Szukaj

Propriocepcja

Spis treści

Kolagen naturalny do picia

Kolagen naturalny do picia

Propriocepcja (zgodnie z definicją) to zdolność do odczuwania pozycji, lokalizacji, orientacji oraz ruchu ciała i jego części. W bardziej szczegółowym ujęciu obejmuje zdolność do świadomego i nieświadomego odczuwania pozycji stawów i/lub ruchu. Ujmując w skrócie, propriocepcja odnosi się do czucia głębokiego.

Propriocepcja

Układ propriocepcji

Odbiera bodźce związane z:

  • uciskiem;
  • rozciąganiem;
  • ustawieniem części ciała;
  • ruchem części ciała względem siebie.

Prawidłowa integracja w obrębie tego układu stanowi niezbędny element dobrego rozwoju odruchów planowania czy prowadzenia ruchu, regulacji napięcia mięśniowego oraz koordynacji pracy mięśni. Ponadto ma wpływ na wykorzystywanie wyższych czynności umysłowych związanych ze schematem ciała.

Receptory proprioceptywne

Wśród receptorów proprioceptywnych wyróżnia się receptory znajdujące się w:

Do receptorów stawowych można zaliczyć ciałka zmysłowe, ciałka blaszkowate i wolne zakończenia włókien bezmielinowych.

Ścięgna i więzadła wykazują obecność ciałek buławkowatych, ciałek zmysłowych i wolnych zakończeń nerwowych.

Receptory stawowe i ścięgniste noszą nazwę receptorów kinestetycznych. W efekcie pojęcie kinestezji łączy się z rozpoznawaniem położenia różnych części ciała względem siebie i ich ruchu w przestrzeni.

Substratem morfologicznym propriocepcji są mechanoreceeptory wraz z odpowiednimi neuronami aferentnymi. Receptory te doprowadzają dośrodkowo informację potrzebną do kontroli ruchu i utrzymywania postawy. Na poziomie mózgu informacja ta jest integrowana z innymi źródłami pochodzącymi z przedsionka ucha wewnętrznego i receptorów skóry w sposób zarówno świadomy, jak i nieświadomy.

Patronite
Patronite

Propriocepcja z powięzi

Propriocepcja pochodząca z powięzi jest nie tylko wynikiem aktywności mechanoreceptorów znajdujących się w powięziach lub przyczepionych do niej. Jest bowiem związana z architekturą powięzi, która ma istotny wpływ na przebieg procesu propriocepcji. Może się to odbywać poprzez przenoszenie sił powodujących deformację mechanoreceptorów znajdujących się w pewnej odległości od miejsca bezpośredniego stymulowania receptora.

Funkcje propriocepcji

Prawidłowe czucie głębokie umożliwia zachowanie doskonałej koordynacji ruchów, równowagi i świadomości własnego ciała. Przykładem zadziałania propriocepcji jest umiejętność naprzemiennego krążenia ramionami bądź określenia z zamkniętymi oczami, w jakiej pozycji znajduje się ustawiona przez osobę badającą część ciała. W rezultacie, chcąc ocenić czyjąś propriocepcję, w pierwszej kolejności należy wyłączyć wpływ innych czynników, jak np. wzrok, słuch czy czucie eksteroceptywne.

Zobacz również: Propriocepcja – dlaczego jest tak ważna w fizjoterapii?

Propriocepcja – zaburzenia

Upośledzenie opisywanego układu utrudnia znacznie wykonywanie zwykłych czynności dnia codziennego, jak np. wchodzenie po schodach. Taka osoba może mieć trudności z ubieraniem się, chwytaniem przedmiotów oraz zapinaniem guzików.

Przyczyny

Przyczyn zaburzenia propriocepcji może być wiele, w związku z czym należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem. Do przykładowych przyczyn patologii zaliczyć można:

Objawy

Uszkodzenie propriocepcji objawia się różnorako. Zazwyczaj jednak zauważa się osłabienie siły mięśniowej, osłabienie odczuwania własnego ciała i sztywność mięśni.

Leczenie

U osób dotkniętych zaburzeniem podstawą są treningi propriocepcji, które wpływają korzystnie nawet na osoby zdrowe. Do najprostszych ćwiczeń tego typu należą:

  • przysiady na jednej nodze;
  • skręty tułowia;
  • przeskoki na jednej nodze w przód i tył lub na boki;
  • półprzysiady.

Pomocne wydaje się być korzystanie z trampolin i basenów. Innym pomysłem jest przejście po torze przeszkód z zamkniętymi oczami (zawsze przy asekuracji osoby drugiej). Poleca się także poruszanie się po nierównych i niestabilnych powierzchniach. U dzieci w przypadku zaburzenia propriocepcji objawy łagodzi się za pomocą terapii sensorycznej (tzw. integracja sensoryczna).



Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Konturek S., Fizjologia człowieka, tom IV, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1998.
  2. Śliwiński Z., Sieroń A., Wielka fizjoterapia, Wydawnictwo Urban & Partner, Warszawa 2015.
Sklep Spirulina
Sklep Spirulina

Zapisz się do newslettera!

Szukaj
Kategorie wpisów
Centrum Fizjoterapeuty
Sklep Fizjoterapeuty
Bezpłatne konsultacje
Kubek dla Fizjoterapeuty
Oferty pracy

Popularne w zdrowie

Zostań z nami

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Materiały znajdujące się na Portalu Fizjoterapeuty są chronione prawem autorskim. Zabrania się kopiowania w jakiejkolwiek formie bez uprzedniej zgody autora.