Opłucna (łac. pleura) to błona surowicza tworząca dla każdego płuca oddzielny, zamknięty worek. Jej najważniejszym zadaniem jest ochrona płuc oraz umożliwianie ślizgania się ich w klatce piersiowej podczas wdechów i wydechów. Oba worki opłucnowe mogą stykać się ze sobą tuż za mostkiem, jednak wciąż pozostają dwiema niezależnymi strukturami.
Opłucna – budowa
Każda opłucna zbudowana jest z 2 blaszek:
- opłucna trzewna (płucna) – ściśle przylega do płuc, choć nie jest z nimi połączona. Otacza całą powierzchnię płuca z wyjątkiem wnęki, gdzie przechodzi w opłucną ścienną;
- opłucna ścienna – wyściela obszerną komorę, w której lokalizuje się płuco, a także kopuły przepony. Tworzy też ścianę boczną śródpiersia oraz przestrzeń od kręgosłupa do mostka. Wyróżnia się opłucną ścienną przeponową, śródpiersiową i żebrową.
Między nimi znajduje się jama opłucnej, podzielona na jamę opłucną prawą i lewą oraz jamę osierdziową. Obie blaszki opłucnej przylegają do siebie oddzielone szczeliną, w której znajduje się jedynie nieznaczna ilość płynu surowiczego. Opłucna ścienna przechodzi w opłucną trzewną przy wnęce i więzadle płucnym.
W budowie opłucnej można wyróżnić także charakterystyczną część nazywaną osklepkiem opłucnej. Ta nazwa opisuje górną część ściennego worka opłucnej, obustronnie wystającego nad otworem górnym klatki piersiowej, wnikającego w głąb szyi. Osklepek opłucnej przymocowany jest głównie powięzią oraz więzadłami, wśród których najistotniejszymi są: więzadło kręgowo-opłucnowe i więzadło żebrowo-opłucnowe.
Zachyłki opłucnowe
Miejsce przejścia opłucnej ściennej znajduje się głównie przy wnęce i więzadle płucnym, jednakże takie miejsca znaleźć można również między poszczególnymi częściami opłucnej ściennej. Gdy jedna część opłucnej ściennej przechodzi w drugą, mówi się o zachyłkach opłucnowych. Wyróżniamy następujące zachyłki:
- zachyłek żebrowo-przeponowy;
- zachyłek przeponowo-śródpiersiowy;
- zachyłek żebrowo-śródpiersiowy przedni;
- zachyłek żebrowo-śródpiersiowy tylny.
Mają one istotne znaczenie w diagnostyce.
Opłucna – unerwienie
Opłucną trzewną zaopatrują włókna układu współczulnego, uważa się także, że pewien udział w unerwieniu może mieć nerw błędny. Z kolei opłucną ścienną zaopatrują włókna czuciowe, dochodzące m.in. z II-X nerwów międzyżebrowych oraz gałązek nerwu przeponowego.
Unaczynienie opłucnej
Opłucną żebrową zaopatrują:
- tętnice międzyżebrowe tylne, pochodzące od aorty piersiowej;
- gałęzie międzyżebrowe przednie, pochodzące od tętnicy piersiowej wewnętrznej.
Opłucną śródpiersiową zaopatrują:
- tętnica osiedziowo-przeponowa, pochodząca od tętnicy piersiowej wewnętrznej;
- gałęzie śródpiersiowe i przełykowe, pochodzące od aorty zstępującej.
Natomiast opłucną przeponową zaopatrują:
- tętnice przeponowe górne, pochodzące od aorty piersiowej;
- tętnica mięśniowo-przeponowa, pochodząca od tętnicy piersiowej wewnętrznej.
Opłucną płucną zaopatrują zaś gałęzie oskrzelowe.
Opłucna – funkcje
Opłucna to błona, w której znajduje się płyn surowiczy, nazywany płynem opłucnowym. Jej podstawową rolą jest wspomaganie ruchu płuc podczas wdechu i wydechu, jednocześnie po części chroniąc je przed uszkodzeniami zewnętrznymi, w tym nadmiernym tarciem. Także dzięki niej płuca mogą utrzymywać wilgoć, tak niezbędną do zachowania ich zdrowia i dobrej kondycji.
Polecane produkty:
|
BIO Acerola - naturalna witamina C
Organiczna Acerola od bioalgi to wysokiej jakości naturalna witamina C. Jest silnie skoncentrowanym ekstraktem ze specjalnie wyselekcjonowanych owoców (1 gram produktu odpowiada 17 gramom owoców Aceroli). Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, tom II, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
