Mięśnie gałki ocznej pełnią bardzo ważne funkcje, gdyż odpowiadają za ruchomość oczu. To 6 mięśni zlokalizowanych w najbliższym otoczeniu gałek ocznych.
Mięśnie gałki ocznej
Jak wspomniano powyżej, wyróżnia się 6 mięśni:
- 4 proste – przyśrodkowy, boczny, górny i dolny;
- 2 skośne – górny i dolny.
Mięśnie te wykonują ruchy zawsze obrotowe, przy czym gałka oczna, podobnie jak główka kości w stawie kulistym, nie zmienia swojego położenia. Wszystkie te mięśnie kierują się rozbieżnie ku równikowi gałki ocznej tworząc rodzaj stożka otwierającego się do przodu. W osi tego stożka, zwanego również lejkiem mięśniowym, przebiega nerw wzrokowy.
Pierścień stanowiący początek ścięgien tych mięśni zwie się pierścieniem ścięgnistym wspólnym. Ponadto rozpoczyna się w nim mięsień dźwigacz powieki górnej, który przebiega pod stropem oczodołu.
Mięsień prosty przyśrodkowy
Jest to najszerszy mięsień ze wszystkich z tej grupy. Od pierścienia ścięgnistego wspólnego kieruje się wzdłuż przyśrodkowej ściany oczodołu i ścięgnem długości około 3,7 mm przyczepia się do twardówki.
Mięsień prosty boczny
Rozpoczyna się w pierścieniu ścięgnistym wspólnym dwoma ścięgnistymi ramionami: górnym i dolnym. Między nimi leży część przyśrodkowa szczeliny oczodołowej górnej. Następnie biegnie bocznie wzdłuż ściany bocznej oczodołu i przyczepia się do twardówki.
Mięsień prosty górny
Leży pod dźwigaczem powieki górnej i kieruje się od przodu i bocznie. W efekcie tworzy z linią spojrzeniową skierowaną na wprost kąt około 25 stopni. Mięsień ten przyczepia się na twardówce w odległości około 7,7 mm od rogówki.
Mięsień prosty dolny
Najkrótszy ze wszystkich mięśni gałki ocznej. Biegnie wzdłuż dolnej ściany oczodołu, przy czym w swojej części przedniej oddzielony jest od oczodołu mięśniem skośnym dolnym. Następnie kieruje się do przodu i nieco bocznie. On również kończy się na twardówce, przy czym linia przyczepu jest wypukła do przodu i ustawiona skośnie.
Mięsień skośny górny
Najdłuższy i najcieńszy ze wszystkich mięśni gałki ocznej. Zaczyna się w pierścieniu ścięgnistym, po czym biegnie między górną a przyśrodkową ścianą oczodołu. Następnie, zbliżając się do dołka bloczkowego kości czołowej, przechodzi w zaokrąglone ścięgno, przeciągnięte przez ten bloczek zbudowany z chrząstki włóknistej.
Mięsień skośny dolny
To najkrótszy mięsień gałki ocznej. Rozpoczyna się zaokrąglonym ścięgnem na dnie oczodołu tuż za brzegiem podoczodołowym od dolnej części grzebienia łzowego tylnego. Dalej biegnie bocznie między dnem oczodołu, a mięśniem prostym dolnym, po czym przyczepia się krótkim ścięgnem, a niekiedy również włóknami mięśniowymi, do twardówki.
Unerwienie
Unerwienie opisanych wyżej mięśni pochodzi od wszystkich trzech nerwów ruchowych gałki ocznej. Dodatkowo mięśnie proste (z wyjątkiem bocznego) oraz mięsień skośny dolny zaopatrywane są przez gałązki nerwu okoruchowego. Mięsień prosty boczny i mięsień skośny górny unerwiane są kolejno przez nerwy: odwodzący i bloczkowy.
Ponadto docierają do nich włókna czuciowe od nerwu ocznego i włókna autonomiczne.
Zobacz również: Nerwy czaszkowe.
Unaczynienie
Wszystkie mięśnie gałki ocznej zaopatrywane są w krew dzięki tętnicy ocznej oraz jej gałęziom mięśniowym.
Mięśnie otoczenia szpary powiek
Omawiając umięśnienie narządu wzroku warto również wspomnieć o mięśniach znajdujących się w otoczeniu szpary powiek. Są to:
- mięsień okrężny oka;
- mięsień marszczący brwi;
- mięsień podłużny.
Mięsień okrężny oka
To płaski mięsień zlokalizowany na powiekach oraz w ich najbliższym otoczeniu. Składa się z 3 części:
- oczodołowej;
- łzowej;
- powiekowej.
Część oczodołowa jest najsilniejsza i stanowi odcinek obwodowy omawianego mięśnia. Okrąża dokoła wejście do oczodołu, zachodząc przy tym na czoło, skroń i policzek. Z kolei część łzowa występuje pod postacią małej, prostokątnej blaszki położonej do tyłu od woreczka łzowego. Część powiekowa, jak wskazuje nazwa, znajduje się w powiekach górnych i dolnych.
Mięsień okrężny oka pociąga brwi w kierunku gładzizny i ku dołowi, pomaga przy silnym zamykaniu szpary powiek i może nadawać twarzy wyraz głębokiego zamyślenia. Dodatkowo umożliwia powolne zamknięcie szpary powiek, mruganie, a także wspomaga mechanizm odpływu łez.
Mięsień marszczący brwi
To wąski i mały mięsień umiejscowiony obok nasady nosa. Rozpoczyna się na części nosowej kości czołowej, po czym jego włókna biegną ku górze i do boku. Kończy się nieco powyżej brwi.
Mięśnie obu stron działają zwykle wspólnie. Pociągają skórę do wewnątrz i nieco ku dołowi, wytwarzając tym samym 2-3 fałdy pionowe między brwiami.
Mięsień podłużny
Leży w okolicy międzybrwiowej poniżej brzuśca czołowego mięśnia potyliczno-czołowego. Rozpoczyna się na kości nosowej, powyżej części poprzecznej mięśnia nosowego. Włókna obu mięśni podłużnych biegną ku górze i stykają się tam, kończąc się w skórze gładzizny.
Mięsień podłużny kurcząc się pociąga skórę ku dołowi i wywołuje jeden lub kilka poprzecznych fałdów u nasady nosa. Łączą się one zazwyczaj z marszczeniem brwi. W efekcie wyraz twarzy jest agresywny i groźny.
Polecane produkty:
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... | |
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom V, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.