Szukaj
Szukaj

Oczopląs

Spis treści

Kolagen naturalny do picia

Kolagen naturalny do picia

Oczopląs (łac. nystagmus) to rytmiczne i bezwolne ruchy drgające jednej lub obu gałek ocznych. Zależnie od położenia głowy może być poziomy, pionowy lub elipsoidalny.

Oczopląs

Oczopląs – charakterystyka

Rytmiczne ruchy gałek ocznych w czasie oczopląsu mają wyraźnie zaznaczoną fazę wolną oraz fazę szybką. Kierunek oczopląsu określa się według szybkiej fazy ruchu gałek ocznych. Oczopląs jest wynikiem złożonego współdziałania nerwów czaszkowych (VIII, III, IV i VI) oraz proprioceptorów szyjnych. W powstawaniu wolnej fazy pośredniczą jądra przedsionkowe, z których impulsacja dociera do motoneuronów mięśni gałek ocznych. Z kolei faza szybka jest wyrazem zjawiska kompensacji ośrodkowej, w której pośredniczy układ siatkowaty pobudzony przez układ przedsionkowy.

Zobacz również: Równowaga statyczna i dynamiczna – metody oceny.

Oczopląs – przyczyny

Oczopląs może być spowodowany wieloma czynnikami. W niektórych przypadkach jest zjawiskiem naturalnym w efekcie określonej sytuacji, np. patrzenia na przemieszczające się szybko przedmioty. Oczopląs fizjologiczny stanowi odruchową reakcję obejmującą jądra nerwów czaszkowych i wywołaną ruchem śródchłonki.

Inne przyczyny oczopląsu obejmują:

  • podrażnienie zmysłowych komórek rzęsatych układu przedsionkowego;
  • uszkodzenie zmysłu równowagi, nerwu przedsionkowego, a także niektórych ośrodków centralnego układu nerwowego.

Może towarzyszyć uszkodzeniom neurologicznym tych części układu nerwowego, które zajmują się koordynacją i ruchami gałek ocznych. Przykładem jest choroba Arnolda-Chiariego, w której dominuje oczopląs skierowany ku dołowi, najbardziej nasilony podczas patrzenia ku bokom.

Sklep Spirulina
Sklep Spirulina

Rodzaje oczopląsu

Główny podział obejmuje:

  • oczopląs poziomy;
  • oczopląs pionowy;
  • oczopląs elipsoidalny.

Oczopląs poziomy powstaje wówczas, gdy głowę w czasie obrotu trzyma się prosto lub lekko schyloną do przodu. Pionowy pojawia się wówczas, gdy głowa jest zwrócona o 90 stopni do boku, obroty następują w płaszczyźnie strzałkowej, a ruchy gałek ocznych w osi przednio-tylnej. Z kolei do oczopląsu elipsoidalnego dochodzi wówczas, gdy głowa podczas obrotu znajduje się w płaszczyźnie czołowej, będąc nachylona do przodu o 120 stopni lub ku tyłowi o 60 stopni.

Oczopląs podczasobrotowy i poobrotowy

Ruchy gałek ocznych najłatwiej wywołać obrotowym przyspieszeniem badanego, który siedzi na fotelu obrotowym. Wykonuje się przy tym 10 obrotów fotela w ciągu 20 sekund, a następnie nagle zatrzymuje się fotel. Pada polecenie, aby pacjent patrzył na palec badającego ustawiony po stronie przeciwnej. Stosując zmienne przyspieszenie kątowe udaje się wywołać w czasie obrotu ciała tzw. oczopląs podczasobrotowy, skierowany w stronę działającego przyspieszenia. Po zatrzymaniu badanego na fotelu występuje oczopląs poobrotowy o kierunku przeciwnym do kierunku wykonywania obrotów.

Oczopląs kaloryczny

Wywołuje się go wprowadzeniem ciepłej (około 44 stopnie Celsjusza) lub zimnej (30 stopni Celsjusza) wody do przewodu słuchowego zewnętrznego. W przypadku ciepłej wody oczopląs będzie skierowany w stronę ocieplanego ucha, natomiast w przypadku wody zimnej w stronę przeciwną.

Oczopląs optokinetyczny

Ruchy gałek ocznych o typie oczopląsu występują wówczas, gdy człowiek się nie porusza, ale patrzy na szybko przesuwające się przed jego oczami obiekty. Ten ruch nazywa się właśnie oczopląsem optokinetycznym, ponieważ jedyną siłą napędową są tu bodźce wzrokowe. Jest on następstwem dążenia do zatrzymania na siatkówce obrazu. Ponadto ulega upośledzeniu po uszkodzeniu zakrętów: kątowego i nadbrzeżnego oraz drogi wzrokowej.

Oczopląs – leczenie

Leczenie oczopląsu patologicznego najczęściej polega na farmakoterapii oraz chirurgii. U niektórych osób zastosowanie znajduje ostrzyknięcie mięśni gałkoruchowych toksyną botulinową, z kolei u innych konieczna jest ich operacja. Należy jednak wiedzieć, że nawet operacja nie daje gwarancji całkowitego powrotu do zdrowia, gdyż dolegliwość może powrócić po pewnym czasie.



Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Konturek S., Fizjologia człowieka, Tom IV, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2014.
  2. Jadanowski K., Budrewicz S., Koziorowska-Gawron E., Zaburzenia gałkoruchowe w chorobach ośrodkowego układu nerwowego, Polski Przegląd Neurologiczny, 4/2010.

Zapisz się do newslettera!

Szukaj
Kategorie wpisów
Centrum Fizjoterapeuty
Sklep Fizjoterapeuty
Bezpłatne konsultacje
Kubek dla Fizjoterapeuty
Oferty pracy

Popularne w zdrowie

Zostań z nami

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *