Mięśnie pochyłe

Mięśnie pochyłe (łac. musculi scaleni) wchodzą w skład głębokich mięśni szyi. Rozwojowo należą do układu mięśni międzyżebrowych, które połączyły się ze sobą na skutek zaniku żeber w odcinku szyjnym kręgosłupa.

Mięśnie pochyłe – charakterystyka

Wszystkie mięśnie warstwy głębokiej mają przyczepy początkowe na kręgosłupie. Mięśnie te, jak już wspomniano, dzielą się na dwie podgrupy:

• boczną, obejmującą mięśnie pochyłe i dochodzące do żeber;
• przyśrodkową, leżącą do przodu od kręgosłupa i łączącą się tylko z kręgami.

Kształt mięśni pochyłych nie jest do końca określony, ponieważ tworzą one masę mięśniową o kształcie nieregularnie trójkątnym. Jest ona rozpięta między wyrostkami poprzecznymi kręgów szyjnych, a dwoma górnymi żebrami.

Wyróżnia się następujące mięśnie pochyłe:

• mięsień pochyły przedni (łac. musculus scalenus anterior);
• mięsień pochyły środkowy (łac. musculus scalenus medius);
• mięsień pochyły tylny (łac. musculus scalenus posterior);
• mięsień pochyły najmniejszy (łac. musculus scalenus minimus).

Zdarza się, że każdy z nich może nie występować w ogóle lub występować jedynie częściowo. Dodatkowo często liczba przyczepów kręgowych bywa różna (może być zwiększona lub zmniejszona).

Mięsień pochyły przedni

Mięsień pochyły przedni rozpoczyna się czterema pasmami od guzków przednich wyrostków poprzecznych od III do VI kręgu szyjnego. Włókna tych pasm biegną dalej nieco zbieżnie ku dołowi i łączą we wspólny brzusiec dochodzący do guzka mięśnia pochyłego przedniego na pierwszym żebrze. Przyczepy można zatem opisać w skrócie:

• przyczep początkowy (pp): guzki przednie wyrostków poprzecznych kręgów C3-C6;
• przyczep końcowy (pk): guzek mięśnia pochyłego przedniego na górnej powierzchni pierwszego żebra.

Mięsień pochyły środkowy

Mięsień pochyły środkowy przebity jest nerwami piersiowymi przednimi splotu ramiennego. Rozpoczyna się sześcioma lub siedmioma pasmami od brzegu bocznego bruzdy nerwu rdzeniowego wyrostków poprzecznych od I do VI kręgu szyjnego (niekiedy również siódmego). Włókna te biegną następnie ku dołowi i w bok, podobnie do włókien poprzedniego mięśnia. Kończą się natomiast na pierwszym żebrze do tyłu od bruzdy tętnicy podobojczykowej, a poza tym często również na powięzi pierwszej przestrzeni międzyżebrowej i na górnym brzegu drugiego żebra. Przyczepy można przedstawić w skrócie:

• przyczep początkowy (pp): guzki przednie wyrostków poprzecznych wszystkich kręgów szyjnych;
• przyczep końcowy (pk): górna powierzchnia I żebra (ku tyłowi od bruzdy tętnicy podobojczykowej), za mięśniem pochyłym przednim.

Mięsień pochyły tylny

Mięsień pochyły tylny rozpoczyna się dwoma lub trzema pasmami od guzków tylnych wyrostków poprzecznych piątego lub szóstego i siódmego kręgu szyjnego. Jego włókna biegną skośnie ku dołowi, aż do bocznej powierzchni drugiego żebra. Przyczepy można zatem przedstawić w skrócie:

• przyczep początkowy (pp): guzki tylne wyrostków poprzecznych kręgów C5-C7;
• przyczep końcowy (pk): powierzchnia boczna (górny brzeg) II żebra.

Mięsień pochyły najmniejszy

Mięsień pochyły najmniejszy nie występuje stale, ponieważ posiada go jedynie 60% populacji. Jest odszczepioną częścią mięśnia pochyłego przedniego. Między dwoma tymi mięśniami może przebiegać tętnica podobojczykowa. Gdy ulegnie ona w tym miejscu uciskowi, może dawać objawy określane klinicznie jako „zespół mięśnia pochyłego”.

Rozpoczyna się on jednym lub dwoma pasmami od wyrostków poprzecznych szóstego i/lub siódmego kręgu szyjnego. Dalej włókna biegną ku dołowi i do przodu do powierzchni bocznej pierwszego żebra oraz do osklepka opłucnej. W rezultacie przyczepy można zapisać w skrócie:

• przyczep początkowy (pp): wyrostki poprzeczne kręgów C6-C7;
• przyczep końcowy (pk): powierzchnia boczna pierwszego żebra i osklepek opłucnej.

Mięśnie pochyłe – czynność (funkcje)

Mięśnie pochyłe pełnią ważne funkcje, ponieważ działając jednostronnie pochylają kręgosłup w odcinku szyjnym do boku. Z kolei działając obustronnie zginają go do przodu. Gdy kręgosłup jest ustalony, dźwigają żebra ku górze. Są zatem silnymi pomocniczymi mięśniami wdechowymi, szczególnie przy przegiętej do tyłu szyi i głowie.

Zobacz również: Ruchomość klatki piersiowej.

Unerwienie mięśni pochyłych

Mięśnie pochyłe unerwione są przez gałązki splotu szyjnego i splotu ramiennego. W związku z tym:

• mięsień pochyły przedni – C4-C7;
• mięsień pochyły środkowy – C3-C8;
• mięsień pochyły tylny – C7-C8;
• mięsień pochyły najmniejszy – C8.

Unaczynienie mięśni pochyłych

Unaczynienie natomiast pochodzi od gałęzi tętnicy podobojczykowej (tętnica szyjna wstępująca, tętnica kręgowa, tętnica tarczowa dolna i tętnica szyjna głęboka).

	Plastry kinesiotaping Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej...
	Plastry do kinesiotapingu Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
2. Sokołowska-Pituchowa J., Anatomia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.
3. Ignasiak Z., Anatomia układu ruchu, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2013.