Szyjnopochodne zawroty głowy to bardzo częsta dolegliwość występująca zwłaszcza u osób starszych. Ma negatywny wpływ na jakość życia pacjentów oraz predysponuje do upadków i związanych z nimi poważnych urazów. Tego typu problemy najczęściej diagnozuje i leczy lekarz neurolog, choć mogą zajmować się tym również inni specjaliści.
Szyjnopochodne zawroty głowy – przyczyny
Do grona podstawowych, najczęściej diagnozowanych przyczyn szyjnopochodnych zawrotów głowy należą następujące:
- dysfunkcja mechaniczna kręgosłupa szyjnego – z reguły wskutek narastających zmian zwyrodnieniowych, które są tak częste zwłaszcza u seniorów i powstają wraz z wiekiem, ale również wskutek urazów, przeciążeń lub ograniczeń ruchomości. Mogą one zaburzać sygnały proprioceptywne płynące z szyi do mózgu;
- niedopasowanie sensoryczne – informacje pochodzące z receptorów szyjnych (np. wrzecion mięśniowych) mogą być niespójne z sygnałami z układu wzrokowego i układu przedsionkowego, co prowadzi do uczucia dezorientacji i braku równowagi;
- ból szyi i ograniczenie ruchomości – stałe napięcie mięśni szyi, zwłaszcza w pozycji pochylonej (np. przy pracy biurowej), może prowokować zawroty głowy;
- urazy typu „whiplash” – a więc nagłe szarpnięcie głowy (np. w wypadku komunikacyjnym) może uszkodzić struktury szyjne i wywołać objawy;
- zaburzenia i wady postawy – protrakcja barków i pochylona głowa, hiperkifoza piersiowa, skolioza odcinka piersiowego, zmniejszona lordoza szyjna mogą zwiększać obciążenie szyi i prowadzić do przeciążeń.
Zawsze jednak należy upewnić się, że zawroty głowy nie mają innych przyczyn, zlokalizowanych w zupełnie odmiennych miejscach. Mogą bowiem wiązać się z przyjmowaniem niektórych leków, problemami psychicznymi i emocjonalnymi, chorobami neurologicznymi lub chorobami układu endokrynologicznego oraz z wieloma innymi schorzeniami. Podkreśla się więc znaczenie diagnostyki różnicowej.
Szyjnopochodne zawroty głowy – objawy
Szyjnopochodne zawroty głowy przebiegają podobnie, jak zawroty głowy innego pochodzenia. Określa się je jako uczucie oszołomienia, dezorientacji, niestabilności (która może przebiegać bez typowego wirowania). Charakterystyczne bywają zaburzenia równowagi, a rzadziej też koordynacji ruchowej.
Zobacz również: Zaburzenia koordynacji ruchowej.
Jaka wskazuje nazwa, szyjnopochodne zawroty głowy inicjują się lub nasilają podczas ruchów szyi. Może wystąpić ograniczenie ruchomości odcinka szyjnego kręgosłupa i jego sztywność, nie jest to jednak regułą.
Diagnostyka szyjnopochodnych zawrotów głowy
Do diagnostyki szyjnopochodnych zawrotów głowy zalicza się:
- wywiad zdrowotny – powinny paść pytania odnośnie przyjmowanych leków i suplementów diety, stylu życia, nałogów, chorób własnych pacjenta i tych występujących w jego rodzinie, doznanych urazów i kontuzji oraz wiele innych, które mogą zawęzić obszar poszukiwań przyczyn zawrotów głowy;
- ocenę propriocepcji, równowagi, koordynacji ruchowej;
- testy neurologiczne i testy funkcjonalne, takie jak np. test Spurlinga;
- testy siły mięśniowej odcinka szyjnego oraz obręczy barkowej (ostrożnie u osób starszych).
Zobacz również: Test na równowagę.
Na podstawie badań przeprowadzonych na wizycie, lekarz może podjąć decyzję o skierowaniu pacjenta na bardziej szczegółową diagnostykę. Z reguły zleca się rezonans magnetyczny (MRI) odcinka szyjnego kręgosłupa, a niekiedy również głowy, aby wykluczyć inne możliwe przyczyny problemu.
Szyjnopochodne zawroty głowy – leczenie
Leczenie szyjnopochodnych zawrotów głowy powinno być przyczynowe, jeśli tylko jest to możliwe. Często nie ma jednak możliwości całkowitego wyleczenia problemu. Wówczas dąży się do jego ustabilizowania i wyciszenia objawów. Spore znaczenie ma fizjoterapia, obejmująca m.in. terapię manualną, ćwiczenia ruchowe (w tym treningi propriocepcji, równowagi i koordynacji oraz wzmacnianie), kinesiotaping, masaż (np. masaż tkanek głębokich, masaż funkcyjny), terapia punktów spustowych.
Na poniższym filmie, na przykładzie jednego z pacjentów naszego Centrum Fizjoterapeuty, można zobaczyć, jak wygląda przykładowa autoterapia oraz fizjoterapia stosowana w przypadku bólu i ograniczenia ruchomości odcinka szyjnego kręgosłupa. Objawy te były spowodowane nadmiernym napięciem mięśni szyi – jednej z możliwych przyczyn zawrotów głowy, co podkreśla znaczenie właściwej diagnostyki.
Manipulacje trakcyjne mogą być niebezpieczne na tym odcinku, dlatego powinien wykonywać je wyłącznie doświadczony, przeszkolony fizjoterapeuta i tylko wtedy, gdy są ku temu wskazania oraz jest pewność, że technika manipulacyjna jest niezbędna u danego pacjenta.
Polecane produkty:
|
Mata do akupresury (mata z igłami)
Mata do akupresury posiada specjalne igły. Ma działanie terapeutyczne i wykorzystywana jest na różne okolice ciała w celu zmniejszenia bólów, regulacji napięcia mięśniowego i wielu innych schorzeń. Zobacz więcej... |
|
Mata z kolcami
Mata z kolcami została wykonana z materiałów wytrzymałych i odpornych, a zarazem bezpiecznych. Regularnie stosowana w domowym zaciszu, niweluje liczne dolegliwości bólowe. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Nowacki P., Zawroty głowy w praktyce lekarza POZ, Lekarz POZ, 1/2019.
- Prusiński A., Klasyfikacja, obraz kliniczny i leczenie zawrotów głowy, Polski Przegląd Neurologiczny, 2011, tom 7, nr 1.
- Świętek M., Świętek M., Magnuszewski Ł., Wojszel Z., Zawroty głowy u starszych pacjentów – problem interdyscyplinarny, Gerontologia Polska, 27/2019.
