Udar mózgu (zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia) jest nagłym wystąpieniem ogniskowych bądź globalnych zaburzeń czynności mózgu, które trwają powyżej 24 godzin i spowodowane są wyłącznie przyczynami naczyniowymi, a więc związanymi z przepływem mózgowym krwi. Najczęściej (80% wszystkich przypadków) stwierdza się udar niedokrwienny, rzadziej (w 15%) krwotok śródmózgowy, a jeszcze rzadziej (w 5%) krwotok podpajęczynówkowy.
Udar mózgu – przyczyny
Najczęściej diagnozuje się udar niedokrwienny mózgu, którego bezpośrednią przyczyną jest zamknięcie lub zwężenie światła naczynia krwionośnego znajdującego się wewnątrz mózgu lub doprowadzającego krew do mózgowia. Zazwyczaj niedokrwienne udary mózgu występują wskutek incydentów zatorowo-sercowych lub angiopatii o podłożu miażdżycowym. Wśród głównych czynników ryzyka znajdują się:
- guzy mięśnia sercowego;
- obecność skrzeplin śródsercowych;
- migotanie przedsionków;
- kardiomiopatia;
- tętniaki;
- cewnikowanie serca, przebyte zabiegi kardiochirurgiczne;
- obecność mechanicznych zastawek serca.
U około 25% pacjentów z udarem niedokrwiennym stwierdza się przyczynę o charakterze makroangiopatii. U jej podłoża leżą zmiany miażdżycowe związane przede wszystkim z paleniem papierosów, nadciśnieniem tętniczym, cukrzycą, otyłością czy hipercholesterolemią.
Z kolei udar krwotoczny powstaje w konsekwencji rozerwania naczynia mózgowego, co powoduje wynaczynienie krwi w obrębie mózgowia. Ten typ udaru mózgu najczęściej stanowi powikłanie choroby nadciśnieniowej i cechuje się gwałtownym przebiegiem. Krwotok podpajęczynówkowy może mieć związek z pęknięciem tętniaka.
Udar mózgu – objawy
Do charakterystycznych objawów udaru mózgu zaliczamy przede wszystkim:
- niedowład lub porażenie połowicze;
- zaburzenia czucia o charakterze połowiczym;
- zaburzenia widzenia, w tym widzenie podwójne;
- problemy z utrzymaniem równowagi;
- zawroty głowy i bóle głowy;
- nudności i wymioty;
- zaburzenia mowy o typie afazji (niemożność wypowiadania prostych słów lub nierozumienie przekazu rozmówcy).
Dokładny obraz kliniczny zależy od rodzaju udaru mózgu oraz lokalizacji patologicznych zmian. W przypadku udaru niedokrwiennego pacjent może być w stosunkowo dobrym stanie klinicznym, pozostaje przy tym przytomny. Obserwuje się deficyty neurologiczne, przy czym taki pacjent nie jest w stanie samodzielnie siedzieć czy chodzić. Natomiast w przypadku udaru krwotocznego pojawiają się nagłe objawy (wymioty, silne bóle głowy) szybko prowadzące do utraty przytomności.
Diagnostyka udaru mózgu
Diagnostyka musi być wykonana bardzo szybko, ponieważ w leczeniu udaru mózgu liczy się czas. Im dłuższe zwlekanie z wdrożeniem odpowiedniego leczenia, tym więcej trwałych zmian i uszkodzeń nastąpi w organizmie pacjenta. Jeśli pacjent pozostaje przytomny należy zadać mu kilka pytań, zwłaszcza dotyczących rozpoczęcia i rodzaju objawów, przyjmowanych leków czy chorób przewlekłych. Następnie wykonuje się badanie neurologiczne mające na celu ocenę koordynacji gałek ocznych, odruchów ścięgnistych, mowy i koordynacji całego ciała. Najważniejszym badaniem jest jednak szybko wykonana tomografia komputerowa głowy lub rezonans magnetyczny.
Udar mózgu – leczenie
Ogólne zasady postępowania w udarze mózgu zakładają:
- wczesne rozpoznanie objawów;
- szybki transport do szpitala (SOR);
- hospitalizację na oddziale udarowym.
Nowoczesne metody leczenia udaru niedokrwiennego obejmują leczenie trombolityczne. Leki rozpuszczają skrzep zamykający naczynie krwionośne, ich skuteczność jest jednak wysoka tylko wtedy, gdy zostaną podane do 4,5 godziny od momentu wystąpienia udaru. Z kolei w przypadku udaru krwotocznego podstawą są leki przeciwnadciśnieniowe i zmniejszające obrzęk mózgu.
Bardzo ważna jest rehabilitacja po udarze mózgu, czyli ćwiczenia ruchowe, ćwiczenia funkcji ręki, mowy i sprawnego myślenia. Prowadzi się je już na etapie pobytu w szpitali i kontynuuje po wypisaniu pacjenta do domu. Rehabilitacja neurologiczna powinna zostać rozpoczęta jak najwcześniej. Dokładne metody zależą jednak od występujących objawów. Należy mieć na uwadze, że część chorych pozostaje w stanie inwalidztwa, wymagając trwałej opieki w odpowiednim środowisku.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Luchowski P., Rejdak K., Metody leczenia udaru mózgu, Lekarz POZ, 3/2020.
- Strepikowska A., Buciński A., Udar mózgu – czynniki ryzyka i profilaktyka, Farmakologia Polska, 1/2009.
- Kraft P., Udar mózgu, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2020.
- Mazur R., Świerkocka-Miastkowska M., Udar mózgu – pierwsze objawy, Choroby Serca i Naczyń, 2/2005.
