręgach pod postacią sklinowacenia, rotacji i torsji. Utrwalona asymetria tułowia nie występuje.
Skrzywienia funkcjonalne są wtórne do przyczyny, która je wywołała. W związku z tym ustępują po eliminacji czynnika przyczynowego.
Zalicza się do nich skrzywienia w przebiegu nierówności kończyn dolnych oraz skoliozy wywołane bólem.
Należy pamiętać, że skoliozy czynnościowe utrwalają się i jeśli nie są leczone, z upływem czasu przeobrażają się w skoliozy strukturalne.
Skoliozy strukturalne
Zawierają w sobie skoliozy o znanej etiologii (20%) oraz o nieznanej etiologii (80%). Wykazują utrwalone zmiany w budowie lub ukształtowaniu poszczególnych kręgów, całego kręgosłupa oraz tułowia. Zmiany te są stwierdzane klinicznie oraz radiologicznie. Polegają na sklinowaceniu, rotacji oraz torsji kręgów przy deformacji klatki piersiowej z miednicą.
Zobacz również: Klatka piersiowa kurza i Klatka piersiowa lejkowata.
Skoliozy kostnopochodne
Wrodzone skrzywienia kręgosłupa są wynikiem wad wrodzonych kręgów i powstają w okresie zarodkowym (4-8 tydzień życia płodowego). Jest to okres powstawania i formowania się narządów.
Przyczyną są zaburzenia podziału i tworzenia kręgów oraz żeber, np. kręgi klinowe, półkręgi czy brak segmentacji między poszczególnymi kręgami.
Skoliozy wrodzone występują u wielu młodych osób, a nieleczone osiągają spore wartości kątowe i prowadzą do dużych deformacji w obrębie ciała. Skrzywienie dodatkowo powiększa się w okresie przyspieszonego wzrostu. W efekcie powstają następujące deformacje:
- garb żebrowy;
- dekompensacja tułowia;
- utrwalone pochylenie głowy;
- asymetria ustawienia barków;
- skośne ustawienie miednicy.
Omawiając skoliozy kostnopochodne należy wspomnieć o skoliozach torakopochodnych – po przebytych chorobach i uszkodzeniach klatki piersiowej, w następstwie ograniczenia jednostronnej ruchomości klatki piersiowej, a także o skoliozach w chorobach układowych np. przy wielomiejscowej dysplazji nasadowej.
Skoliozy neuropochodne
Skoliozy w nerwiakowłókniakowatości (tzw. chorobie Recklinghausena) charakteryzują się występowaniem w obrębie nerwów czy korzeni nerwowych guzków i zmian skórnych pod postacią plam o barwie kawy z mlekiem. Pojawiają się również guzki na przebiegu nerwu w skórze.
Skoliozy porażenne wiotkie powstają w przebiegu zapalenia rogów przednich rdzenia kręgowego (choroba Heinego-Medina).
Przyczyną jest asymetria bilansu struktur dynamicznych kręgosłupa, obręczy biodrowej i kończyn dolnych. Współcześnie występują bardzo rzadko, lecz jeśli już się pojawią, postępują do bardzo dużych wartości kątowych wygięcia.
Skoliozy porażenne spastyczne pojawiają się w następstwie uszkodzenia kory mózgowej, niedorozwoju jąder podkorowych, zaników zakrętów mózgu lub zmian w obrębie komór czy przestrzeni podpajęczynówkowej. Bardzo często towarzyszą mózgowemu porażeniu dziecięcemu. Postępują do dużych wartości kątowych skrzywienia.
Skoliozy mięśniopochodne
Rozwijające się w przebiegu dystrofii mięśniowych skoliozy powstają w wyniku zaniku i osłabienia mięśni z cechami rzekomego ich przerostu.
Skoliozy idiopatyczne
Występują najczęściej, a także stanowią największy problem społeczny i leczniczy, ponieważ ich przyczyna do tej pory nie została poznana. Szybko wdrożone, odpowiednie postępowanie lecznicze obejmujące wszystkie sfery życia pacjenta jest w stanie przyczynić się do likwidacji wady.
Zobacz również: Skolioza – przyczyny, objawy, leczenie.
Polecane produkty:
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... | |
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kwolek A., Rehabilitacja Medyczna, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2013.
- Zielińska I., Zniekształcenie i ruchomość oddechowa klatki piersiowej u dzieci ze skoliozą idiopatyczną, Poznań 2011.