Odruch brzuszny jest jednym z najbardziej charakterystycznych odruchów z rdzenia kręgowego. Nie można go kontrolować, dlatego bywa wykorzystywany w ocenie neurologicznej pacjenta. Wyzwalany jest przez delikatne podrażnianie przedniej ściany brzucha.
Odruch brzuszny – jak wygląda?
Odruch brzuszny może wywołać każda osoba znająca zasady tego testu. Wystarczy delikatnie podrażnić skórę pacjenta leżącego na plecach w obrębie przedniej ściany brzucha, zazwyczaj przy pomocy szpatułki lekarskiej. W warunkach domowych zaś np. za pomocą łyżeczki lub długopisu (odwrócony drugą stroną). W odpowiedzi na takie drażnienie, mięśnie brzucha powinny szybko zareagować, kurcząc się. Efektem jest niewielkie przesunięcie pępka w stronę drażnionego miejsca na brzuchu.
Ośrodki rdzeniowe dla jamy brzusznej znajdują się odpowiednio na poziomach:
- Th8-Th9 (odruch brzuszny górny);
- Th10 (odruch brzuszny środkowy);
- Th11-Th12 (odruch brzuszny dolny).
Łuk odruchowy dla odruchów brzusznych przebiega początkowo w rdzeniu kręgowym, po czym przechodzi domózgowo i z powrotem do rdzenia kręgowego.
Odruch brzuszny – interpretacja
Pożądaną, naturalną i całkowicie fizjologiczną reakcją, która powinna nastąpić w odpowiedzi na opisane wyżej podrażnianie skóry brzucha, jest delikatne przesunięcie się pępka w kierunku drażnionego miejsca. Oznacza to, że nerwy międzyżebrowe prawidłowo przewodzą bodźce nerwowe ze skóry brzucha do rdzenia kręgowego i odwrotnie, co świadczy o ich dobrej kondycji.
Test jest jednak negatywny, jeśli takiego fizjologicznego odruchu nie zaobserwujemy. Można więc zauważyć albo całkowity brak jakichkolwiek ruchów w obrębie brzucha (pępek pozostaje nieruchomo na swojej pozycji) lub asymetryczną odpowiedź (podrażnianie skóry po prawej stronie brzucha daje zupełnie inną odpowiedź niż identyczne podrażnianie skóry po przeciwnej stronie brzucha, a więc po stronie lewej).
Zobacz również: Kwadranty jamy brzusznej.
Odruch brzuszny – wskazania
Podstawowymi wskazaniami do sprawdzenia odruchu brzusznego są:
- podejrzenie uszkodzenia rdzenia kręgowego, np. wskutek wypadków komunikacyjnych, upadku z wysokości lub nawet w przebiegu choroby neurologicznej o charakterze przewlekłym, w której przebiegu dochodzi do stopniowego zajmowania struktur ośrodkowego układu nerwowego;
- stwardnienie rozsiane;
- stwardnienie zanikowe boczne;
- neuropatia nerwów międzyżebrowych lub dowolnych nerwów zaopatrujących jamę brzuszną.
Test ten można wykonać u każdego pacjenta neurologicznego. Nie zawsze jednak brak odpowiedzi skórnej jest niepokojący. Dlatego najlepiej, aby odruch brzuszny sprawdzał lekarz neurolog (lub inny specjalista), analizując uzyskany wynik łącznie z wynikami innych badań (badań krwi, badań obrazowych, EMG, ENG itd.).
Polecane produkty:
|
Wałek igłowy – aplikator wieloigłowy
Wałek igłowy to aplikator przeznaczony do wykonywania masażu na różne części ciała. Wysoka efektywność znalazła zastosowanie w kompleksowej terapii różnych schorzeń, a także profilaktyce ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Idzior M., Musielak B., Ocena układu nerwowego w zakresie ortopedycznym – odruchy.
- Domitrz I., Cegielska J., Stolarski J., Neurologia. Podręcznik dla studentów fizjoterapii. Tom 1-2, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2023.
