Wiąd rdzenia jest najczęstszą postacią kiły trzeciorzędowej bądź kiły układu nerwowego. Występuje po około 20-30 latach od zakażenia i należy do chorób powoli postępujących. Warto wiedzieć, że wiąd rdzenia może rozwinąć się pomimo wcześniejszego, rzekomego wyleczenia kiły.
Przyczyny
Przyczyną wiądu rdzenia jest zarażenie krętkiem bladym. W efekcie rozwija się znana choroba weneryczna (przenoszona drogą płciową, ale również przezłożyskową) o nazwie kiła. W przebiegu choroby dochodzi do zwyrodnienia korzonków i powrózków tylnych rdzenia kręgowego, co daje szereg objawów.
Objawy
W przebiegu choroby występuje triada objawów:
Silne, napadowe bóle występują u około 90% chorych jako pierwszy objaw. Wiąd rdzenia objawia się podstępnie, ale może również nasilać się gwałtownie (w ciągu kilku miesięcy). Najbardziej charakterystyczne są napady nagłych, przeszywających i palących bólów, które trwają zwykle kilka sekund. Występują one częściej w kończynach dolnych niż górnych, w zakresie unerwiania nerwu V lub jako opasujące bóle w okolicy piersiowej lub brzusznej.
Dolegliwości bólowe nie promieniują wzdłuż kończyny, ale mogą być w niej umiejscowione. Chorzy opisują je jako napad z bólem związanym z działaniem ostrego przedmiotu przeszywającego kończynę.
Napady mogą nawracać w tym samym miejscu lub innym. Charakterystycznym objawem bólowym są także przełomy trzewne: żołądkowe, krtaniowe czy odbytnicze. Dodatkowo mogą się pojawić bóle w obrębie prącia z parciem na mocz, który jest oddawany kropelkami.
W badaniu neurologicznym stwierdza się zniesienie odruchów, utratę czucia proprioceptywnego oraz objaw Argylla-Robertsona występujący podczas badania odruchów źrenicznych na światło i akomodację. Na objaw ten wskazuje między innymi brak reakcji źrenicy podczas jej oświetlania.
Po pewnym czasie dołączają następujące objawy:
- zaburzenia czucia powierzchniowego, wibracji i ruchu z ataksją czuciową;
- chód na szerokiej podstawie;
- zaburzenia zwieraczy i impotencja;
- zanik nerwu wzrokowego lub zajęcie innych nerwów czaszkowych;
- zniesienie odruchów głębokich.
Zaburzenia czucia powierzchniowego pojawiają się najpierw na skrzydełkach nosa, łokciowej stronie ramienia i przedramienia, stopach oraz wokół odbytu. W efekcie prowadzą do deformacji stawów (tzw. stawy Charcota) lub troficznych owrzodzeń skóry.
Stawy Charcota (inaczej artropatia neurogenna) są zmianami zwyrodnieniowymi rozwijającymi się na podłożu zaburzeń czucia dotyku, propriocepcji, a także kontroli mięśni szkieletowych.
Rozpoznanie
Podstawowym badaniem diagnostycznym w przypadku wiądu rdzenia jest analiza płynu mózgowo-rdzeniowego. Zmiany w płynie są jednak mniej częste niż w porażeniu postępującym. W ponad 70% jest podwyższone stężenie gamma-globulin, a białko zawiera się w granicach 30-250 mg/dl. W płynie mózgowo-rdzeniowym można zauważyć niedużą pleocytozę i umiarkowane zmiany w kilku pierwszych probówkach w odczynach koloidowych.
Odczyny kiłowe w płynie mózgowo-rdzeniowym są zwykle niezbyt silnie dodatnie.
Wiąd rdzenia – leczenie
Zaleca się penicylinę krystaliczną 12-24 Mj./dobę dożylnie w czterech podzielonych dawkach przez 10-14 dni. Po upływie dwóch tygodni podaje się penicylinę benzatynową G domięśniowo przez kolejny tydzień. Zmiany w płynie mózgowo-rdzeniowym w wiądzie rdzenia stosunkowo dobrze reagują na leczenie penicyliną.
Niestety uważa się, że nie ma skutecznego leczenia choroby, ponieważ zmiany nie cofają się mimo podjętego leczenia, a ubytkowe objawy neurologiczne (np. zanik nerwu wzrokowego) są trwałe.
W utrzymaniu sprawności fizycznej na zadowalającym poziomie oraz celem działania przeciwbólowego i poprawy jakości życia zaleca się rehabilitację indywidualnie dobraną do pacjenta.
Bibliografia
- Kozubski W., Liberski P., Choroby Układu Nerwowego, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2003.
- Kozubski W., Neurologia, Kompendium, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
Polecane produkty:
Czarnuszka (Nigella Sativa) w kapsułkach
Czarnuszka siewna to roślina, z której pozyskuje się olej o właściwościach potwierdzonych badaniami. W składzie zawiera m.in. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), czyli takie, których organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i musimy dostarczać Zobacz więcej... | |
Olej z czarnuszki siewnej w płynie
Naturalny, nierafinowany, tłoczony na zimno olej otrzymywany z nasion czarnuszki siewnej pochodzących z ekologicznych upraw. Wykorzystuje się go przy różnego rodzaju problemach skórnych ... Zobacz więcej... |