Reedukacja funkcji ręki ma szczególne znaczenie u pacjentów po przebytym udarze mózgu, zarówno przy porażeniach spastycznych jak i wiotkich. Podstawą leczenia jest fizjoterapia, a przede wszystkim kinezyterapia oraz fizykoterapia.
Kinezyterapia
Kinezyterapia jest podstawą reedukacji funkcji ręki. Opiera się na wzmacnianiu mięśni, poprawie zakresu ruchomości oraz zdolności chwytnych. Regularnie wykonywane ćwiczenia są niezbędne, aby funkcja ręki mogła powrócić.
Zobacz również: Kinezyterapia – podział ćwiczeń.
Ćwiczenia z biofeedback
Uzyskanie poprawy czynnościowej uzyskuje się dzięki sprzężeniu zwrotnemu pomiędzy procesem fizjologicznym zachodzącym w motoneuronach, a wizualizacją tego procesu. Aktywność mięśni ręki przedstawiana jest na ekranie, dzięki czemu pacjent uczy się ją kontrolować.
Wykorzystując biofeedback można wpłynąć na napięcie mięśniowe, osiągnąć wzrost efektywności ćwiczeń oraz stopniowo przywrócić ruchy dowolne ręki.
Ćwiczenia manualne
Są to ćwiczenia czynne i czynno-bierne stawów ręki oraz nadgarstka. Stosuje się zasadę, że w pierwszej kolejności należy uzyskać ruchy w nadgarstku, a następnie można przejść do mniejszych stawów. Ćwiczenia manualne opierają się na wykonywaniu czynności dnia codziennego.
Przykłady ćwiczeń:
- układanie monet jedna na drugiej, zaczynając od największej, kończąc na najmniejszej – ćwiczenie poprawia zdolności chwytne oraz ruch przeciwstawiania kciuka;
- przelewanie wody z jednego plastikowego kubeczka do drugiego;
- odkręcanie i zakręcanie butelki z wodą;
- zapinanie guzików, wiązanie sznurówek lub kokard.
CIMT (Constraint-Induced Movement Therapy)
Metoda CIMT polega na uniemożliwieniu korzystania z kończyny sprawnej poprzez unieruchomienie jej, np. w wyniku założenia kuchennej rękawicy. Celem jest prowokacja pacjenta do intensywniejszego posługiwania się kończyną niedowładną.
Pierwsze efekty widać po 203 tygodniach takiej terapii. Przy czym angażowanie niesprawnej ręki powinno odbywać się przez około 4-9 godzin w ciągu dnia podczas jak największej liczby czynności dnia codziennego.
Fizykoterapia
Do najczęściej stosowanych i najbardziej efektywnych zabiegów fizykalnych w reedukacji funkcji ręki należą:
- NMES – elektrostymulacja nerwowo-mięśniowa;
- metoda TENS;
- tonoliza;
- magnetoterapia;
- krioterapia.
NMES wykorzystuje ciągi impulsów elektrycznych, w celu wytworzenia skurczów mięśni poprzez stymulację motoneuronów. Metodę stosuje się w celu poprawy świadomości czuciowej, funkcji motorycznych, zmniejszania dolegliwości bólowych oraz spastyczności. NMES powoduje również zwiększenie zakresu ruchomości ręki oraz wzmocnienie mięśni. Stymulacja kurczy wybrane mięśnie i nie wymaga udziału ze strony pacjenta.
Elektrostymulacja metodą TENS oddziałuje na nerwy czuciowe zgodnie z teorią bramki bólowej oraz dzięki wzmożonej produkcji endorfin. Wpływa na minimalizowanie bólu, w pewnym stopniu może wpływać na obniżenie spastyczności.
Zobacz również: Spastyczność – fizjoterapia.
Tonoliza jest skutecznym zabiegiem fizykalnym zmniejszającym spastyczność. Opiera się na działaniu prądów o małej częstotliwości.
Magnetoterapia zwiększa wzrost nieuszkodzonych neuronów. Jest skuteczną metodą stymulującą naturalne zjawisko plastyczności kompensacyjnej w mózgu.
Krioterapia ma korzystny wpływ na obniżanie patologicznego napięcia mięśniowego poprzez zmniejszenie bólu oraz obniżenie reakcji na bierne rozciąganie. Często jest stosowana przed kinezyterapią.
Bibliografia
- Kuczma M., Wolniak J., Filarecka A., Kuczma W., Przywracanie sprawności kończyny górnej po udarze mózgu, Gdańsk 2017.
Polecane produkty:
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... | |
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |