Rehabilitacja po udarze mózgu, w tym kinezyterapia i fizykoterapia, jest bardzo ważnym elementem leczenia. Tego rodzaju pacjenci początkowo często wymagają pomocy osób drugich i mogą mieć trudności w samodzielnym poruszaniu się. Leczenie powinno być kompleksowe i wszechstronne, ponieważ objawy po udarze obejmują praktycznie każdy układ organizmu. Chorzy mają możliwość skorzystania z leczenia uzdrowiskowego.
Objawy
Objawy udaru mózgu uzależnione są między innymi od faktu, czy jest on krwotoczny czy niedokrwienny. Do najczęstszych, ogólnie uznawanych zalicza się jednak:
- trudności w przyjęciu i utrzymaniu postawy pionowej;
- zaburzenia pamięci (zwłaszcza świeżej);
- dezorientacja czasowo-przestrzenna;
- trudności w wykonywaniu czynności dnia codziennego;
- trudności w rozumieniu mowy, doborze słów, czytaniu, pisaniu i artykulacji słów;
- problemy ze wzrokiem;
- osłabienie lub niesprawność jednej kończyny;
- problemy z chodem;
- spastyczność.
Wytyczne leczenia
Wytyczne są aktualizacją zaleceń EUSI (European Stroke Initiative) i obejmują zarówno udar niedokrwienny mózgu jak i napadowe przemijające niedokrwienie mózgu (TIA).
Zaleca się przyjęcie pacjenta na oddział udarowy celem umożliwienia mu otrzymania skoordynowanej i wielodyscyplinarnej rehabilitacji. Jest to bardzo ważne, ponieważ poprawia wyniki leczenia wszystkich chorych, niezależnie od płci, wieku czy nasilenia objawów. Niezwykle istotne jest jak najwcześniejsze podjęcie rehabilitacji, przy czym zwykle stosuje się przy tym farmakoterapię.
Fizjoterapeuci nie powinni ograniczać swojej interwencji do jednej koncepcji czy metody, ale dobierać środki terapeutyczne najbardziej przydatne dla danego pacjenta. Kinezyterapia jest jednym z czynników zmniejszających ryzyko wystąpienia powtórnego udaru mózgu.
Zobacz również: Kinezyterapia – podział ćwiczeń.
Ustalono również, że fizykoterapia nigdy nie może być stosowana kosztem zmniejszania zabiegów kinezyterapii. Ma jedynie wartość uzupełniającą, jednakże równie ważną.
Zobacz również: Udar mózgu – fizjoterapia.
Fizykoterapia po udarze mózgu
Zabiegi fizykalne mogą znacznie polepszyć jakość życia osób po udarze mózgu poprzez zmniejszanie dolegliwości bólowych i innych objawów incydentu, a także przyspieszanie powrotu do zdrowia. Do najczęściej zalecanych zabiegów zalicza się między innymi:
- zabiegi cieplne – naświetlanie promieniowaniem podczerwonym lub promieniowaniem nadfioletowym, ciepłe okłady lub nadmuchy. Należy je wykonywać ostrożnie w przypadku zaburzeń czucia, ponieważ może wówczas dojść do uszkodzeń skóry;
- pole magnetyczne – wykazano, że stosowane równocześnie z kinezyterapią zwiększa funkcje motoryczne, w związku z czym powoduje poprawę czynności życia codziennego pacjenta. Dodatkowo zmniejsza ilość wolnych rodników, poprawia utlenianie tkankowe i nasila procesy regeneracyjne;
- masaż wirowy lub podwodny – ma znaczenie nie tylko w rozluźnieniu mięśni czy poprawie ukrwienia, ale i w leczeniu spastyczności;
- elektroterapię – wpływa na zmniejszenie dolegliwości bólowych, a także co istotne spastyczności występującej po incydencie udarowym. Często stosuje się metodę TENS, FES, Hufschmidta lub prądy Traberta;
- krioterapię – zarówno miejscową jak i ogólnoustrojową. Przyczynia się ona do dotlenienia i odżywienia najgłębiej położonych tkanek. Stosowana przed ćwiczeniami wywołuje efekt przeciwbólowy, przeciwzapalny i zmniejszający napięcie mięśniowe;
- ultradźwięki – działają korzystnie na szereg procesów zachodzących w organizmie człowieka. Uśmierzają ból, przyspieszają gojenie się ran oraz poprawiają mikrokrążenie. Dodatkowo fonoforeza umożliwia wprowadzanie w głąb tkanek substancji leczniczych.
Do zabiegów zalecanych w sanatoriach i uzdrowiskach należą z kolei:
Bibliografia
- Kwolek A., Fizjoterapia w neurologii i neurochirurgii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Mazurek J., Blaszkowska A., Rymaszewska J., Rehabilitacja po udarze mózgu – aktualne wytyczne, Nowiny Lekarskie, 1/2013.
- Raciborski F., Gujski M., Udary mózgu – rosnący problem w starzejącym się społeczeństwie, Raport Instytutu Ochrony Zdrowia, Warszawa 2016.
- Piskorz J., Wójcik G., Iłzecka J., Wczesna rehabilitacja pacjentów po udarze niedokrwiennym mózgu, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 4/2014.
Polecane produkty:
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... | |
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |