Afazja to zaburzenia mowy. Pojęcie pochodzi z języka greckiego i oznacza dosłownie „niemotę”. Precyzyjne wyjaśnienie terminu przyniosło sporo problemów. Jedna z definicji wskazuje, że jest to dezintegracja procesu przetwarzania informacji, czyli zaburzenie zdolności kodowania lub dekodowania różnych symboli niejęzykowych i językowych występujących w danym języku, kręgu kulturowym bądź wspólnocie komunikacyjnej. Według innej definicji afazja to częściowe lub całkowite zaburzenie mechanizmów programujących czynności mowy człowieka, który uprzednio opanował tę czynność.
Afazja – przyczyny
Podstawą afazji jest organiczne uszkodzenie odpowiednich struktur mózgowych. Przyczyną tego stanu jest zawsze uraz mózgu. W większości przypadków stanowi go udar mózgu lub wylew, jednakże może to być równie dobrze guz mózgu bądź wypadek komunikacyjny.
Zaburzenia mowy mogą być zarówno wrodzone jak i nabyte. Na powierzchni wypukłej lewej półkuli mózgu (w przypadku osób praworęcznych) można wyróżnić ograniczony obszar, którego uszkodzenie powoduje powstawanie zaburzeń mowy typu afatycznego. Jest to tak zwany mózgowy obszar mowy, który obejmuje:
- tylne części zakrętu czołowego dolnego i środkowego;
- dolną część zakrętu przedśrodkowego;
- środkowe i tylne części zakrętu skroniowego górnego i środkowego;
- zakręt kątowy oraz cały styk skroniowo-ciemieniowo-potyliczny;
- części płata ciemieniowego przylegające do bruzdy bocznej.
Rodzaje afazji
Na podstawie obserwacji rodzajów zaburzeń mowy powstała ogólnie przyjęta klasyfikacja wyodrębniająca następujące afazje:
- afazja ruchowa (inaczej: afazja ekspresywna lub afazja motoryczna). Objawia się trudnościami w nadawaniu mowy i wiąże się z uszkodzeniami mózgu w obszarze Broca;
- afazja czuciowa (inaczej: afazja impresywna, afazja sensoryczna lub afazja receptywna). Przejawia się trudnościami w rozumieniu wypowiedzi i związana jest z okolicą Wernickego;
- afazja mieszana (inaczej: afazja ruchowo-czuciowa). Skutkuje trudnościami zarówno w tworzeniu wypowiedzi jak i w jej odbiorze;
- afazja amnestyczna (inaczej: afazja nominalna). Charakteryzuje się upośledzeniem zdolności nazywania poszczególnych przedmiotów. Łączy się z uszkodzeniami połączeń ośrodków czuciowych i ruchowych lub też z uszkodzeniami styku płata skroniowego, ciemieniowego i potylicznego lewej półkuli;
- afazja globalna (inaczej: afazja całkowita, afazja totalna). Związana jest z rozległymi obszarami mózgu i polega na całkowitym zniesieniu umiejętności mówienia oraz rozumienia.
Afazja – objawy
Poza objawami wymienionymi powyżej i zależnymi od rodzaju afazji wyszczególniono ogólne objawy dotyczące tego schorzenia. Są to m.in. trudności z:
- konwersacją;
- pisaniem listów lub wypełnianiem formularzy;
- prowadzeniem rozmów w pracy lub głośnym środowisku;
- wypowiedzeniem własnego imienia lub imion członków rodziny;
- liczeniem, zapamiętywaniem numerów i liczb;
- prowadzeniem rozmów telefonicznych;
- rozumieniem programów radiowych lub telefonicznych;
- czytaniem.
Warto pamiętać również, że osoba z afazją nie jest niepoczytalna, ma jedynie problem z mową. Nie należy zatem podchodzić do takiej osoby przedmiotowo.
Afazji mogą współtowarzyszyć następujące dolegliwości:
- hemiplegia;
- utrata połowy widzenia;
- apraksja;
- problemy z jedzeniem, piciem i przełykaniem;
- problemy z pamięcią.
Afazja – leczenie
Wiele osób cierpiących na afazję było hospitalizowanych po urazie. Tacy pacjenci wymagają jednak dalszego leczenia po wyjściu ze szpitala. W większości przypadków lekarzem zajmującym się tego typu problemami jest logopeda.
Czas trwania terapii uzależniony jest między innymi od tego, jaki postęp jest poczyniony i jakie są możliwości danego pacjenta. Przede wszystkim konieczna jest cierpliwość, ponieważ prowadzenie rozmowy przy afazji wymaga czasu.
Polecane produkty:
|
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
|
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Knychalska-Zbierańska M., Afazja – złodziejka słów. Studium przypadku, Logopedia Silesiana, 3/2014.
- Miguła B., Afazja jako zaburzenie mowy po udarze mózgu: studium przypadku, Logopedia Silesiana, 4/2015.
- Ambrosius W., Mejnartowicz J., Kozubski W., Strukturalne podstawy afazji w świetle czynnościowych metod neuroobrazowania, Udar Mózgu, Tom 5, 2/2003.
