Choroba Alzheimera

Choroba Alzheimera to jedna z częściej występujących chorób neurodegeneracyjnych występujących przeważnie u osób starszych. Uważana jest za najczęstszą przyczynę demencji na świecie. Dotyczy głównie osób po 50. roku życia.

Choroba Alzheimera – przyczyny

Choroba rozwija się na skutek neurodegeneracji, czyli stopniowego zwyrodnienia i obumierania neuronów w układzie nerwowym. Zjawisku temu towarzyszy powstawanie niefizjologicznych form białek, które są oporne na działanie enzymów proteolitycznych. Przyczyny tego zjawiska nie zostały poznane. Uważa się, że choroba jest wieloczynnikowa, przy czym bezspornym czynnikiem ryzyka jej rozwoju jest podeszły wiek.

Choroba rozpoczyna się w mózgu, obejmując kolejno struktury takie jak hipokamp, ciało migdałowate, wzgórze i przodomózgowie. Następnie zajmuje ważne jądra w obrębie pnia mózgu. Zdarza się, że móżdżek zostaje nienaruszony przez cały okres trwania choroby. Jednak niekiedy i on bywa zajęty przez zwyrodnienie.

Choroba Alzheimera – objawy

Klinicznie choroba Alzheimera objawia się zaburzeniami zachowania, pamięci i koncentracji. Pacjent nie jest w stanie samodzielnie funkcjonować i wykonywać czynności dnia codziennego. Zauważa się również zmniejszenie masy ciała. Przebieg choroby ze względu na nasilenie objawów prezentuje skala GDS. Wykorzystuje się ją do oceny postępowania choroby. Prezentuje się następująco:

• bez zaburzeń poznawczych;
• bardzo łagodne zaburzenia poznawcze – pogorszenie pamięci, lekki niepokój związany z pogorszeniem pamięci. Pacjent nie wykazuje trudności w pracy czy kontaktach z ludźmi;
• łagodne zaburzenia poznawcze – pacjent może zgubić się podróżując do nieznanych miejsc, pojawiają się trudności w kojarzeniu imion i nazwisk;
• umiarkowane zaburzenia poznawcze – pacjent nie orientuje się w aktualnych wydarzeniach, nie pamięta wielu osobistych historii, nie jest w stanie wykonać złożonych zadań, jednak nie ma zaburzeń dotyczących własnej osoby;
• wczesna faza otępienia – pacjent nie jest zdolny do samodzielnego funkcjonowania, ponieważ nie może przypomnieć sobie ważnych aspektów życia, niekiedy stwierdza się zaburzenia w ocenie czasu. Chory jednak pamięta swoje imię oraz imiona najbliższych osób;
• pośrednia faza otępienia – chory może zapominać imiona bliskich osób, nie ma rozeznania w sprawie aktualnych wydarzeń, nie ma wiedzy w sprawie czasu, rytm dobowy bywa zaburzony. Towarzyszą temu zmiany zachowania i objawy lęku;
• późna faza otępienia – utrata wszystkich zdolności werbalnych, nietrzymanie moczu, głębokie zaburzenia czynności poznawczych. Chory wymaga pomocy w najprostszych czynnościach.

Najbardziej charakterystycznym objawem choroby Alzheimera jest stopniowa utrata pamięci. W głębokim stadium dochodzi nawet do zapominania podstawowych informacji o własnej osobie.

Diagnostyka choroby Alzheimera

Można wykonać nieinwazyjne obrazowanie wnętrza mózgu za pomocą rezonansu magnetycznego. Badanie to umożliwi zlokalizowanie obszaru uszkodzenia i określenie jego stopnia. Poza tym wykluczy obecność guzów mózgu czy krwiaków mogących dawać podobne objawy. W roku 1994 wyszczególniono kryteria, na podstawie których diagnozuje się chorobę Alzheimera (kryteria według ICD-10). Klasyfikacja ta zakłada rozpoznanie choroby w przypadku pojawienia się:

• zaburzeń pamięci;
• zaburzeń innych funkcji poznawczych – planowania, myślenia, przetwarzania informacji;
• zmniejszenia emocjonalnej kontroli nad motywacją lub zmiany zachowań społecznych.

Zaburzenia pamięci lub innych funkcji poznawczych muszą występować na okresie co najmniej 6 ostatnich miesięcy. Ponadto towarzyszyć temu musi zachowana świadomość otoczenia, czyli tak zwany brak przymglenia świadomości. Dodatkowo, poza wyżej wymienionymi kryteriami klinicznymi należy zaobserwować:

• podstępny początek z powolnym pogarszaniem się stanu pacjenta;
• brak objawów klinicznych wskazujących na inne choroby otępienne;
• brak nagłego, udarowego pojawienia się objawów ogniskowego uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego.

Ponadto, należy potwierdzić występowanie afazji, apraksji, agnozji lub zaburzeń działań wykonawczych.

Zobacz również: Testy geriatryczne.

Choroba Alzheimera – leczenie

Choroba Alzheimera niestety jest nieuleczalna i postępująca. Za pomocą farmakoterapii i fizjoterapii można opóźniać pojawianie się objawów oraz zmniejszać ich nasilenie. Leczenie ma zatem charakter jedynie objawowy. Farmakoterapia ogranicza zaburzenia w zakresie funkcji poznawczych i w sferze psychicznej związane z otępieniem. Stosuje się ją między innymi po to, aby zapobiec depresji czy objawom psychotycznym.

Z kolei fizjoterapia umożliwia jak najdłuższe zachowanie sprawności fizycznej, zapobiega szybkiemu zanikowi mięśni i ograniczeniom ruchomości. Chory nie powinien rezygnować z codziennej aktywności fizycznej, np. spacerów, co umożliwi mu nie tylko utrzymanie sprawności, ale także kontakt z innymi ludźmi.

Zobacz również: Fizjoterapia w chorobie Alzheimera.

Omega 3 Olej Omega 3 to czysty, 100% naturalny produkt pozyskiwany z rośliny o nazwie Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens). Tłoczony jest na zimno co sprawia, że zachowuje wszystkie, cenne składniki. Stanowi m.in. wsparcie dla mózgu ... Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Leszek J., Choroba Alzheimera: obecny stan wiedzy, perspektywy terapeutyczne, Polski Przegląd Neurologiczny, 3/2012.
2. Gaweł M., Potulska-Chromik A., Choroby neurodegeneracyjne: choroba Alzheimera i Parkinsona, Postępy Nauk Medycznych, 7/2015.
3. Hausz-Piskorz B., Buczkowski K., Diagnostyka i leczenie choroby Alzheimera w warunkach praktyki lekarza rodzinnego, Forum Medycyny Rodzinnej, 4/2013.