Demencja zgodnie z definicją to zespół objawów wywołanych chorobą mózgu, zwykle przewlekłą, o charakterze postępującym. Stan ten zwie się także otępieniem. Dotyka często osoby starsze.
Przyczyny
Otępienie może występować w innych schorzeniach i mijać kiedy główna choroba zostaje wyleczona. Zdarza się jednak częściej, że otępienie jest niezależnym problemem zdrowotnym i ma charakter progresywny.
Podłożem morfologicznym zespołów otępiennych, niezależnie od etiologii i obrazu klinicznego, jest postępujący ubytek komórek nerwowych, których funkcja związana jest z tworzeniem, przechowywaniem i odtwarzaniem zasobów pamięci. Przyczyna zaniku neuronów może być znana lub wysoce prawdopodobna. Otępienie można podzielić z tego względu na kilka typów.
Demencja może wystąpić u każdego człowieka bez względu na płeć, wykształcenie, a nawet wiek. Wbrew pozorom nie jest to choroba wyłącznie osób starszych, ponieważ może wystąpić nawet u osób po 30 roku życia. Wówczas mówi się o demencji z wczesnym początkiem.
Typy demencji
Najbardziej znanym rodzajem demencji jest choroba Alzheimera, gdyż dotyczy ona aż do 80% chorych z tym objawem. Przyczyna tej choroby nie została do dzisiejszego dnia dokładnie poznana, niekiedy jest to choroba dziedziczna. Drugą przyczyną występowania otępień jest uszkodzenie mózgu przez ciała Lewy’ego, co stanowi do 34% przypadków otępień. Kolejną grupą jest demencja naczyniopochodna, która powstaje na podłożu zmian w naczyniach mózgowych o podobnym mechanizmie jak te doprowadzające do udaru mózgu. W rezultacie stan ten określa się jako wtórny zespół otępienny naczyniopochodny. Występuje u około 25% populacji osób w podeszłym wieku. Na końcu należy wspomnieć o demencji spowodowanej zespołem Wernickiego-Korsakowa, którą wywołuje nadmierne spożywanie alkoholu.
Ponadto demencję dzieli się na odwracalną i nieodwracalną.
Demencja odwracalna
Występuje rzadziej, a jej przyczyną może być:
- niedobór witamin, zwłaszcza witaminy B12;
- niedokrwistość;
- hipoglikemia;
- infekcja dróg moczowych lub zapalenie płuc;
- nadużywanie leków psychotropowych.
Do przyczyn demencji odwracalnej zalicza się ostatecznie także guzy mózgu, których objawy neurologiczne oraz psychiatryczne mogą całkowicie ustępować po leczeniu operacyjnym.
Demencja – objawy
Demencja cechuje się klinicznie licznymi zaburzeniami wyższych funkcji korowych, takich jak:
- pamięć i myślenie;
- orientacja;
- rozumienie;
- liczenie;
- posługiwanie się językiem;
- zdolność uczenia się i oceny.
Wymienionym objawom często towarzyszą zaburzenia emocjonalne, zaburzenia zachowania oraz motywacji. Chory nie jest w stanie prawidłowo oceniać rzeczywistości, często jest zdezorientowany nawet w rodzinnym środowisku. Wraz z postępem choroby zdarza się, że pacjent nie poznaje osób z najbliższego otoczenia.
Typowym objawem demencji są także zaburzenia i wahania nastroju. Chory ma trudności z przywoływaniem w pamięci słów czy liczb, co znacznie utrudnia wykonywanie czynności dnia codziennego, a nawet kontakt z innymi osobami.
Otępienie ze względu na dużą liczbę osób nim dotkniętych, trudności z organizacją i finansowaniem opieki nad chorymi oraz poważne koszty leczenia, stały się jednym z największych wyzwań dla systemów opieki zdrowotnej obecnego wieku.
Wczesne objawy demencji
Wczesne objawy demencji zależą od rodzaju choroby i u poszczególnych osób mogą się bardzo różnić. Powyżej wymieniono ogólne objawy, można jednak wydzielić 10, które uznawane są za wczesne. Są to:
- Trudności w zapamiętywaniu ostatnich wydarzeń lub ważnych informacji.
- Problemy z wykonywaniem dobrze znanych, ale złożonych czynności, np. prowadzenie auta.
- Problemy z doborem słów, nieprawidłowe ich stosowanie lub nie rozumienie znaczenia.
- Dezorientacja w miejscu i czasie.
- Trudności w rozumieniu liczb, co może się objawiać częstymi pomyłkami podczas płacenia w sklepie.
- Kłopoty z rozwiązywaniem problemów i myśleniem przyczynowo-skutkowym.
- Odkładanie przedmiotów w bardzo nietypowe miejsca.
- Nagłe, nietypowe dla danej osoby zmiany nastroju.
- Zmiany osobowości.
- Niechęć do dawnych pasji, wycofanie z dotychczasowych zajęć.
Opieka nad chorymi z demencją
W Polsce dostępne są usługi opiekuńcze stworzone z myślą o osobach starszych. Jednak brakuje wciąż usług specyficznych dla osób z otępieniem. W efekcie sprawowanie opieki nad chorymi z demencją odbywa się w domach rodzinnych, zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych, domach opieki społecznej czy całodobowych oddziałach psychogeriatrycznych.
Po stwierdzeniu wczesnych objawów demencji, co potwierdza się badaniem lekarskim, należy jak najszybciej szukać wsparcia, rozpoczynając od osób najbliższych. Należy przedstawić im specyfikę problemu, ponieważ to oni będą w przyszłości odpowiedzialni za chorą osobę.
Zobacz również: 5 wskazówek jak poprawić pamięć.
Bibliografia
- Co warto wiedzieć o chorobie Alzheimera i innych formach demencji, Fundacja TZMO, 2019.
- Pietraszek-Kusik H., Demencja. Metody oddziaływań pozafarmakologicznych, Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu, 1/2015.
- Durda M., Organizacja opieki nad osobami z demencją w Polsce na tle krajów rozwiniętych i rozwijających się, Gerontologia Polska, 2/2010.
Polecane produkty:
|
Chlorella z rozerwaną ścianą komórkową
Chlorella to alga słodkowodna, która wspomaga naturalne procesy organizmu w oczyszczaniu z toksyn. Oprócz witamin i minerałów, zawiera m.in. CGF (czynnik wzrostu Chlorelli), który przyspiesza regenerację tkanek, podział i wzrost komórek. Zobacz więcej... |
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
