Hemiataksja to inaczej problemy z koordynacją lub kontrolą mięśniową, dotyczące jednej strony ciała. Wynikają z uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, najczęściej wskutek przebytego udaru mózgu. To odmiana standardowej ataksji, która jednak dotyczy całego ciała. Osoby z hemiataksją często mają trudności z poruszaniem się, wykonywaniem symetrycznych czynności czy nawet zachowaniem równowagi.
Hemiataksja – przyczyny
Na ogół bezpośrednią przyczyną ataksji jest dysfunkcja tej części ośrodkowego układu nerwowego, która odpowiada za kontrolę i koordynację ruchu. Jest to głównie móżdżek znajdujący się anatomicznie tuż nad ważnym pniem mózgu. Degeneracja komórek tworzących móżdżek lub znajdujących się wokół niego może doprowadzić do wystąpienia ataksji lub hemiataksji. W praktyce wyróżniamy ataksję dziedziczną i nabytą.
Przykładami ataksji dziedzicznej mogą być np.:
- ataksja Friedreicha – czyli zwyrodnienie rdzeniowo-móżdżkowe, uznawane za najczęściej występujący rodzaj ataksji dziedzicznej. Chorobę dziedziczy się w sposób recesywny;
- ataksja epizodyczna – dziedziczona w sposób dominujący, nie postępuje i występuje odcinkowo.
Z kolei do przyczyn ataksji nabytych zaliczamy między innymi:
- udar mózgu;
- uraz głowy;
- przebyte infekcje, np. zapalenie opon mózgowych;
- guz mózgu;
- choroby autoimmunologiczne, np. stwardnienie rozsiane;
- porażenie mózgowe;
- niedoczynność tarczycy;
- alkoholizm;
- zatrucia metalami ciężkimi;
- przewlekłe przyjmowanie niektórych leków, np. chemioterapeutyków.
Ważne jest, aby wiedzieć, że hemiataksja może pojawić się bez względu na wiek czy płeć. Zazwyczaj ma przy tym charakter postępujący, co oznacza, że nie jesteśmy w stanie zahamować jej dalszego rozwoju. Objawy będą pogłębiać się wraz z upływem czasu. Specyficznym zjawiskiem jest hemiataksja idiopatyczna, gdy nie wiemy co ją spowodowało.
Jak objawia się hemiataksja?
Hemiataksja wskazuje na upośledzenie kontroli ruchów tylko jednej strony ciała – prawej lub lewej. Oznacza to, że pacjent nie ma odpowiedniej koordynacji i nie może sprawnie wykonywać ruchów dobrowolnych np. lewą kończyną górną i lewą kończyną dolną. Brak koordynacji może jednak dotyczyć dowolnych struktur po zajętej stronie ciała, nawet gałki ocznej czy kącika ust. Do pozostałych objawów hemiataksji zaliczamy:
- niewyraźną mowę;
- opadanie powieki lub kącika ust;
- trudności z połykaniem (dysfagia);
- oczopląs;
- jednostronny zez.
Obraz kliniczny może być różny w zależności od danego pacjenta.
Hemiataksja – leczenie
Nie ma skutecznego sposobu na pozbycie się hemiataksji. Postępowanie lecznicze zależy głównie od tego, co ją spowodowało. Podstawą jest bowiem leczenie przyczynowe. Przykładowo, jeśli hemiataksja jest skutkiem udaru mózgu, podstawą będzie odpowiednio dobrane usprawnianie ruchowe, czyli rehabilitacja. Niezastąpiona jest również pomoc neurologa, jako że problem ten ma podłoże neurologiczne. Niektóre leki mogą pomóc w zmniejszaniu intensywności objawów hemiataksji. Są to np. środki zwiotczające mięśnie, leki przeciwdepresyjne czy preparaty na c.
Poruszanie się będzie znacznie łatwiejsze, jeśli pacjent przekona się do korzystania z pomocy ortopedycznych, głównie kul czy chodzika rehabilitacyjnego. Pomoże to utrzymać równowagę i sprawi, że chory stanie się samowystarczalny – nie będzie potrzebował pomocy osób trzecich w lokomocji. Jeśli wskutek hemiataksji dojdzie do zaburzeń mowy, przyda się pomoc logopedy. Z kolei określone zabiegi z zakresu fizykoterapii mogą pomóc w zachowaniu elastyczności tkanek miękkich. Nie należy opierać się jednak wyłącznie na fizykoterapii, ponieważ znacznie ważniejsza jest kinezyterapia.
Polecane produkty:
|
Koenzym Q10 kapsułki
Koenzym Q10 to jeden z najważniejszych antyoksydantów. Nie tylko tylko chroni organizm przed wolnymi rodnikami. Bierze on również udział w każdej, podstawowej funkcji komórki ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Gąsecki D., Zawroty głowy w praktyce lekarza neurologa, Polski Przegląd Neurologiczny, 4/2008.
- Walawska-Hrycek A., Krzystanek E., Anatomia funkcjonalna ośrodkowego układu nerwowego, Logopedia Silesiana, 5/2016.
- Kozubski W., Liberski P., Moryś J., Neurologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2013.
