Uszkodzony nerw

Uszkodzony nerw to problem, który może spotkać każdą osobę bez względu na wiek, płeć czy styl życia. Wyróżnia się bowiem mechanizm uszkodzeniowy urazowy oraz chorobowy, a niekiedy ma to związek nawet z niedoborami pokarmowymi. Diagnostyką i leczeniem problemów układu nerwowego zajmuje się lekarz neurolog.

Uszkodzony nerw – przyczyny

Najczęściej do uszkodzenia nerwu dochodzi w momencie urazu mechanicznego, a więc np. podczas:

• złamania kości lub zwichnięcia stawu, gdy tkanka (np. kość) przesuwa się i uciska lub przerywa wręcz ciągłość struktury nerwowej;
• gwałtownego ruchu w stawie, np. w momencie szarpnięcia kończyną górną, co powoduje niekontrolowany ruch w stawie ramiennym i może uszkadzać nerwy splotu ramiennego;
• długotrwałego dźwigania ciężarów, co przeciąża struktury nerwowe;
• wypadków komunikacyjnych, upadków z wysokości, bezpośrednich uderzeń.

Do uszkodzenia nerwu może jednak dojść także w przebiegu długotrwałego ucisku tej struktury, co obserwuje się np. podczas źle, zbyt ciasno założonego gipsu na kończynę. Przejściowe uszkodzenie nerwu wskutek jego ucisku przydarzyło się z pewnością każdej osobie, która dłużej leżała lub spała z ręką pod głową, co spowodowało zdrętwienie i mrowienie kończyny górnej. Zjawisko to mija samoistnie po poruszaniu ręką, gdy ucisk na nerw zostanie zwolniony. Jednak im dłużej trwa taki ucisk, tym większe patologie dzieją się w obrębie nerwu.

Na koniec warto wspomnieć, że do uszkodzenia nerwu dochodzi też w przebiegu niektórych chorób przewlekłych, zwłaszcza takich jak cukrzyca, choroby nerek, skrajna awitaminoza witamin z grupy B (zwłaszcza witaminy B12), alkoholizmu oraz neuropatii nerwów obwodowych. Obserwuje się to także w przebiegu chorób neurodegeneracyjnych takich jak np. choroba Parkinsona, choroba Alzheimera, stwardnienie rozsiane czy stwardnienie zanikowe boczne.

Uszkodzony nerw – objawy

Obraz kliniczny uszkodzenia nerwów obwodowych zależy głównie od tego, jaki rodzaj urazu ma miejsce. Wyróżnia się następujące:

• neuropraksja (neurapraxia) – uszkodzenie osłonki mielinowej, rokowania są dobre, ponieważ ma ona zdolność regeneracji, a ciągłość nerwu nie zostaje naruszona;
• aksonotmeza (axonotmesis) – aksony zostają przerwane, jednak z zachowaniem otoczki mielinowej. W związku z tym występuje całkowity zanik funkcji nerwu. Rokowania są raczej dobre, ale wymaga to nawet kilkunastu miesięcy regeneracji;
• neurotmeza (neurotmesis) – przerwanie ciągłości nerwu powodujące jego porażenie, z brakiem możliwości szybkiej regeneracji. Niezbędna staje się interwencja chirurgiczna.

Dodatkowo może dojść do uszkodzenia wyłącznie włókien czuciowych, wyłącznie włókien ruchowych, jak i uszkodzenia mieszanego, od czego również w dużym stopniu zależy obraz kliniczny. Jeśli uszkodzone są włókienka czuciowe, najczęściej obserwujemy parestezje, drętwienia, mrowienia, miejscowe zaburzenia czucia, dolegliwości bólowe, pieczenie, promieniowanie. Z kolei jeśli uszkodzone będą włókienka ruchowe, miejsce ma osłabienie mięśni i różnego stopnia niedowłady. Pod uwagę bierze się ponadto lokalizacje urazu i obszar unerwienia danego nerwu.

Diagnostyka uszkodzonego nerwu

Przy podejrzeniu uszkodzeń nerwowych najczęściej wykonuje się podstawowe badanie neurologiczne, badanie siły mięśniowej, elektroneurografia (ENG) oraz elektromiografia (EMG). Niekiedy dodaje się do tego badania obrazowe takie jak rezonans magnetyczny, co ma znaczenie zwłaszcza przy uszkodzeniu struktur nerwowych okolic kręgosłupa, np. w związku z złamaniem bądź dyskopatią.

Uszkodzony nerw – leczenie

Przy uszkodzeniach nerwowych liczy się jak najwcześniej wprowadzone leczenie przyczynowe. Jeśli więc problem wiąże się z chorobami przewlekłymi, należy ustabilizować je pod okiem doświadczonego specjalisty. Jeśli jednak są efektem ciasnego opatrunku gipsowego, należy jak najszybciej go zdjąć, stwarzając strukturom nerwowym warunki do regeneracji. Sama regeneracja struktur nerwowych powinna być połączona z metodami przyspieszającymi ją, a więc z odpowiednio dobraną fizjoterapią, w tym również ciepłolecznictwem, nawodnieniem organizmu, zdrową dietą i suplementacją (zwłaszcza witamin z grupy B oraz kwasów tłuszczowych Omega 3. Jeśli uszkodzenie nerwu jest bardzo poważne (neurotmesis) lub nie sposób zachowawczo usunąć jego przyczyny (np. guz uciskający na nerw), konieczne jest leczenie operacyjne.

Omega 3 Olej Omega 3 to czysty, 100% naturalny produkt pozyskiwany z rośliny o nazwie Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens). Tłoczony jest na zimno co sprawia, że zachowuje wszystkie, cenne składniki. Stanowi m.in. wsparcie dla mózgu ... Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Krełowski M., Wiecheć M., Uszkodzenie nerwów obwodowych – przyczyny, objawy, postępowanie, Praktyczna Fizjoterapia, 5/2019.
2. Pietraszek P., Uszkodzenie nerwu jako powikłanie znieczulenia nerwów obwodowych, Anestezjologia Intensywna Terapia 5/2018.
3. Pigonska J., Bogucki A., Pourazowe uszkodzenia nerwów obwodowych – diagnostyka elektrofizjologiczna, Family Medicine & Primary Care Review 2015; 17, 4: 334–337.