Odcinek szyjny kręgosłupa stanowi pierwszy, zlokalizowany najbliżej głowy element całego kręgosłupa. Składa się z 7 kręgów i struktur okolicznych (m.in. więzadeł, stawów). W warunkach prawidłowych i fizjologicznych znajduje się w delikatnym zgięciu dobrzusznym, a więc tworzy lordozę szyjną, po czym płynnie przechodzi w odcinek piersiowy kręgosłupa znajdujący się w fizjologicznej kifozie.
Odcinek szyjny kręgosłupa – anatomia
Odcinek szyjny kręgosłupa tworzą kręgi szyjne, wśród których 2 pierwsze oraz ostatni są bardzo charakterystyczne, dlatego warto opisać je oddzielnie:
- atlas, czyli pierwszy kręg szyjny (inaczej: kręg szczytowy) – nie posiada trzonu, który złączył się z powierzchnią górną trzonu następnego kręgu. Nie posiada ponadto wyrostka kolczystego, zaś wyrostki poprzeczne są dłuższe, mocniejsze i bardziej rozstawione niż w innych kręgach szyjnych. Przybiera kształt pierścieniowaty;
- obrotnik, czyli drugi kręg szyjny (inaczej: kręg obrotowy) – tworzy oś, dokoła której obraca się kręg szczytowy wraz z głową. Ma trzon wydatnie przedłużony ku górze, z którego górnej powierzchni wystaje wyrostek nazywany zębem. Jest on trzonem kręgu szczytowego zrośniętym z kręgiem leżącym niżej;
- siódmy kręg szyjny (inaczej: kręg wystający) – można z łatwością wyczuć go pod palcem, jak również zobaczyć gołym okiem. To najbardziej wystający punkt na karku. Swoją budową odbiega od innych kręgów szyjnych, przypominając raczej anatomię kręgów piersiowych. Trzon jest znacznie większy, a niekiedy można na nim zaobserwować niekompletną powierzchnię stawową dla głowy pierwszego żebra.
Pozostałe kręgi szyjne mają raczej zbliżoną budowę. Wyróżniają się niskimi trzonami, cienkimi i pochylonymi ku dołowi łukami oraz dużymi, trójkątnymi otworami kręgowymi. Ich wyrostki kolczyste są niezbyt długie, nieznacznie pochylone do dołu.
Tkanki miękkie odcinka szyjnego kręgosłupa
Do odcinka szyjnego kręgosłupa można zaliczyć również okoliczne tkanki miękkie, zwłaszcza więzadła i mięśnie. Wyróżnić należy w szczególności więzadło karkowe oraz więzadła międzykolcowe (ograniczające zgięcie szyi). Z kolei mięśniami przyczepiającymi się do kręgów szyjnych są m.in.: mięśnie pochyłe (mięsień pochyły przedni, mięsień pochyły środkowy, mięsień pochyły tylny) oraz mięśnie przedkręgowe (mięsień prosty przedni głowy, mięsień długi głowy, mięsień długi szyi).
Ból odcinka szyjnego kręgosłupa
Podczas pisania SMS-ów, surfowania po Internecie, a także podczas wykonywania innych zadań na telefonie, użytkownik często przyjmuje nieprawidłową postawę. Wiąże się to z koniecznością mocnego zgięcia głowy podczas trzymania telefonu w dłoni na wysokości pasa, aby tym samym móc przeczytać tekst widoczny na ekranie. Wówczas obserwuje się zanik naturalnie występującej lordozy w odcinku szyjnym. Nierzadko towarzyszy temu protrakcja barków, a także nadmierna kifoza odcinka piersiowego. Wszystko to prowadzi do rozwoju schorzenia, które współcześnie zyskało własną nazwę: text neck syndrome (syndrom SMS-owej szyi). Jest to aktualnie jedna z najczęstszych przyczyn bólu w odcinku szyjnym kręgosłupa. Inne możliwe przyczyny to:
- przeciążenie odcinka szyjnego podczas zbyt intensywnego trenowania lub przyjmowania błędnej pozycji w trakcie ćwiczeń;
- dyskopatie odcinka szyjnego kręgosłupa;
- radikulopatia szyjna;
- whiplash, czyli uraz mechaniczny typu smagnięcie biczem;
- zmiany naczyniowe okolicy szyi;
- choroba nowotworowa odcinka szyjnego kręgosłupa;
- złamania kości, pęknięcia kości kręgów;
- stany zapalne tkanek miękkich odcinka szyjnego kręgosłupa np. wskutek chorób przewlekłych.
Problemy odcinka szyjnego kręgosłupa mogą mieć podłoże spłyconej lordozy szyjnej lub pogłębionej lordozy szyjnej. Każdy ból odcinka szyjnego kręgosłupa powinien zostać pilnie zdiagnozowany, ponieważ urazy czy dolegliwości tej okolicy są najgroźniejsze. Im wyżej lokalizuje się patologia, tym gorzej dla pacjenta. Celem diagnostyki warto wykonać przede wszystkim rezonans magnetyczny odcinka szyjnego kręgosłupa. Z wynikami badań należy udać się do neurologa oraz fizjoterapeuty.
Polecane produkty:
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... | |
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Pięta J., Kużdżał A., Zagórski A., Ocena występowania bólu w odcinku szyjnym kręgosłupa oraz wiedza studentów fizjoterapii i informatyki na temat text neck syndrome, Krajowa Izba Fizjoterapeutów.
- Litak J., Grochowski C., Kulesza B., Kamieniak P., Ból kręgosłupa szyjnego w przebiegu radikulopatii, Journal of Education Health and Sport, 6/2016.
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.